Ντμίτρι Λιτόβκιν, ειδικά για τη RBTH
Νέο υπερσύγχρονο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας που θα έχει τη δυνατότητα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς και παράλληλα θα είναι απολύτως μοναδικό στην κατηγορία του, αποκτούν σύντομα οι ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Το αντιαεροπορικό σύστημα S-300, σήμερα δεν το αντιγράφει μόνο όποιος… βαριέται. Αρκεί μόνο να αναφερθεί ο κινεζικός κλώνος του, HQ-9. Το εν λόγω σύστημα προτιμήθηκε, έναντι του πιο τελειοποιημένου ρωσικούS-400 Triumph, στο σχετικό διαγωνισμό που είχε προκηρύξει η Τουρκία. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε το Πεκίνο να αποφασίσει επίσημα την αγορά του Triumph από τη Ρωσία. Ο συντάκτης του περιοδικού ArsenalOtéchestva (Οπλοστάσιο της Πατρίδας), Βίκτορ Μουραχόβσκι, σχολίασε στη RBTH ότι «Η προσφορά σύγχρονης τεχνολογίας προς εξαγωγή, προϋποθέτει ότι ο πωλητής διαθέτει παράλληλα ένα ακόμη πιο τελειοποιημένο σύστημα και εφόσον εμείς προσφέρουμε στην Κίνα το S-400, αυτό σημαίνει ότι διαθέτουμε ως “απόθεμα” κάτι ακόμη πιο αποτελεσματικό».
Κινητική αναχαίτιση
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η σύγκριση του ρωσικού μελλοντικού συστήματος με το αμερικανικό THAAD είναι ενδεικτική. Το THAAD είναι ένα κινητό αντιπυραυλικό σύστημα προορισμένο για την αναχαίτιση πυραύλων μικρού και μέσου βεληνεκούς, λίγα λεπτά πριν αυτοί πλήξουν το στόχο. Η ανάπτυξη των συγκεκριμένων συστημάτων χρονολογείται από το 1992. Από τις επίσημες 39 δοκιμαστικές εκτοξεύσεις του συστήματος THAAD, οι 31 είχαν αναγνωριστεί ως επιτυχημένες. Οι μισές από αυτές διεξήχθησαν υπό όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερες «συνθήκες μάχης», καθώς ως «στόχοι» χρησιμοποιήθηκαν αντίγραφα του σοβιετικού πυραύλου R-17 (SS-1 Scud κατά την ορολογία του ΝΑΤΟ), ενός παρωχημένου όμως τεχνολογικά πυραύλου, ο οποίος δεν διαθέτει περίπλοκη πτητική τροχιά. Επομένως, οι επιτυχίες που σημειώθηκαν στις δοκιμές του THAAD, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είχαν καθολικό χαρακτήρα.
Ωστόσο, το σύστημα αυτό διαθέτει ένα σημαντικό τεχνικό χαρακτηριστικό, τη λεγόμενη φιλοσοφία της «κινητικής αναχαίτισης», όταν δηλαδή για την καταστροφή του στόχου χρησιμοποιείται μόνο η κινητική ενέργεια του πυραύλου αναχαίτισης χωρίς αυτός να φέρει εκρηκτική κεφαλή. Προηγουμένως, οι σχεδιαστές προτιμούσαν πιο απλούς τρόπους για να καταρρίπτουν τις πυρηνικές κεφαλές των βαλλιστικών πυραύλων. Για παράδειγμα, το βασικό εν ενεργεία σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας που είναι ανεπτυγμένο γύρω από τη Μόσχα, το Α-135, χρησιμοποιούσε για το σκοπό αυτό αντιπυραυλικά βλήματα με πυρηνικές κεφαλές. Το αντιπυραυλικό βλήμα εκτοξεύεται προς την περιοχή της αναμενόμενης εισόδου των εχθρικών πυρηνικών κεφαλών και προκαλεί έκρηξη του δικού του πυρηνικού πυρομαχικού. Στην ακτίνα της πυρηνικής έκρηξης καίγονται τα πάντα: Οι πολεμικές κεφαλές, οι παραπλανητικοί στόχοι, και τα ίδια τα εναπομείναντα τμήματα των πυραύλων. Σε αυτή την περίπτωση τα «ραδιενεργά απόβλητα» της πυρηνικής αναχαίτισης αναπόφευκτα θα πέσουν «στα κεφάλια» των κατοίκων της περιοχής.
