Ξετυλίγοντας το κουβάρι της πρωτοφανούς μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και όλων των κινήσεων που προηγήθηκαν και των προσώπων που επελέγησαν, φτάνει κανείς στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τη λογική κατάληξη ενός, οργανωμένου σχεδίου του Αλέξη Τσίπρα και της ηγετικής ομάδας του, που βαφτίστηκε για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους «εξάμηνη σκληρή διαπραγμάτευση»…
Πώς θα καταγράψει η Ιστορία το τελευταίο χρονικό διάστημα; Τι ακριβώς (μας) συνέβη; Πώς φτάσαμε στο αριστερό μνημόνιο; Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου, η πλειοψηφία των πολιτών αμφιταλαντεύεται ακόμη. Δύο οι επικρατούσες εκδοχές: το τρίτο μνημόνιο είναι το αποτέλεσμα ενός εκβιασμού ή της ανικανότητας της κυβέρνησης και του Αλέξη Τσίπρα. Καλώς ή κακώς, όμως, στην πολιτική δεν υπάρχουν εύκολες εξηγήσεις και μονοσήμαντες απαντήσεις. Και ο μόνος ασφαλής δρόμος για να προσεγγίσεις την αλήθεια είναι η καταγραφή των γεγονότων. Ξετυλίγοντας λοιπόν το κουβάρι της πρωτοφανούς μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ, φτάνει κανείς στο συμπέρασμα ότι υπάρχει και τρίτη, σαφώς χειρότερη εκδοχή: να πρόκειται δηλαδή για τη λογική κατάληξη ενός οργανωμένου σχεδίου του Α. Τσίπρα και της ηγετικής ομάδας του, που βαφτίστηκε για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους «εξάμηνη σκληρή διαπραγμάτευση».
Η ιστορία ξεκινάει πολύ πριν από την κυβερνητική εμπειρία της «πρώτης φοράς αριστερά»: Ο Α. Τσίπρας ανέλαβε την ηγεσία του Συνασπισμού το Φεβρουάριο του 2008 και μετά τις εκλογές του 2009 τέθηκε επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό την προεδρία του, ο ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε από εκλογική συμμαχία αριστερών κομμάτων και οργανώσεων σε ένα συμπαγές προεδρικό κόμμα. Από το 4,6% του 2009, ο Α. Τσίπρας οδηγεί τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και, έπειτα από ένα αντιμνημονιακό κρεσέντο, στα κυβερνητικά έδρανα.
Σήμερα, έχει περάσει στην Ιστορία ως ο πρωθυπουργός που επέβαλε το τρίτο Μνημόνιο εξόντωσης της ελληνικής κοινωνίας. Ως ο πολιτικός ηγέτης που εν μία νυκτί πέταξε στο καλάθι των αχρήστων το ισχυρό «όχι» του δημοψηφίσματος. Είναι εκείνος που, αφού πρώτα διέλυσε το κόμμα του, κατέφυγε σε πρόωρες εκλογές προκειμένου να εφαρμόσει τα μνημονιακά μέτρα. Ο Α. Τσίπρας διαθέτει ομολογουμένως επικοινωνιακό «χάρισμα». Του το αναγνωρίζουν και οι εχθροί του. Στη σύντομη πολιτική διαδρομή του, όμως, όταν κατόρθωσε να μεταμορφωθεί από ένθερμος πολέμιος των μνημονίων σε εγγυητή της υλοποίησής τους, μοιραία η λάμψη του άρχισε να θολώνει.
Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά μετά τις εκλογές του 2012, δείχνει ότι υπήρξε ένα πολύ καλά οργανωμένο σχέδιο, το οποίο πίσω από τις φραστικές κορόνες περί ανατροπής, έκρυβε τις πραγματικές πολιτικές διαθέσεις του αρχηγού του. Συμβιβασμός με το εγχώριο κατεστημένο και τους ξένους πιστωτές και όχι ρήξη προς όφελος του εργαζόμενου λαού.
