«Ο λαός μας το έχει εμπεδώσει πια και νομίζω ότι πρέπει να το εμπεδώσετε και εσείς: Το μνημόνιο δεν είναι κάτι από το οποίο μπορεί κανείς να μπαινοβγαίνει. Όποιος το υπηρετήσει, δεν βρίσκει εύκολα την πόρτα της εξόδου. Το μνημόνιο είναι καθεστώς, είναι το πλαίσιο νόμων που ρυθμίζουν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας από την αγορά εργασίας μέχρι την κατάρτιση του προϋπολογισμού, και αυτό το καθεστώς του μνημονίου το φέρατε για να μείνει. Η έξοδος απαιτεί ξήλωμα των μέτρων του καθεστώτος που διαμορφώνουν (…)». Από την ομιλία στη Βουλή του Αλέξη Τσίπρα για τον προϋπολογισμό του 2015, 8 Δεκεμβρίου του 2014
Η εκ­φώ­νη­ση από τον Αλέξη Τσί­πρα των προ­γραμ­μα­τι­κών δη­λώ­σε­ων της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ - ΑΝΕΛ, τη Δευ­τέ­ρα 5 Δε­κεμ­βρί­ου, ήταν μια εντυ­πω­σια­κή πα­ρά­στα­ση πο­λι­τι­κής με­τα­μόρ­φω­σης του ίδιου και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε διά­κο­νους του μνη­μο­νί­ου. Συ­γκρί­νο­ντας αυτή την ομι­λία με την ομι­λία του στις 8 Δε­κεμ­βρί­ου 2014 με αντι­κεί­με­νο τότε τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό του 2015 που είχε κα­τα­θέ­σει η κυ­βέρ­νη­ση Σα­μα­ρά - Βε­νι­ζέ­λου, βρί­σκε­ται κα­νείς μπρο­στά σε ένα εντυ­πω­σια­κό φαι­νό­με­νο ολι­κής πο­λι­τι­κής με­τάλ­λα­ξης. Ο Τσί­πρας του Δε­κέμ­βρη του 2014 αντι­πο­λι­τεύ­ε­ται με… προ­φη­τι­κά λόγια όχι μόνο τους Σα­μα­ρά - Βε­νι­ζέ­λο, αλλά και τον Τσί­πρα του Οκτω­βρί­ου του 2015!    
Αν ωστό­σο μπο­ρού­με να μι­λή­σου­με για μια ολική πο­λι­τι­κή με­τάλ­λα­ξη του Αλέξη Τσί­πρα και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, δεν μπο­ρού­με βέ­βαια αν μι­λή­σου­με για αντι­στρο­φή ρόλων. Οι πα­λιοί και πρώ­τοι δι­δά­ξα­ντες μνη­μο­νια­κοί της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του Πο­τα­μιού κα­λω­σο­ρί­ζουν θερμά τον κ. Τσί­πρα στο δρόμο της «μνη­μο­νια­κής αρε­τής» και έχουν να του προ­σά­ψουν μόνο ότι οι μα­νού­βρες της με­τά­πτω­σής του από αντι­μνη­μο­νια­κού σε μνη­μο­νια­κό κό­στι­σαν με­ρι­κά δις. ευρώ πα­ρα­πά­νω μέτρα πε­ρι­κο­πών και νέων φόρων. Αφού ψή­φι­σαν μαζί του το νέο μνη­μό­νιο και το πρώτο «πα­κέ­το» των εφαρ­μο­στι­κών νόμων, τώρα έχουν την άνεση να κα­τα­ψη­φί­σουν τις προ­γραμ­μα­τι­κές δη­λώ­σεις και να συ­νο­δεύ­σουν την κα­τα­ψή­φι­ση με ανέ­ξο­δη κρι­τι­κή για το «κακό μνη­μό­νιο» που έφερε η κυ­βέρ­νη­ση… Όσο για τον αντι­μνη­μο­νια­κό λόγο, αυτός λεί­πει από τη Βουλή, αφού η μόνη πα­ρού­σα αρι­στε­ρή δύ­να­μη, το ΚΚΕ, ρί­χνει το βάρος της στο να πεί­σει τα μνη­μό­νια είναι τέκνα του κα­πι­τα­λι­σμού και άρα η πάλη ενά­ντιά τους είναι αδιέ­ξο­δη αν δεν ανα­τρέ­ψου­με τον ίδιο τον κα­πι­τα­λι­σμό που τα γεννά…    
Ύφεση, ανερ­γία, τα­ξι­κή σκλη­ρό­τη­τα
Το Προ­σχέ­διο του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού του 2016 που η κυ­βέρ­νη­ση κα­τέ­θε­σε στη Βουλή τη Δευ­τέ­ρα έχει όλη την πα­ρα­δο­σια­κή συ­ντα­γο­γρα­φία των μνη­μο­νί­ων. Οι βα­σι­κές του συ­ντε­ταγ­μέ­νες: ξανά με­γά­λου ύψους πε­ρι­κο­πές, ξανά ορυ­μα­γδός νέων φόρων, ξανά αύ­ξη­ση της ανερ­γί­ας, πα­ρά­τα­ση της ύφε­σης και την επό­με­νη διε­τία. Ένα Προ­σχέ­διο μνη­μο­νια­κό, που συ­νε­χί­ζει τις πο­λι­τι­κές τα­ξι­κής σκλη­ρό­τη­τας τις οποί­ες έχου­με συ­νη­θί­σει να χα­ρα­κτη­ρί­ζου­με με την έκ­φρα­ση «εσω­τε­ρι­κή υπο­τί­μη­ση». 
