Οι Έλληνες καπιταλιστές τρίβουν τα χέρια τους
Ποιος είναι ο καταλληλότερος τρόπος για το ξεπέρασμα της καπιταλιστικής κρίσης;
Μα, ο πόλεμος φυσικά. Είτε καταστρέφοντας ζωντανές δυνάμεις εργασίας, είτε ολόκληρες χώρες ώστε να ανοίξει ο δρόμος της Ανοικοδόμησης και του ξαναμοιράσματος των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Είναι ο δρόμος της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της εκτίναξης της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Αυτή η σιχαμερή αλήθεια που συνοδεύει όλη την πορεία εξέλιξης του καπιταλιστικού εκμεταλλευτικού και καταπιεστικού συστήματος επιβεβαιώνει η σύγχρονη επικαιρότητα δύο λαών που δοκιμάστηκαν από την ιμπεριαλιστική επέμβαση και τον εμφύλιο πόλεμο. Δύο χώρες για τις οποίες του ελληνικό κεφάλαιο έχει μεγάλα σχέδια.
Σύμφωνα με στοιχεία αναλυτών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η Λιβύη θα καταγράψει ρυθμούς ανάπτυξης 122%, ποσοστό-ρεκόρ. Οι προοπτικές για το 2013 και 2014 είναι επίσης ιδιαίτερα αισιόδοξες, καθώς προβλέπεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 16,5 και 13,2%, αντίστοιχα!
Αναλυτές επισημαίνουν τα εξής: «.Είναι προφανές ότι ο τομέας των υδρογονανθράκων καθορίζει το παρόν και το μέλλον της λιβυκής οικονομίας, καθότι αντιπροσωπεύει ποσοστό μεγαλύτερο του 70% του ΑΕΠ, περίπου το 96% των εξαγωγών και το 90% των εσόδων. Ως εκ τούτου, ο εν λόγω τομέας αποτελεί πεδίο δραστηριότητας κυρίως των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών και τυγχάνει της ιδιαίτερης προσοχής του λιβυκού κράτους. Ο κύκλος εργασιών είναι τεράστιος και θα πρέπει να τύχει της προσοχής των ελληνικών εταιρειών για υπεργολαβίες και προμήθειες υλικών. Πριν την έναρξη του εμφυλίου, η μέση ημερήσια παραγωγή πετρελαίου ανερχόταν στα 1,65 εκατ. βαρέλια (περίπου 2% του συνόλου της ημερήσιας παγκόσμιας παραγωγής) και η ετήσια παραγωγή φυσικού αερίου στα 1,034 τρισ. κυβικά πόδια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου, η μέση ημερήσια παραγωγή πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί στα 2,5 εκατ. βαρέλια μέχρι το 2015, ενώ το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση έως τα 1,95 εκατ. βαρέλια/ημέρα.
Θα πρέπει να τονισθεί ότι η αναμενόμενη αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των Λίβυων πολιτών και η προοδευτική αύξηση της κατανάλωσης (13.600 δολάρια κατά κεφαλή εισόδημα το 2012, με προοπτική να ανέλθει τα 16.600 το 2015), καθώς και η σημαντική εξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές, δημιουργεί ικανοποιητικές προοπτικές για τα ελληνικά προϊόντα».
Αυτός δεν ήταν εξάλλου και ο λόγος της συμμετοχής του ελληνικού κράτους στην ιμπεριαλιστική επέμβαση; Ήδη, το εφοπλιστικό, τουριστικό κεφάλαιο και οι ιδιωτικές κλινικές έχουν αρπάξει ένα σημαντικό μερίδιο κέρδους!
Συγκλονιστική όμως είναι και η εξιστόρηση του άρθρου «Ανοίγουν οι δουλειές στο Ιράκ για τους επιχειρηματίες» που αποδεικνύει γιατί η απόφαση της αμερικανοβρετανικής εισβολής στη χώρα, που δίχασε τόσο πολύ την καπιταλιστική Ευρώπη και την Ε.Ε., έφερε την υπογραφή τεράστιων επιχειρηματικών συμφερόντων.