Η αντίληψη του σχεδιασμού του THAAD προβλέπει ότι το αντιπυραυλικό βλήμα πλήττει το στόχο με «συνηθισμένη» και όχι «τοξική» πολεμική κεφαλή. Ωστόσο, αυτό δεν είναι και τόσο απλό να υλοποιηθεί στο σημερινό στάδιο ανάπτυξης των τεχνολογιών,. Τα ραντάρ των αντιαεροπορικών/αντιπυραυλικών συστημάτων «δεν βλέπουν» τους υπερηχητικούς στόχους. Όπως ανέφερε στη RBTH ο συντάκτης της εφημερίδας Voenno-promyishlennyi courier (Αγγελιαφόρος της αμυντικής βιομηχανίας), Μιχαήλ Χονταρενόκ, «Ιδιαίτερη δυσκολία παρουσιάζεται στην επιλογή των στόχων καθώς πρέπει να γίνει κατανοητό, ποιες είναι οι πραγματικές πολεμικές κεφαλές και ποια τα ομοιώματα. Στο Α-135 το θέμα αυτό έχει επιλυθεί με πολύ απλό τρόπο: Στην περιοχή της πυρηνικής έκρηξης θα καταστραφούν και το ένα και το άλλο. Στην περίπτωση όμως που απαιτείται καταστροφή του στόχου “με ακρίβεια”, χρειάζονται εντελώς διαφορετικές ιδιότητες από την αντιαεροπορική άμυνα».
Από τον «Θρίαμβο», στον «Θριαμβευτή»
Διαβάστε επίσης:
Τέτοιες ιδιότητες παρουσιάζει το ρωσικό Α/Π σύστημα S-400 Triumph («Θρίαμβος»). Για να τεθεί το σύστημα σε πλήρη μαχητική ετοιμότητα χρειάζονται μόνο 5 λεπτά. Το ραντάρ του συστήματος μπορεί να παρακολουθεί ταυτόχρονα την πορεία 100 ιχνών/στόχων και να επιλέξει τους 6 (κατά των οποίων πιθανότατα θα εκτοξευτούν και οι πύραυλοί του). Γενικά, μπορεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα 36 στόχους, εκτοξεύοντας εναντίον τους έως και 72 πυραύλους.
Το Triumph λειτουργεί με εξαπλάσια ταχύτητα από τους προκατόχους του, συμπεριλαμβανομένου και του αμερικανικού Patriot. Αυτό επιτυγχάνεται χάρις στη χρήση κάθετων εκτοξευτών και το σχεδιασμό των ίδιων των πυραύλων. Ύστερα από την εκτόξευση του βλήματος αυτό απογειώνεται κάθετα από το σωλήνα εκτόξευσης και ευρισκόμενο ήδη στον αέρα, με το σήμα από το ραντάρ κατευθύνεται προς την πλευρά εκείνη, από την οποία προέρχεται ο στόχος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου αντίδρασης, διότι δεν είναι αναγκαίο -όπως στο Patriot- να στρίβει ο εκτοξευτής.
Το S-400 μπορεί να χρησιμοποιεί για την κατάδειξη του στόχου, όχι μόνο το δικό του ραντάρ, αλλά και να λαμβάνει και εξωτερικές πληροφορίες, από σταθμούς διοίκησης αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας, δορυφόρους και αεροπλάνα-ιπτάμενα ραντάρ. Παράλληλα, οποιοδήποτε σύστημα S-400 μπορεί όχι μόνο να βάλλει με έξωθεν εντολές, αλλά και να διευθύνει το ίδιο Α/Α και Α/Π συστήματα διαφόρων τύπων -S-400, S-300,Pantsir-S1, Tor-M1- συνενώνοντας υπό τη διοίκησή του δεκάδες εκτοξευτές με εκατοντάδες πυραύλους.
Η αρχή αυτή, όπως βεβαιώνουν οι σχεδιαστές, έχει υιοθετηθεί και στο πιο σύγχρονο ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-500 Triumphator(«Θριαμβευτής»). Για αυτό δεν είναι γνωστά και πολλά πράγματα, παρά μόνο ότι «είναι ικανό να αναχαιτίζει τόσο μικρού μεγέθους στόχους όπως μη επανδρωμένα ιπτάμενα σκάφη, πυραύλους κρουζ, πυρηνικές κεφαλές, όσο και δορυφόρους». Στο μέλλον το Triumphator θα διασυνδεθεί με το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας Α-135, όπως αναφέρεται στην επετειακή έκδοση που είναι αφιερωμένη στα εκατό χρόνια από τη δημιουργία των ρωσικών Αντιαεροπορικών Δυνάμεων. Πιθανόν, την εξέλιξη αυτή εννοούσε ο γενικός σχεδιαστής της «Κοινοπραξίας Α/Α Almaz-Antey», Π. Σοζίνοφ, μιλώντας για ένα ρωσικό ανάλογο του συστήματος THAAD.
Απ’ όλα αυτά μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το S-500 δεν θα είναι μόνο ένας «εκτοξευτής με πυραύλους», αλλά θα αποτελέσει ένα συνολικό ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου του εναέριου χώρου και διοίκησης όλων των δυνάμεων και συστημάτων Α/Α και Α/Π άμυνας της Ρωσίας.