Τα πρόσωπα του δράματος
Αυτή η πορεία ασφαλώς και δεν ήταν μοναχική. Ο Α. Τσίπρας φρόντισε από την εκκίνηση της προεδρικής του πορείας να δημιουργήσει γύρω του μια συμπαγή ηγετική ομάδα. Στον πυρήνα της εντάχθηκαν ο Νίκος Παππάς, ο Αλέκος Φλαμπουράρης και ο Γιάννης Δραγασάκης. Στελέχη, που από το 2012 και μετά ανέλαβαν σχεδόν όλες τις ειδικές αποστολές.
Ο Α. Φλαμπουράρης, των πολλών διασυνδέσεων και γνωριμιών με τους ισχυρούς οικονομικούς και επιχειρηματικούς παράγοντες, αναζήτησε και πέτυχε να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τους εκπροσώπους της εγχώριας ολιγαρχίας και να τους καθησυχάσει για τις πολιτικές επιδιώξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Ν. Παππάς ανέλαβε να προσεγγίσει απογοητευμένους βουλευτές και στελέχη του ΠΑΣΟΚ, τα οποία στη συνέχεια εντάχθηκαν στα ψηφοδέλτια και την κομματική δομή του ΣΥΡΙΖΑ. Το δεξί χέρι του Α. Τσίπρα διαμόρφωσε ταυτόχρονα έναν νέο επικοινωνιακό μηχανισμό, που έριχνε γέφυρες από τον Κουρή μέχρι τον ΔΟΛ και ιστοσελίδες ισχνής απήχησης. Σε αυτόν εντάχθηκαν, επίσης, ο διευθυντής της Αυγής Νίκος Φίλης και μετέπειτα κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ο δημοσιογράφος Θοδωρής Μιχόπουλος, ο οποίος στη συνέχεια μεταπήδησε στη θέση του υπεύθυνου του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης και ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, που διετέλεσε στην πορεία διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού. Στελέχη που, όταν χρειάστηκε, στήριξαν πλήρως και σε όλους τους τόνους την πολιτική «κωλοτούμπα» του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Γ. Δραγασάκης συνέταξε το οικονομικό-κυβερνητικό πρόγραμμα του κόμματος, έχοντας δίπλα του τους Γιώργο Σταθάκη και Ευκλείδη Τσακαλώτο, οι οποίοι αντιστοίχως έβαλαν πλάτη για τη στροφή του ΣΥΡΙΖΑ στο «ρεαλισμό» των μνημονίων. Τα συγκεκριμένα πρόσωπα δημιούργησαν έναν κλειστό κύκλο πραιτοριανών, που κινούσε τα νήματα στο κόμμα και διευρύνθηκε μέσω της προοπτικής της διακυβέρνησης. Όλοι μαζί φρόντισαν να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η στρατηγική επιλογή της άρχουσας τάξης για παραμονή στην ευρωζώνη με κάθε τίμημα. Ιδού πώς φτάσαμε από «το νόμισμα δεν είναι φετίχ» στο «ευρώ πάση θυσία».
Πίσω από την αντιμνημονιακή ρητορεία Τσίπρα για «κατάργηση με ένα νόμο και ένα άρθρο» και σύγκρουση με τη διαπλοκή, στα ενδότερα του ΣΥΡΙΖΑ και του προεδρικού επιτελείου, προωθούνταν σχέδια, προσεγγίζονταν πρόσωπα και διαμορφώνονταν στρατηγικές οι οποίες στην πορεία αποδείχθηκαν κομβικές για τη μετάλλαξη του κόμματος. Ο Α. Τσίπρας, παραμονές των εκλογών του 2012, άνοιξε τις πόρτες του ΣΥΡΙΖΑ σε μια σειρά πασοκογενών στελεχών και άλλων προσώπων, που είχαν δώσει πολλαπλές εξετάσεις για την προσήλωσή τους στο σύστημα. Πρώτος των πρώτων, ο Νίκος Κοτζιάς. Ο μετέπειτα υπουργός Εξωτερικών υπήρξε προσωπική επιλογή του Α. Τσίπρα και διετέλεσε σύμβουλός του από τα τέλη του 2011. Παρότι υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ και μάλιστα από τους θεωρητικούς του Κόμματος, αργότερα βρέθηκε αρχικά στο πλευρό του Θόδωρου Πάγκαλου στο υπουργείο Εξωτερικών και στη συνέχεια του Γιώργου Παπανδρέου.