«To Ιράκ είναι ξανά ανοιχτό στους επιχειρηματίες για δουλειές. Ναι, η ιρακινή αγορά έχει ρίσκο, αλλά αυτό ελαττώνεται σιγά -σιγά. Και το σίγουρο είναι ότι, όπου υπάρχει ρίσκο, υπάρχουν και πολλά κέρδη». Mε τη φράση αυτή, ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Ιρακινών Επιχειρηματιών (IBA) Μοχάμεντ Χάσαν Αμπντουλτζαλίλ Αλ Χαντίθι (Mohammed Hasan Abduljaleel Al Hadeethi) περιγράφει στο ΑΜΠΕ έναν από τους βασικούς λόγους για τους οποίους η ιρακινή αγορά μπαίνει στον «χάρτη» του επεκτατικού σχεδιασμού ολοένα περισσότερων επιχειρήσεων ανά την υφήλιο.
Η ισοπέδωση των υποδομών και του κτηριακού αποθέματος της χώρας μετά την αμερικανική παρέμβαση, η σταδιακή άνοδος του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων, αλλά και η επιδίωξη της κυβέρνησης να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου στα 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως στα επόμενα χρόνια, δημιουργούν μέρα με τη μέρα ένα «Ελ Ντοράντο» ευκαιριών για τους ξένους επιχειρηματίες στο Ιράκ. Ευκαιριών που δεν είναι μεν απαλλαγμένες από ρίσκο, αλλά που αφήνουν περιθώριο για μεγάλα κέρδη, σε όσους «μπουν» εγκαίρως και με σύστημα στην αγορά. Μπορεί τα προβλήματα της χώρας να είναι ακόμη μεγάλα (έλλειψη υποδομών, προβληματική ηλεκτροδότηση, διαφθορά), αλλά η ανάπτυξη είναι ταχεία.
Εκτιμήσεις για ανάπτυξη 11,1% και διπλασιασμό αστικού πληθυσμού ως το 2030
«Για την ανάπτυξη του ιρακινού ΑΕΠ στα επόμενα χρόνια δεν υπάρχουν προς το παρόν μελέτες, που θα χαρακτήριζα ακριβείς (σ.σ. σύμφωνα με πρόβλεψη του ΔΝΤ, πάντως, η ιρακινή οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος με εντυπωσιακό ρυθμό, κατά 11,1%, στα 144 δισ. ευρώ). Ωστόσο, οι εξαγωγές πετρελαίου αυξάνονται σημαντικά κάθε χρόνο και είναι αυτονόητο ότι πολύ γρήγορα θα υπάρξει αντανάκλαση αυτής της αύξησης στην οικονομία» σημειώνει ο κ.Αλ Χαντίθι, που πέραν της ιδιότητάς του ως μέλους του IBA (σ.σ. ο εν λόγω σύνδεσμος συγκεντρώνει στους κόλπους του την ελίτ του ιρανικού επιχειρείν) είναι μεγαλοεπιχειρηματίας στον κλάδο των κατασκευών.
Όπως λέει, οι μεγαλύτερες επενδυτικές ευκαιρίες για τους ξένους επενδυτές εντοπίζονται στον τομέα των κατασκευών, όπου το Ιράκ έχει ισοπεδωθεί από τον πόλεμο: τόσο στις υποδομές κάθε είδους (οδικές, ύδρευσης και αποχέτευσης, μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, φωτισμού, υγειονομικών χώρων κ.τλ.), όσο και στην κατοικία (σ.σ. σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, ο αστικός πληθυσμός του Ιράκ θα διπλασιαστεί μέχρι το 2030, γεγονός που ήδη ώθησε την κυβέρνηση να δρομολογήσει πρόγραμμα κατασκευής 1.000.000 οικιστικών μονάδων στα επόμενα χρόνια).
Το πρώτο που πρέπει να κάνουν οι Έλληνες είναι πιο γρήγορα βήματα
Μπορούν οι Έλληνες επιχειρηματίες να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική; Η απάντηση του κ.Αλ Χαντίθι είναι σαφώς καταφατική. Και τι πρέπει να προσέξουν όσοι επιθυμούν να εισέλθουν στην ιρακινή αγορά; «Το πρώτο που πρέπει να κάνουν οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι πιο γρήγορα βήματα. Αν φοβούνται, μπορούν ν’ αναζητήσουν αξιόπιστους τοπικούς εταίρους και μέσω του φορέα που εκπροσωπώ, του Συνδέσμου Ιρακινών Επιχειρηματιών. Πρέπει όμως να κάνουν από τώρα τα βήματά τους. Διαπιστώνω ότι στην Ελλάδα υπάρχουν καλές εταιρείες, με μεγάλες δυνατότητες και ιστορία στο επιχειρείν. Η οικονομική κρίση πρέπει να τους κάνει να κοιτάξουν προς τα έξω, προς αγορές όπως το Ιράκ» καταλήγει ο κ.Αλ Χαντίθι.
