Στις 21 μέρες που απομένουν μέχρι να μάθουμε το αποτέλεσμα των εκλογών ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να επιλύει κάθε τρεις μέρες και ένα πρόβλημα για να καταφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ να κόψει πρώτος το νήμα της κάλπης. Αν το καταφέρει μπορεί να είναι αυτός που θα λάβει την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως. Κυβερνήσεως όμως συμμαχικής καθώς μετά τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, την υπογραφή και από τον Αλ. Τσίπρα μνημονίου με νέα σκληρά μέτρα για εργαζόμενους συνταξιούχους και επιχειρήσεις, την επιβολή capital controls στις τράπεζες και την πρόσθετη ζημιά δεκάδες δις στην οικονομία η αυτοδυναμία θα πρέπει να θεωρείται όνειρο φθινοπωρινής νυκτός. Το εκλογικό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, που πιστοποιούσαν μέχρι και το δημοψήφισμα οι δημοσκοπήσεις, ενδεχομένως παραμένει, αλλά μετά τη μετατροπή του "όχι" εν μια νυκτί σε "ναι" και τα όσα ακολούθησαν το πολιτικο-κοινωνικό τοπίο θυμίζει κινούμενη άμμο.
Η πολιτική ρευστότητα είναι μεγάλη και προσώρας ουδείς μετά βεβαιότητας μπορεί να προβλέψει την έκταση της ζημίας που θα προκαλέσει η Λαϊκή Ενότητα (ΛΑΕ) του Παν. Λαφαζάνη στην Κουμουνδούρου. Πολιτικοί αναλυτές και κομματικά επιτελεία εκτιμούν πως στην περίπτωση που αυτή υπερβεί τις 6-7 μονάδες τότε το βράδυ των εκλογών θα ζήσουμε ένα πραγματικό θρίλερ. Εάν το ποσοστό της ΛΑΕ είναι μεγαλύτερο, τότε, σύμφωνα με τους περί τα εκλογικά ειδήμονες, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η περίπτωση πρώτο κόμμα να είναι η Νέα Δημοκρατία.
Μπορεί όμως το νεότευκτο κόμμα του Παν. Λαφαζάνη να πετάξει σε τόσο υψηλά ποσοστα; Δύσκολο, αλλά όχι και απίθανο. Κατ' αρχήν έχει πανελλαδική δικτύωση. Σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες υπάρχουν κομματικές δυνάμεις (νομαρχιακές και τοπικές οργανώσεις) που το στηρίζουν. Επιπροσθέτως, έχει συνταχθεί μαζί του το 1/4 της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ διαθέτει σοβαρή εκπροσώπηση και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Όμως το μεγαλύτερο ίσως πλεονέκτημα για τον Παν. Λαφαζάνη είναι ότι στην ΛΑΕ προσχώρησαν 25 βουλευτές, οι περισσότεροι εκ των οποίων, στις εκλογές του Ιανουαρίου, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες. Για παράδειγμα 12 από τους 25 βουλευτές ήταν πρώτοι σε σταυρούς στις περιφέρειες τους: Λαφαζάνης (Β' Πειραιά), Αμανατίδου (Β' Θεσσαλονίκης), Ζαννής (Πιερία), Ζερδελής (Λέσβου), Ιωαννίδης (Καβάλα), Λαπαβίτσας (Ημαθία), Μακρή (Κοζάνη), Πετράκος (Μεσσηνία), Σαμοΐλης (Κέρκυρα), Σταθάς (Βοιωτία), Κυριακάκης (Φθιώτιδα). Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ σε τρεις νομούς μένει χωρίς βουλευτή αφού στη ΛΑΕ πήγαν οι μοναδικοί εκλεγέντες βουλευτές του: στη μονοεδρική της Ευρυτανίας ο Κώτσιας, στη διεδρική της Καστοριάς ο Διαμαντόπουλος και στην τριεδρική της Λέσβου ο Ζερδελής. Επίσης χωρίς βουλευτή μένει και στη Βοιωτία αφού και οι δύο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Σταθάς και Σκούμας, ακολούθησαν τον Λαφαζάνη. Στις πολυπληθείς περιφέρειες της Β' Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου η Χαραλαμπίδου και ο Κριτσωτάκης κατέλαβαν τη δεύτερη θέση υπολειπόμενοι, κατά λίγων μόνον ψήφων των πρώτων σε σταυρούς. Τη δεύτερη θέση, πίσω από τη Ραχήλ Μακρή κατέλαβε στην Κοζάνη η Ουζουνίδου, που επίσης πήγε στην ΛΑΕ, με αποτέλεσμα ο ΣΥΡΙΖΑ σε μια κρίσιμη και μεγάλη περιφέρεια να μείνει μόνον με έναν βουλευτή. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε και την πρώτη σε ψήφους στην Α' Αθήνας Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία εφόσον συνεργαστεί, ως αναμένεται, με την ΛΑΕ θα δώσει μεγάλο αέρα στον Λαφαζάνη, τότε η πληγή για τον Τσίπρα είναι μεγάλη.