Ο πασοκικός παράγων
Στο ίδιο διάστημα τα προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ στελέχη που περνάνε το κατώφλι της Κουμουνδούρου πολλαπλασιάζονται με φρενήρεις ρυθμούς. Ανάμεσά τους, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο οποίος στην πορεία ορκίστηκε υπουργός Υγείας, δίνοντας μάχες πρώτης γραμμής προκειμένου να πείσει για την αναγκαιότητα της συμφωνίας την οποία υπερψήφισε και παράλληλα στο υπουργείο χρεώνεται ότι διατήρησε τις προηγούμενες διοικήσεις στα νοσοκομεία και φύτεψε στο μηχανισμό «πασοκανθρώπους».
Ο Αλέξης Μητρόπουλος, που έγινε αντιπρόεδρος της Βουλής και στην κρίσιμη συνεδρίαση για την έγκριση του τρίτου μνημονίου με μαεστρία διεύθυνε τις εργασίες, ψηφίζοντάς το και αυτός. Πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο που κατόρθωσε να δημιουργήσει και τάση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ με την επωνυμία «σοσιαλιστική», η οποία μάλιστα αποδείχθηκε καθοριστική προϋπόθεση για να χωρέσουν στον κομματικό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ και άλλα πρώην «πράσινα» στελέχη που ήθελαν να προλάβουν το τρένο της εξουσίας. Σε αυτή την τάση εντάχθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης, ο Δημήτρης Τσουκαλάς και ο σημερινός ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Χρυσόγονος. Στελέχη που, στη σύντομη «αριστερή» διαδρομή τους, ουδέποτε εγκατέλειψαν τις συστημικές αρχές τους.
Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Ανιώνης Κοτσακάς περνά επίσης στον ΣΥΡΙΖΑ και αναλαμβάνει τις επαφές της ηγεσίας με τα μεσαία και τα συνδικαλιστικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ σε όλη τη χώρα. Αυτές οι επαφές φέρνουν αποτελέσματα και κορυφαία συνδικαλιστικά στελέχη της ΠΑΣΚΕ, όπως ο Σπόρος Παπασπύρος και ο Νίκος Φωτόπουλος -ο οποίος, βέβαια, πλέον βάζει πλώρη για τη ΛΑΕ του Παναγιώτη Λαφαζάνη-, επιβιβάζονται στα «βαγόνια» της αμαξοστοιχίας του ΣΥΡΙΖΑ. Η μαζική είσοδος πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ αρχίζει δειλά-δειλά να αλλάζει και τη φυσιογνωμία του κόμματός σε βάρος των αριστερών χαρακτηριστικών του.
Τον Ιούλιο του 2013, ο ΣΥΡΙΖΑ πραγματοποιεί το πρώτο του συνέδριο, όπου εγκρίνεται η μετατροπή του σε ενιαίο κόμμα, η αυτοδιάλυση των συνιστωσών του και η μετατροπή τους σε τάσεις. Ο Α. Τσίπρας, παρότι οι συνιστώσες αποτελούν το πιο ζωντανό και μαχητικό κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκει τη συγκρότηση ενός κόμματος με συμπαγή γραμμή και κοινό λόγο, μακριά από το ριζοσπαστισμό των συνιστωσών. Στόχος του είναι να απευθυνθεί πλέον σε νέα ακροατήρια, του μεσαίου και του συντηρητικού χώρου, που επιζητούν «σταθερότητα» και «ασφάλεια» και απεχθάνονται επί του παρόντος «ρήξεις» και «ανατροπές». Γνωρίζει ότι μόνο με αυτά θα μπορούσε να επιτευχθεί ο κυβερνητικός στόχος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από αυτοαποκαλούμενο «κόμμα ανατροπής», μεταμορφώνεται βήμα-βήμα, μέρα με τη μέρα, σε συστημικό κόμμα.
Οι ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014 αναδεικνύουν τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα. Ο Α. Τσίπρας και η ηγετική ομάδα του ρίχνουν νέα χαρτιά στο τραπέζι. Ο ίδιος γίνεται συνομιλητής του ΣΕΒ και πραγματοποιεί ανοιχτές και κρυφές συναντήσεις με ντόπιους ολιγάρχες. Επισκέπτεται την έδρα του ΔΝΤ και καλείται ως ομιλητής σε διεθνή επιχειρηματικά φόρουμ (Κόμο). Η νέα πορεία του κόμματος αρχίζει να διαγράφεται ξεκάθαρα. Τον Απρίλιο του 2014, ένα μήνα πριν από τις ευρωεκλογές, πραγματοποιείται συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτήν απορρίπτεται από την πλειοψηφία τροπολογία που κατέθεσε η Αριστερή Πλατφόρμα σχετικά με την εκπόνηση σχεδίου που θα προέβλεπε την έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ, σε περίπτωση που ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ «εκβιαστεί από το ευρωπαϊκό κατεστημένο» και δεν μπορέσει να εφαρμόσει το προοδευτικό πρόγραμμά της.
Ο κύβος ερρίφθη. Πλέον μόνο το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», που γίνεται σημαία του ΣΥΡΙΖΑ, ενισχύει το αντιμνημονιακό προφίλ του κόμματος και διατηρεί τις ισορροπίες στο εσωτερικό του.
Αγκαλιά με το σύστημα
Στο διάστημα που μεσολαβεί από τις ευρωεκλογές μέχρι και τις εθνικές εκλογές του Ιανουάριου, η ηγετική ομάδα επιδίδεται σε ένα μπαράζ προσέλκυσης στελεχών από διάφορους πολιτικούς χώρους, οι οποίοι όμως έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: έχουν υπηρετήσει από διάφορα πόστα το σύστημα. Στελέχη, που στην πορεία θα στελεχώσουν το νέο υπουργικό συμβούλιο, το οποίο προέκυψε από την κυβερνητική σύμπραξη ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ήταν, νομίζετε, τυχαίο που Τσίπρας και Κομμένος δεν χρειάστηκαν περισσότερο από δύο 24ωρα για να συμφωνήσουν στη στελέχωση της νέας κυβέρνησης;
Ανάμεσα στους πρώτους που προσεγγίζονται είναι ο Γιάννης Πανούσης. Πανεπιστημιακός, πρώην επιστημονικός σύμβουλος του υπουργείου Δημόσιας Τάξης σε θέματα «τρομοκρατίας», και έχοντας περάσει από το ΠΑΣΟΚ και την κυβερνητική ΔΗΜΑΡ, πληροί πολλά από τα στοιχεία που επιζητεί η ηγεσία. Στο κατώφλι της Κουμουνδούρου οδηγείται και με το σύμφωνο νεύμα του πρώην υποδιοικητή της ΕΥΠ Φώτη Παπαγεωργίου, ο οποίος έχει ήδη καταφέρει να αποκτήσει επαφές με τα υψηλά κλιμάκια του κόμματος. Ο Γ. Πανούσης εξαρχής ανέλαβε να συγκρουστεί με όσες φωνές καλούσαν τον Τσίπρα να εφαρμόσει το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και δεν δίστασε ούτε στιγμή να δώσει εντολή για να πέσουν τα πρώτα αριστερά χημικά. Με τις ευλογίες του Μαξίμου ασφαλώς!
Θέση από νωρίς είχε κλείσει και ο μετέπειτα γ.γ. του υπουργικού συμβουλίου Σπύρος Σαγιάς, ο οποίος «κέρδισε» την εμπιστοσύνη των Τσίπρα-Παππά, όταν τους κατέθεσε ένα φάκελο για την υπόθεση των υποβρυχίων, που αφορούσε τις μεθοδεύσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου στη σκανδαλώδη υπόθεση. Με θητεία νομικού συμβούλου δίπλα σε υπουργούς των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, ο Σ. Σαγιάς είχε το know how στην κατάρτιση νομοσχεδίων, την οποία και αξιοποίησε στο έπακρο κατά τη σύνταξη του τρίτου Μνημονίου που υπαγόρευσαν οι δανειστές.
Η λίστα των υποψήφιων υπουργών, που δεν προέρχονταν από τα σπλάχνα του ΣΥΡΙΖΑ, διευρύνθηκε παραμονές των εκλογών του Ιανουαρίου. Έτσι εντάχθηκε και ο Δημήτρης Μάρδας, έπειτα από πρόταση του Α. Κοτσακά. Ο Δ. Μάρδας είχε μακρά θητεία στο ΠΑΣΟΚ και έφτασε μέχρι τη θέση του γ.γ. Εμπορίου. Λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, είχε βρεθεί στο Ποτάμι όπου και ανέπτυξε πλούσια αρθρογραφία υπέρ των μνημονιακών πολιτικών και κατά του προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ. Αποκαλούσε μάλιστα τα στελέχη του «λαϊκιστές της Αριστερός»! Αυτό φυσικά σε τίποτα δεν τον εμπόδισε να αναλάβει αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών.
Άλλη περίπτωση ήταν και ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης, προσωπική επιλογή του Α. Τσίπρα. Ο X. Σπιρτζής ήταν πρόεδρος του ΤΕΕ, υποστηρικτής του Γ. Παπανδρέου στις εσωκομματικές εκλογές του 2007 και είχε ενεργό ρόλο στον προεκλογικό αγώνα του ΠΑΣΟΚ το 2009. Παραμονές των εκλογών του Ιανουάριου, εντάχθηκε στη Ριζοσπαστική Σοσιαλιστική Κίνηση που είχε ιδρύσει το πρώην συνδικαλιστικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Σπύρος Παπασπύρος, η οποία συνεργάστηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ, και από εκεί βρέθηκε στην κυβέρνηση… Οι Σπίρτζης και Μάρδας στήριξαν με θέρμη την ψήφιση του μνημονίου και, στην παρούσα προεκλογική περίοδο, έχουν αναλάβει να αντλήσουν ψηφοφόρους από τη δεξαμενή του μεσαίου χώρου.
Ο Νίκος Παρασκευόπουλος, υπουργός δικαιοσύνης, ιστορικά προέρχεται από το ΚΚΕ εσωτερικού, αλλά ήταν πάντα κοντά στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. Την περίοδο 1993-1995 υπήρξε σύμβουλος για θέματα ποινικού και σωφρονιστικού δικαίου του τότε υπουργού Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Κουβελάκη. Βρέθηκε στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μετά από κάλεσμα που δέχτηκε από τον ίδιο τον Α. Τσίπρα. Λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους δανειστές και σε πλήρη ευθυγράμμιση με την προπαγάνδα τρομοκράτησης που εξαπέλυσε η κυβέρνηση, δήλωνε από το βήμα της Βουλής: «Έχω διαβεβαιωθεί από τους αρμόδιους ότι δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε από το Grexit. Βρισκόμαστε μπροστά σε κατάσταση ανάγκης και καλούμαστε να επιλέξουμε το λιγότερο κακό πρόβλημα»…
Κοινό χαρακτηριστικό των Κοτζιά, Πανούση, Μάρδα, Σπίρτζη, Παρασκευόπουλου ήταν ότι συμμετείχαν στην κυβέρνηση ως εξωκοινοβουλευτικοί, αφού δεν είχαν κατέβει υποψήφιοι στις εκλογές και άρα δεν είχαν να απολογηθούν σε ψηφοφόρους. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τις μαζικές αποχωρήσεις βουλευτών, υπουργών και μελών του ΣΥΡΙΖΑ, τα συγκεκριμένα πρόσωπα -πλην Πανούση-έβαλαν πλώρη για ένταξή τους στο κόμμα. «Όλη η κυβέρνηση είναι πλέον μέσα στο κόμμα» μας ανέφερε χαρακτηριστικά στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, που έχει πλήρη εικόνα.
Ειδική αναφορά χρήζει και η Λούκα Κατσέλη, η οποία διαπραγματεύτηκε όχι μόνο τη δική της θέση αλλά και μεγάλου μέρους των πασόκων που κατέφθασαν.
Πριν από οκτώ μήνες ο Α. Τσίπρας και οι μανδαρίνοι του διαβεβαίωναν ότι όσοι ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ ξέρουν ότι «επιλέγουν ριζοσπαστική αριστερά». Οι πολίτες που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, όμως, σύντομα βρήκαν μπροστά τους τα «ορφανά» του ΠΑΣΟΚ. Οι άνθρωποι που έπεσαν σαν «κομήτες» στον ΣΥΡΙΖΑ και από εκεί μεταπήδησαν στην κυβέρνηση της «Αριστερός» είναι πλέον αυτοί που, υπό τις οδηγίες της ηγετικής ομάδας, επιδιώκουν να κερδίσουν τις εκλογές, ώστε να παραμείνουν στην εξουσία για να εφαρμόσουν μνημονιακές πολιτικές. Το νέο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που συνέταξαν οι Δραγασάκης, Τσακαλώτος, Μπαλάφας, Μπαλτάς, Τζανακόπουλος και Βίτσας, καταγράφει τις μνημονιακές υποχρεώσεις του κόμματος και για συμπλήρωμα παρουσιάζει ένα έωλο σχέδιο μιας δήθεν παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Τα οράματα του κοινωνικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού που πούλησε ο Τσίπρας στην κοινωνία εγκαταλείφθηκαν ακόμα και φραστικά. Η στροφή στο ρεαλισμό θριάμβευσε ολοκληρωτικά.
Τον Α. Τσίπρα και το στενό πολιτικό περιβάλλον του δεν τους μετάλλαξαν οι κυβερνητικοί θώκοι. Ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ, που «έχτισε» αργά αλλά σταθερά ο Τσίπρας, κατέλαβε την εξουσία μεταλλαγμένος. Κι αν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου χρειάστηκε τέσσερα ολόκληρα χρόνια (1981-1985) για να απολέσει πλήρως τα ριζοσπαστικά συνθήματα, ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα, ελέω και της μνημονιακής περιόδου, χρειάστηκε λιγότερο από ένα μήνα! Στις 20 Φεβρουάριου υπογράφηκε συμφωνία για παράταση του δεύτερου Μνημονίου και μπήκαν οι βάσεις για το τρίτο. Η δήθεν σκληρή διαπραγμάτευση που ακολούθησε το επόμενο διάστημα ήταν το προπέτασμα καπνού για να πειστεί η κοινωνία ότι δόθηκε μια μάχη. Το δημοψήφισμα επιλέχθηκε από τον πρωθυπουργό και τους στενούς του συνεργάτες με την προοπτική ενός διχαστικού αποτελέσματος που θα τους έλυνε τα χέρια για να υπογράψουν το μνημόνιο. Όταν η κοινωνία ανέτρεψε τις πρωθυπουργικές επιθυμίες, ο Τσίπρας βρήκε συμμάχους στους επικεφαλής των κομμάτων του «Ναι», που ήταν πρόθυμοι να υπογράψουν το σφαγιασμό των λαϊκών στρωμάτων.
Ο Τσίπρας εκβιάστηκε από τους δανειστές επειδή ήθελε να εκβιαστεί. Διότι δεν εκπόνησε κανένα εναλλακτικό σχέδιο ως διαπραγματευτικό όπλο απέναντι τους. Διότι ποτέ μέσα σε αυτούς τους επτά μήνες δεν εκδήλωσε πραγματικές προθέσεις ρήξης. Διότι τελικά ενταφίασε το ριζοσπαστισμό των μελών και ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Διότι δεν αξιοποίησε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος -που σήμερα προκλητικά διεκδικεί την πατρότητά του- και τη λαϊκή δυναμική που αυτό μπορούσε να γεννήσει. Διότι τελικά είχε προαποφασίσει και σχεδιάσει να επιλέξει τον ρεαλιστικό δρόμο της επώδυνης συνθηκολόγησης…
Το βασικό επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ –και το βασικό καταφύγιο αυτών που έστω και απρόθυμα θα τον ξαναψηφίσουν– είναι πως παρά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου, ο ίδιος παραμένει όχι μόνο η πλέον άφθαρτη αλλά και η πλέον προοδευτική δύναμη στη χώρα. Μ΄ άλλα λόγια, πως, έστω στο στενό πλαίσιο των μνημονιακών επιταγών, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες επιλογές για μια κυβέρνηση να κάνει, και μια κυβέρνηση υπό τον Αλέξη Τσίπρα θα τις κάνει πιο φιλολαϊκά και με μεγαλύτερο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα από οποιονδήποτε άλλον. Στο κάτω κάτω, λέει το επιχείρημα, δεν έγιναν οι συριζαίοι μνημονιακοί σε μια νύχτα. Εκβιάστηκαν. Κι όσο τους αφήνει περιθώριο ο εκβιασμός, το αντιμνημονιακό τους ανάστημα –όσο απέμεινε– θα το υψώνουν. Δεν είναι κάτι τέτοιο καλύτερο από το τίποτα;