«Οι άνθρωποι αγοράζουν τα πάντα και το Ιράκ δεν έχει mall.»
Οι κατασκευές δεν είναι, όμως, ο μόνος κλάδος με προοπτική για τους ξένους επιχειρηματίες. Όπως λέει στο ΑΜΠΕ ο ιδρυτής και μεγαλομέτοχος της πετρελαϊκής βιομηχανίας «Sahara Middle East», Φάι ‘Αμπεντ (Faiq A’ bed), με έδρα την Ιορδανία, «το Ιράκ είναι από τις πιο καταναλωτικές χώρες στη Μέση Ανατολή, είτε πρόκειται για την κυβέρνηση είτε για τον ιδιωτικό τομέα. Το προσωπικό εισόδημα του πληθυσμού αυξάνει διαρκώς και οι άνθρωποι αγοράζουν τα πάντα, δημιουργείται η αίσθηση ότι το χρήμα ρέει. Το Ιράκ δεν διαθέτει σήμερα μεγάλο εμπορικό κέντρο τύπου mall. Ξέρετε πόσα χρήματα μπορεί να βγάλει όποιος δημιουργήσει ένα; Κάθε σοβαρή εταιρεία, μπορεί να βγάλει σοβαρό κέρδος από την αγορά του Ιράκ. Προς το παρόν, όμως, στο Ιράκ γνωρίζουμε την Ελλάδα για τον πολιτισμό και την ιστορία της, όχι για τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις της».
Ο κ.Αμπεντ είναι μάχιμος επιχειρηματίας ήδη από το 1970 και η «ψυχή» μιας σειράς μεγάλων βιομηχανικών και εμπορικών επενδύσεων στο Ιράκ, μεταξύ των οποίων και το μεγαλύτερο εργοστάσιο επαγγελματικών επίπλων και επίπλων κουζίνας στη χώρα, εμβαδού 5000 τετραγωνικών, που έκλεισε το 2004. Ο ίδιος σημειώνει ότι στις δεκαετίες του 1980-1990, κάποιες ελληνικές εταιρείες είχαν δραστηριοποιηθεί επιτυχώς στον κατασκευαστικό τομέα του Ιράκ, αλλά στη συνέχεια έφυγαν. «Οι πόρτες στο Ιράκ είναι ανοιχτές για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Επιχειρήσεις άλλων χωρών βρίσκονται ήδη στο Ιράκ. Για παράδειγμα, 100-150 τουρκικές επιχειρήσεις», σημειώνει ο κ.’Αμπεντ και προσθέτει: «Οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει να ανοιχτούν, να έρθουν στο Ιράκ, σε συνεργασία κατά προτίμηση με έναν τοπικό εταίρο, είτε αυτός είναι αντιπρόσωπος είτε έχει συσταθεί κάποια κοινή εταιρεία. Αυτό τον συνεταιρισμό δεν τον επιβάλλει ο νόμος, αλλά θεωρώ ότι είναι απαραίτητος. Επίσης, είναι καλό οι επενδυτές να χωρίζουν τις επενδύσεις τους σε πολλά διαφορετικά καλάθια».
Είναι το Ιράκ ασφαλές; Είναι το Ιράκ ασφαλής επενδυτικός προορισμός; «Το Ιράκ είναι ανοιχτό σε όλους τους επιχειρηματίες και στις περισσότερες περιοχές υπάρχει ασφάλεια. Μεγάλες πετρελαϊκές επιχειρήσεις, για παράδειγμα, δραστηριοποιούνται καιρό στη χώρα, αλλά δεν έχει συμβεί το παραμικρό. Δουλεύουμε στο γνωστό τεράστιο πετρελαϊκό κοίτασμα (σ.σ. της Δυτικής Κούρνα), 1,5 ώρα από τη Μπάσρα και πηγαινοερχόμαστε με ασφάλεια. Οι ξένοι εργαζόμενοι περπατούν άνετα στους δρόμους της Μπάσρα» σημειώνει.