Και βέβαια το πρόβλημα μεγαλώνει όταν ο μακράν πρώτος σε σταυρούς στις ευρωεκλογές Μανώλης Γλέζος κατήγγειλε ανοιχτά τον Τσίπρα, ενώ στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα είναι και ο πρώτος σε σταυρούς στη Β' Αθήνας Γιάννης Βαρουφάκης. Εδώ να σημειώσουμε ότι από τους έξι πρώτους σε σταυρούς στη Β' Αθήνας μόνον ο δεύτερος (Δραγασάκης) και ο τρίτος (Κουρουμπλής) θα είναι υποψήφιοι με τον ΣΥΡΙΖΑ καθώς Βαλαβάνη (4η) Στρατούλης (5ος) και Χουντής (6ος) πήγαν στη ΛΑΕ. Και οπωσδήποτε σ' αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και δύο βουλευτίνες που ήταν και υποψήφιες για τις περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Θεσσαλίας, την Αγλαΐα Κυρίτση (Επικρατείας) και την Ηρώ Διώτη (Λάρισα). Η μεν πρώτη θα είναι υποψήφια με την ΛΑΕ, η δε δεύτερη, λόγω διαφωνιών με το μνημόνιο, δεν θα είναι υποψήφια με τον ΣΥΡΙΖΑ. Και φυσικά στα ανωτέρω θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την μάλλον σίγουρη (μετά τα όσα έχουν ακουστεί για υπόθεση φοροδιαφυγής) απώλεια του πρώτου σε σταυρούς στο Υπόλοιπο Αττικής Αλ. Μητρόπουλου.
Η δεύτερη πληγή για τον Τσίπρα είναι οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι. Αν οι διαφωνούντες βουλευτές και τα κομματικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που συνεκρότησαν τη ΛΑΕ είναι το πρώτο πρόβλημα, οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι είναι το δεύτερο και μεγαλύτερο πρόβλημα. Από την μετατροπή του "όχι" του δημοψηφίσματος σε "ναι" και την υπογραφή του μνημονίου δεν αισθάνθηκαν προδομένοι μόνον οι κομματικοί, αλλά και οι απλοί άνθρωποι που πίστεψαν στα λεγόμενα του πρωθυπουργού και στρατεύθηκαν στο "όχι". Επίσης η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, τη διατήρηση του ΕΝΦΙΑ, τις αυξήσεις στον ΦΠΑ και την αθέτηση των προεκλογικών και προγραμματικών δεσμεύσεων της κυβερνήσεως υποβηθεί την ανάπτυξη κεντρόφυγων τάσεων.
Πλέον η πιθανότητα μεγάλης αποχής λόγω δυσαρέσκειας είναι ιδιαίτερα αυξημένη. Πολίτες που στις εκλογές του Ιανουαρίου ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα αισθάνονται απογοητευμένοι, αλλά και δεν θέλουν να ψηφίσουν κάποιο άλλο κόμμα, είναι πιθανόν να προτιμήσουν να μην προσέλθουν στις κάλπες. Στην πλειοψηφία τους αυτοί προέρχονται από την Κεντροαριστερά. Αρκετοί εξ αυτών ενδεχομένως θα ψήφιζαν ένα κοινό σχήμα ΠΑΣΟΚ - Κίνημα του Γ. Παπανδρέου - ΔΗΜΑΡ. Τώρα που η προσπάθεια, ως φαίνεται, ναυαγεί κάποιοι -και κυρίως αυτοί που θέλουν να έχουν σχέση με το γκουβέρνο- ίσως προτιμήσουν να πάνε στη Ν.Δ. ή ακόμη και στο Ποτάμι, που διεκδικεί να γίνει, μετά τους ΑΝΕΛ, ο επόμενος κυβερνητικός εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Η τρίτη πληγή του πολυτραυματία ΣΥΡΙΖΑ που πρέπει να γιάνει ο Τσίπρας είναι η σχέση κυρίως με τους συνταξιούχους, τους αγρότες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις νοικοκυρές. Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Ιανουαρίου, σύμφωνα με έρευνα για το εκλογικό αποτέλεσμα, εν πολλοίς στηρίχθηκε στις τέσσερεις αυτές κοινωνικές κατηγορίες. Συν βεβαίως τους δημοσίους υπαλλήλους, στους οποίους πιθανολογείται ότι δεν θα έχει υποστεί μεγάλη φθορά λόγω της πολιτικής "προστατευτισμού" τους που άσκησε το επτάμηνο της διακυβέρνησης. Στους συνταξιούχους που στις εκλογές του 2012 είχε πάρει το 16% των ψήφων, το 2015 πήρε 36%. Στους αγρότες, που παραδοσιακά ψηφίζουν συντηρητικά, το 2012 πήρε 21% και το 2015 ανέβηκε στο 29%. Στους ελεύθερους επαγγελματίες από το 30% πήγε στο 34% και στις νοικοκυρές από το 24% στο 33%.