Οι «πα­ρα­δο­χές» του Προ­σχε­δί­ου, όπως προ­κύ­πτουν από το βα­σι­κό πί­να­κα προ­βλέ­ψε­ων για τα θε­με­λιώ­δη με­γέ­θη της οι­κο­νο­μί­ας, αλλά και από τις προ­βλέ­ψεις για τα έσοδα και τις δα­πά­νες, είναι πράγ­μα­τι εντυ­πω­σια­κές:
  • Προ­βλέ­πε­ται ότι η ύφεση θα πα­ρα­τα­θεί μέχρι και τα τέλος του 2016. Προ­στι­θέ­με­νη στην ύφεση των 7 συ­νε­χό­με­νων ετών από το 2008 έως και το 2014, ση­μαί­νει μια σω­ρευ­τι­κή απώ­λεια του ΑΕΠ που φτά­νει πλέον το 30%! Το φαι­νό­με­νο (9 συ­νε­χό­με­να χρό­νια ύφε­σης και μεί­ω­ση ΑΕΠ 30%) είναι μο­να­δι­κό στα πα­γκό­σμια χρο­νι­κά σε καιρό ει­ρή­νης! Ο Αλέ­ξης Τσί­πρας στην ομι­λία του στις 8 Δε­κεμ­βρί­ου του 2014 είχε χα­ρα­κτη­ρί­σει πρω­το­φα­νή σε καιρό ει­ρή­νης την επί επτά συ­νε­χό­με­να χρό­νια ύφεση της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας. Τώρα, υπο­γρά­φει ο ίδιος την πα­ρά­τα­σή της για μία ακόμη διε­τία…
  • Για να πα­ρα­μεί­νουν τα έσοδα του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού στα ίδια επί­πε­δα με πέ­ρυ­σι, προ­στί­θε­νται 2,4 δισ. ευρώ πε­ρι­κο­πές στις δη­μό­σιες δα­πά­νες (το 1,7 δισ. ευρώ αφορά τις συ­ντά­ξεις) και 4 δισ. ευρώ νέοι φόροι! Όπως θα έλεγε και ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ πριν τη μνη­μο­νια­κή του με­τάλ­λα­ξη, «σπι­ράλ θα­νά­του»: η ύφεση μειώ­νει τα κρα­τι­κά έσοδα, νέα μέτρα πε­ρι­κο­πών και φόρων έρ­χο­νται για να ανα­πλη­ρώ­σουν τις απώ­λειες των κρα­τι­κών εσό­δων, που με τη σειρά τους πα­ρα­τεί­νουν την ύφεση…  
  • Η ανερ­γία προ­βλέ­πε­ται ότι θα αυ­ξη­θεί ξανά, ύστε­ρα από μια ορια­κή μεί­ω­ση τον τε­λευ­ταίο χρόνο, κατά 1,2 μο­νά­δα μέχρι και το τέλος του 2016 – και μι­λά­με μόνο για προ­βλέ­ψεις που αφο­ρούν την επί­ση­μα κα­τα­γε­γραμ­μέ­νη ανερ­γία. Όσο για τη φτώ­χεια, δεν υπάρ­χουν (όπως πάντα…) προ­βλέ­ψεις στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό, αλλά με ύφεση και αύ­ξη­ση της ανερ­γί­ας θα αυ­ξη­θεί με μα­θη­μα­τι­κή βε­βαιό­τη­τα.
  • Η δη­μό­σια αλλά και η ιδιω­τι­κή κα­τα­νά­λω­ση προ­βλέ­πε­ται (εντε­λώς ανα­με­νό­με­να με αυτό τον ορυ­μα­γδό μέ­τρων) ότι θα μειω­θούν τόσο το 2015 όσο και το 2016.
  • Εντυ­πω­σια­κή είναι η πρό­βλε­ψη για τη μεί­ω­ση στον ακα­θά­ρι­στο σχη­μα­τι­σμό πα­γί­ου κε­φα­λαί­ου για φέτος (-16,5%!) και μάλ­λον μη ανα­με­νό­με­νη η αύ­ξη­σή της (4,5%) το 2016 παρά τη συ­νε­χι­ζό­με­νη ύφεση.
  • Οι εξα­γω­γές μειώ­νο­νται, και την κα­τά­στα­ση στο ισο­ζύ­γιο «σώζει» η μεί­ω­ση και των ει­σα­γω­γών (-3,6% το 2015), όχι όμως για καλό λόγο αλλά εξαι­τί­ας της μεί­ω­σης της ζή­τη­σης.
  • Οι εκτι­μή­σεις για τον απο­πλη­θω­ρι­στή του ΑΕΠ φαί­νο­νται μάλ­λον αι­σιό­δο­ξες (απο­πλη­θω­ρι­σμός -2,6% το 2014, αλλά μόλις -0,7% το 2015 και θε­τι­κός 1,1% το 2016, παρά την ύφεση και τη μεί­ω­ση της κα­τα­νά­λω­σης). Ση­μειώ­νε­ται ότι ο απο­πλη­θω­ρι­στής του ΑΕΠ προ­στί­θε­ται στους ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης, οπότε τους μειώ­νει αν είναι αρ­νη­τι­κός ή τους αυ­ξά­νει αν είναι θε­τι­κός…