Στόχος για 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2018-2019
Φυσικά, όταν η συζήτηση αφορά το Ιράκ, το πετρέλαιο …ξεχειλίζει. Ρωτήσαμε τον κ.’Αμπεντ ποιοι είναι οι στόχοι για την πετρελαϊκή παραγωγή του Ιράκ στα επόμενα χρόνια. «Το Ιράκ παράγει σήμερα περίπου 2,5 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, έναντι 3,5 εκατ. πριν από τα επεισόδια με το Κουβέιτ. Στη διάρκεια αυτών των επεισοδίων, η παραγωγή έπεσε στα 1,6-1,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως (mbpd). Η γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης είναι η αύξηση της παραγωγής, στα 3,5 mbpd το 2013-2014, τα 4,5 mbpd το 2016 και στα 6,5 mbpd το 2018-2019, με απώτερο στόχο τα 10-12 mbpd. Τα χρονοδιαγράμματα δεν ξέρω αν θα τηρηθούν, αλλά οι στόχοι είναι αυτοί» υπογράμμισε.
Όποιος επιχειρηματίας μπει επιτυχώς στο Ιράκ δεν θα σκεφτεί ποτέ να φύγει
Την πεποίθηση ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στο Ιράκ είναι πλέον καλό κι ότι η χώρα είναι εξίσου ασφαλής με άλλες περιοχές, διατυπώνει στο ΑΜΠΕ ο επιχειρηματίας Αντελ Μπακρ Μίσρι (Adel Bakr Mesri) από τον κλάδο των πλαστικών. «Το ρίσκο είναι ελάχιστο πλέον και η ασφάλεια βελτιώνεται διαρκώς και σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις. Το Ιράκ χρειάζεται πολλά προϊόντα και είναι ανοιχτό στους ξένους επιχειρηματίες. με απλά λόγια, αν είσαι σοβαρός και καλός, θα βρεις τη θέση σου στην αγορά. Η φορολογία είναι ευνοϊκή, σχεδόν δεν έχουμε ΦΠΑ, ενώ όποιος επενδυτές το επιθυμεί μπορεί να φέρει ακόμη και τον εξοπλισμό του από τον εξωτερικό και να τον επαναπατρίσει όποτε θέλει, χωρίς πρόβλημα. Όποιος επιχειρηματίες αντιμετωπίσει αυτή την αγορά σωστά, δεν θα σκεφτεί ποτέ να φύγει, γιατί θα αναλαμβάνει το ένα έργο πίσω από το άλλο, στις κατασκευές, το εμπόριο, τη βιομηχανία» σημειώνει ο Ιρακινός επιχειρηματίας.
Αυτοκίνητα τελευταίας τεχνολογίας στη θέση των στρατιωτικών οχημάτων
Κατά τον ίδιο, αν κάποια χρόνια πριν, οι εικόνες από το Ιράκ αφορούσαν συνήθως “κομβόι” στρατιωτικών φορτηγών και βίαια επεισόδια, σήμερα στους δρόμους βλέπεις αυτοκίνητα τελευταίας τεχνολογίας κι εστιατόρια. Γραφειοκρατία υπάρχει, αλλά “είναι μέσου επιπέδου” και αφορά κυρίως τις διατυπώσεις στα τελωνεία στα σύνορα, όχι τις υπόλοιπες συναλλαγές με το κράτος. Τι συμβουλεύει τους ξένους επιχειρηματίες που σκέφτονται να δραστηριοποιηθούν στη χώρα; Να επιλέξουν οπωσδήποτε έναν τοπικό εταίρο, να κινούνται γρήγορα και να γνωρίζουν ότι, σε μεγάλα έργα, είναι καλό να διαθέτουν τις δικές τους ηλεκτρικές γεννήτριες. Προσθέτει δε ότι οι ευκαιρίες για τους ξένους επιχειρηματίες είναι πολλές. Σε ό,τι αφορά για παράδειγμα τη δική του επιχείρηση, που δραστηριοποιείται στον κλάδο των πλαστικών, αυτή αναζητά ξένο εταίρο (Ευρωπαίο) για την κατασκευή, στο Ιράκ, μεγάλων πλαστικών αγωγών/σωλήνων αποχέτευσης, διαμέτρου έως 800 mm, που σήμερα δεν κατασκευάζονται εκεί, αλλά εισάγονται. Όπως λέει, το όφελος μιας τέτοιας επένδυσης θα είναι αμοιβαίο. Ο ξένος εταίρος θα απαλλαγεί από το πολύ υψηλό κόστος μεταφοράς των αγωγών, αφού οι πελάτες του στη Μέση Ανατολή θα βρίσκονται …στην πόρτα του και θα διαθέτει φθηνές πρώτες ύλες. “Στην ουσία δεν θα έχει ανταγωνισμό” προσθέτει.