Τώρα και οι τέσσερεις αυτές κατηγορίες έχουν πληγεί. Το καλάθι της νοικοκυράς, με τις αυξήσεις στο ΦΠΑ ακρίβυνε. Οι συνταξιούχοι μπορεί ακόμη να μην έχουν δει ακόμη τις μειώσεις στις συντάξεις τους, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι αυτό θα συμβεί. Στις μεν επικουρικές και στον κλάδο ασφάλισης από τον Σεπτέμβρη στις δε κύριες από τον Ιανουάριο και μάλιστα σε ποσοστό που θα φθάνει έως και το 8%. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ασφαλώς θα το έχουν οι αγρότες, οι οποίοι θα αρχίσουν να επιβαρύνονται, και μάλιστα σημαντικά, από φορολογικά και άλλα μέτρα που σχετίζονται με το επάγγελμά τους. Η κυβέρνηση προσπάθησε να μην έλθουν όλες οι επιβαρύνσεις μαζεμένες, αλλά να απλωθούν σε βάθος τριετίας. Στο δεύτερο κύμα των μέτρων του μνημονίου που θα έλθει μετά τις εκλογές οι αγρότες θα κληθούν να καταβάλουν το τίμημα που μέχρι τώρα εχουν αποφύγει. Το ίδιο ισχύει και για τους ελεύθερους επαγγελματίες (δικηγόροι, γιατροί, συμβολαιογράφοι κ.α.), αλλά και τους αυτοαπασχολούμενους με τις αυξήσεις στο μπλοκ παροχής υπηρεσιών καθώς και με τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες με την προκαταβολή του 100% του φόρου.
Η τέταρτη πληγή για τον Τσίπρα θα είναι και η εκλογική συμπεριφορά των ιδιωτικών υπαλλήλων, των ανέργων και της Νεολαίας. Στους πρώτους το 2012 πήρε το 32% των ψήφων και το 2015 το 39%. Στους δεύτερους από το 35% πήγε στο 44%. Τώρα οι μεν άνεργοι συνεχίζουν να παραμένουν άνεργοι, νέες θέσεις εργασίας (και μάλιστα οι 300.000 που θα χρηματοδοτούσε το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης) δεν υπάρχουν, το δε μέλλον τους προδιαγράφεται ακόμη πιο ζοφερό αφού επικρατεί κλίμα αποεπένδυσης και η χώρα βυθίζεται εκ νέου στην ύφεση. Οι δε ιδιωτικοί υπάλληλοι ούτε είδαν το βασικό τους μισθό να πηγαίνει στα 751 και τα εργασιακά τους δικαιώματα πήραν απλώς αναβολή εκτέλεσης για μερικούς ακόμη μήνες. Ταυτόχρονα, λόγω της συρρίκνωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά και των capital controls έχει αυξηθεί η ανεργία στον ιδιωτικό τομέα, ενώ αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο με το βασίμως πιθανολογούμενο κλείσιμο ακόμη και μεγάλων επιχειρήσεων το Φθινόπωρο.
Αν στις παραπάνω κοινωνικές κατηγορίες προσθέσουμε και τη Νεολαία, εργαζόμενη και σπουδάζουσα - το 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε το 30% των ψήφων και το 2015 το 32%, ενώ στο δημοψήφισμα το 69% των νέων ηλικίας 18-29 ψήφισε "όχι" και μόνον το 26% "ναι"- που συνεχίζει να πλήττεται από την υψηλή ανεργία και τη μετανάστευση των νέων επιστημόνων, τότε η πληγή, στις τρεις αυτές κοινωνικές κατηγορίες, κινδυνεύει να κακοφορμίσει εκλογικά για τον Αλ. Τσίπρα. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σ' αυτή την εκλογική μάχη θα στερηθεί και της μαχητικότητας της κομματικής του Νεολαίας αφού αυτή, όντας αριστερόστροφη, αντιμετώπισε με αρνητική διάθεση τη "δεξιά στροφή" του Τσίπρα και κατήγγειλε ανοιχτά την υπογραφή του νέου μνημονίου.
Η πέμπτη πληγή του Τσίπρα ασφαλώς είναι το Μεταναστευτικό. Μπορεί να μην ευθύνεται η κυβέρνηση για την έξαρση του φαινομένου, όμως οι χειρισμοί από την αρμοδία υπουργό Τασία Χριστοδουλοπούλου αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό έως και ανοιχτή αμφισβήτηση ακόμη και από κυβερνητικούς παράγοντες, όπως ο συναρμόδιος για την αντιμετώπιση του προβλήματος, υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Πανούσης. Οι καθημερινές απαράδεκτες εικόνες στην τηλεόραση με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στα παραμεθόρια νησιά και την πρωτεύουσα, πέραν της συμπαθείας για τη δυστυχία των ανθρώπων, αναμφισβήτητα πλήττουν την κυβερνητική εικόνα, προκαλούν ανησυχία ακόμη και σε νουνεχείς αλλά και προοδευτικούς πολίτες και οπωσδήποτε ενισχύουν τα ρατσιστικά σύνδρομα, ενώ πιθανολογείται ότι μπορεί να οδηγήσουν σε υπερψήφιση της Ν.Δ. που τάσσεται υπέρ του "νόμου και της τάξης", πρωτίστως όμως της Χρυσής Αυγής που έχει κάνει σημαία της το κλείσιμο των συνόρων και την πάταξη, με κάθε τρόπο, των μεταναστών. Η ήπια, συχνά αντιφατική, που σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζει τα όρια του δημοκρατικισμού, αντιμετώπιση του φαινομένου εκ μέρους της κυβερνήσεως αναμένεται να έχει επίπτωση στα εκλογικά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στις περιοχές εκείνες όπου η παράνομη και προσφυγική μετανάστευση επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητα των πολιτών.
Η έκτη πληγή που πρέπει να επουλώσει ο Τσίπρας σχετίζεται με τον τρόπο που πρέπει να αιτιολογήσει τη στροφή του ιδίου και του κόμματός του στον πραγματισμό. Προσώρας δεν έχει καταφέρει να εντάξει δημιουργικά στη ρητορική του -και απομένει να δούμε αν και με πιο τρόπο θα το κάνει στο προεκλογικό του πρόγραμμα- την υπογραφή, μετά από τον Γ. Παπανδρέου και τον Αντ. Σαμαρά, μνημονίου και από τον ίδιον. Το επιχείρημα ότι του επεβλήθη και δεν είναι ελληνικής ιδιοκτησίας δεν οδηγεί πουθενά και σίγουρα συνιστά πολιτικό λάθος. Το τρίτο μνημόνιο είναι πραγματικότητα, φέρει τη σφραγίδα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και μ' αυτό θα πορευτεί εφεξής η χώρα.
Το θέμα είναι λοιπόν πως θα ενταχθεί σ' ένα κυβερνητικό πρόγραμμα και πως οι μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με τους εταίρους-δανειστές θα μπορέσουν να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Από τη στιγμή που ο Τσίπρας έχει δεσμευθεί ότι θα το εφαρμόσει και μάλιστα θέτεις και ως προεκλογικό δίλλημα ποιός είναι αυτός που μπορεί να το υλοποιήσει καλύτερα είναι άστοχο έως και βλακώδες να σκούζει για το πόσο κακό και επιζήμιο είναι. Ο Τσίπρας πρέπει να βρει άλλο τρόπο για να δικαιολογήσει την πολιτική στροφή που έκανε και το μνημόνιο που υπέγραψε. Και ο μόνος ορθός τρόπος είναι να βγει επιθετικά να υπερασπίσει και τα δύο και όχι να προσπαθεί να ανακαλύψει δικαιολογίες για τον εκβιασμό που εδέχθη για να το υπογράψει. Οι τυχόν ιδεολογικές τύψεις που έχει δεν αφορούν τους πολίτες, αλλά αποκλειστικά τον ίδιον. Όσο δε επιμένει να χειρίζεται ιδεολογικά ένα θέμα που αφορά συγκεκριμένες και συμφωνημένες με τους δανειστές της χώρας πολιτικές οι μόνοι που ωφελούνται είναι οι αντίπαλοί του στην Αριστερά, δηλαδή ο Λαφαζάνης και το ΚΚΕ. Όσο επιμένει σε αντιμνημονιακή ρητορική το μόνο που καταφέρνει είναι να ενισχύει αφενός το αντιμνημονιακό στρατόπεδο, στο οποίο ο ίδιος και ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον δεν ανήκουν, και αφετέρου τους συνεπείς μνημονιακούς, δηλαδή τη Ν.Δ., το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι έχουν κάθε λόγο να προπαγανδίζουν ότι οι ίδιοι μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα σε ένα θέμα με το οποίο συμφωνούν.
Η έβδομη πληγή την οποίαν πρέπει να γιατρέψει ο Τσίπρας, για να μπορεί να ελπίζει σ' ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα βρίσκεται στο πρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ. Τα ψηφοδέλτια που θα εμφανίσει θα πρέπει να μπορούν να ενισχύσουν την εικόνα του ρεαλιστή και μετατοπιζόμενου προς το κέντρο της πολιτικής ζωής ηγέτη. Η μεγάλη εκλογική δεξαμενή του ΣΥΡΙΖΑ δεν βρίσκεται στην κομμουνιστική Αριστερά, αλλά στην Κεντροαριστερά. Το πρόγραμμα που θα κληθεί να εφαρμόσει, εφόσον κερδίσει τις εκλογές και σχηματίσει κυβέρνηση, δεν συμβαδίζει με την ιδεολογία και τις προτεραιότητες της κομμουνιστογενούς Αριστεράς, αλλά αφορά το σύνολο της κοινωνίας και πρωτίστως τον κόσμο της παραγωγής και της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, ενώ είναι απότοκο και συνυφασμένο με τα προτάγματα της καπιταλιστικής Ευρώπης και τις νόρμες που ισχύουν σ' αυτήν. Οι άνθρωποι που θα χρειαστεί να το εφαρμόσουν θα πρέπει να έχουν επιστημονική γνώση και τεχνοκρατικές ικανότητες. Καλοί είναι οι ινστρούχτορες, αλλά για τα αμφιθέατρα, τα πηγαδάκια και τις κομματικές συνάξεις. Η Βουλή, η κυβέρνηση και η διεθνής εκπροσώπηση ιδιαίτερα στα οικονομικά φόρα απαιτεί άλλα προσόντα κι όχι αυτά που έχει ένας παθιασμένος ακτιβιστής ή ένας φανατικός ιδεολόγος.
Προσώρας η εντύπωση που υπάρχει είναι ότι στην Κουμουνδούρου περισσότερο ενδιαφέρονται να συμπληρώσουν τις λίστες με πρόσωπα από τον αποδεκατισμένο, λόγω και της διάσπασης, αρχικό πυρήνα του 4% και όχι να αποτελέσουν αυτές των εμβρυουλκό της νέας μεγάλης Προοδευτικής και Ριζοσπαστικής Παράταξης, την οποίαν, όπως λέει ο ίδιος και οι στενοί του συνεργάτες, θέλει να ιδρύσει αμέσως μετά τις εκλογές μέσα από ένα μαζικό και ανοιχτό συνέδριο. Οι συνεργαζόμενες με τον ΣΥΡΙΖΑ κεντροαριστερής και σοσιαλδημοκρατικής προέλευσης δυνάμεις και προσωπικότητες εμφανίζονται, μέχρι στιγμής προβληματισμένες από τον τρόπο που συγκροτούνται τα ψηφοδέλτια, αλλά και τις κινήσεις που γίνονται για να ωριμάσει πολιτικά και προγραμματικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Η Κουμουνδούρου είναι περισσότερο προσανατολισμένη, λένε, στο να σταματήσει η εξ αριστερών διαρροή προς τον Λαφαζάνη και ελάχιστα ασχολείται με το άνοιγμα προς το κέντρο της πολιτικής ζωής, εκεί δηλαδή που θα παιχτεί και το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά και το μετεκλογικό παιχνίδι της διακυβέρνησης...
ΠΗΓΗ