Ο ίδιος τονίζει ότι σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες διανοίγονται ακόμη στους τομείς των “πράσινων” κατασκευών, των υλικών μόνωσης για την εξοικονόμηση ενέργειας, των ανανεώσιμων πηγών και, φυσικά, της κατοικίας, αφού τα εκατομμύρια νέα σπίτια, που θα χρειαστεί το Ιράκ, απαιτούν επίσης συνοδευτικές υποδομές, όπως δίκτυα υδροδότησης, αποχέτευσης, σχολεία, ταχυδρομεία κ.τ.λ.
Οι Ιρανοί επιχειρηματίες -συνολικά 18- βρέθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο συναντήσεων που διοργανώθηκαν υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) και με τη φροντίδα της Global Greece. Συνολικά, στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν πάνω από 900 συναντήσεις με 150 ελληνικές εταιρείες και στη Θεσσαλονίκη γύρω στις 600, με περισσότερες από 100 ελληνικές επιχειρήσεις.
«Το Ιράκ χρειάζεται δύο Ελλάδες στις κατασκευές»
“Το Ιράκ χρειάζεται δύο Ελλάδες στον κατασκευαστικό τομέα”: με τη χαρακτηριστική αυτή φράση ο Μπάμπης Φιλαδερλής της Global Greece περιγράφει στο ΑΜΠΕ τη δυναμική της ιρακινής αγοράς στους κλάδους των κατασκευών και των δομικών υλικών. Κατά τον ίδιο, οι προοπτικές είναι εξαιρετικά ευοίωνες, αλλά οι Έλληνες επιχειρηματίες που θα επιδιώξουν να τις εκμεταλλευτούν είναι βασικό να αποκτήσουν έναν εταίρο, που θα γνωρίζει πολύ καλά την ιρακινή αγορά, όμως θα εδρεύει κατά προτίμηση εκτός Ιράκ (όπως πολλοί από τους προσκεκλημένους Ιρακινούς επιχειρηματίες). “Το ‘μέσο’, πολιτικό, θρησκευτικό, οικονομικό, είναι απαραίτητο για την επιτυχή δραστηριοποίηση στο Ιράκ” διευκρινίζει.
Ο ίδιος τονίζει ότι οι αγορές της κουρδικής ημιαυτόνομης περιοχής του Βόρειου Ιράκ, όπως οι πόλεις Ερμπίλ και Σουλεϊμανίγια, προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες και καλό επιχειρηματικό κλίμα, οπότε ίσως πρέπει να προσεγγισθούν κατά προτεραιότητα από τους Έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι έχουν το πρόσθετο ατού ότι βρίσκονται πιο κοντά στους Ιρακινούς από άποψη νοοτροπίας, σε σχέση με κάθε άλλο Ευρωπαίο. Μάλιστα, επισημαίνει ότι σύντομα πρόκειται να τοποθετηθεί στο Ερμπίλ επίσημος εμπορικός ακόλουθος της Ελλάδας.
Προσθέτει, τέλος, ότι εσχάτως θεσμοθετήθηκε βάσει νόμου στο Ιράκ η απαίτηση για ευρωπαϊκή πιστοποίηση στα εισαγόμενα τρόφιμα, κάτι που διαμορφώνει πολύ ευοίωνες προοπτικές για τις ελληνικές εταιρείες (σήμερα το 90% των εισαγωγών τροφίμων στο Ιράκ γίνεται, όπως είπε, από την Τουρκία κι αυτό θα σταματήσει με τη νέα αυτή απαίτηση, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην αγορά).
ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ
