Οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, που πλειοψηφούν οι Κούρδοι, στοχεύουν στη σύνθλιψη του αιτήματος των Κούρδων για αυτο-διακυβέρνηση αλλά και των προϋποθέσεων για οποιαδήποτε δημοκρατική συζήτηση για το ζήτημα, σύμφωνα με τον συναρχηγό του “Δημοκρατικού Κόμματος των Περιφερειών” (DBP), Kamuran Yuksek σε συνέντευξή στο Αλ-Μόνιτορ (δημοσιογράφος Mahmut Bozarslan)...
Ο Yuksek σπούδαζε ηλεκτρονικές επικοινωνίες στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας από το 1997 έως το 2000, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του για να συμμετάσχει στο κουρδικό πολιτικό κίνημα. Το 2009 συνελήφθη κατά τη διάρκεια μιας μαζικής επιχείρησης καταστολής εναντίον Κούρδων ακτιβιστών, κατηγορήθηκε για συνεργασία με το παράνομο ΡΚΚ και καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκιση.
Μετά την αποφυλάκισή του, εκλέχθηκε συμπρόεδρος του DBP, του δεύτερου φιλοκουρδικού κόμματος μετά το “Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών” (HDP). Περισσότεροι από 100 Κούρδοι Δήμαρχοι στα νοτιοανατολικά ανήκουν στο DBP, κύριος στόχος του οποίου είναι να προετοιμάσει την τελική αυτοδιοίκηση της περιοχής.
Η συνέντευξη που δόθηκε στις 12 Ιανουαρίου έχει ως εξής:
Αλ-Μόνιτορ: Τι συνεπάγεται το αίτημα του DBP για αυτονομία;
Kamuran Yuksek: Το ΗDP, επίσης έχει το ζήτημα της αυτονομίας στο πρόγραμμά του αλλά εμείς είμαστε εκείνοι που...
εργαζόμαστε πιο ενεργά προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν υπάρχει σήμερα σχεδόν καμία δημοκρατία στον κόσμο χωρίς κάποιου είδους αποκεντρωμένη διακυβέρνηση, ένα μοντέλο που τείνει προς την αυτονομία, αυτοδιοίκηση, ομοσπονδία ή ομόσπονδα κράτη. Σ’ όλες τις χώρες με υψηλό το επίπεδο της δημοκρατίας η εξουσία έχει αποκεντρωθεί, και αυτός είναι ο τρόπος που λύνονται τα οικονομικά και τα κοινωνικά προβλήματα. Ζητούμε την αποκέντρωση της εξουσίας και τη δημιουργία τοπικών μοντέλων διακυβέρνησης. Το αποκαλούμε αυτό «δημοκρατική αυτοδιοίκηση» και προσβλέπει στη δημιουργία αυτοδιοικούμενων περιφερειών.
Έχετε συγκεντρώσει επαρκή κοινωνική υποστήριξη υπέρ αυτού του στόχου;
Το ΑΚΡ έχει σε μεγάλο βαθμό ποινικοποιήσει αυτό το αίτημα. Εμποδίζοντάς το να συζητηθεί ως ένα πολιτικό σχέδιο. Το παρουσιάζει ως μια τρομοκρατική δραστηριότητα και το μεταφέρει σε ένα πεδίο σύγκρουσης, ώστε να μην επιτρέψει την εμφάνιση μιας πλατειάς κοινωνικής στήριξης. Είμαστε αντιμέτωποι με μια κυβέρνηση που εμφανίζει όποιον υποστηρίζει την τοπική δημοκρατία ως προδότη και εξαπολύει δικαστικές διώξεις εναντίον του.
Πώς αυτό το ζήτημα της αυτοδιοίκησης μετατράπηκε σε πρόβλημα συγκρούσεων σε χαρακώματα;
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση. Το κόμμα μας παρακολουθεί από την αρχή το ζήτημα στενά. Το αίτημα της αυτοδιοίκησης δεν προβλήθηκε έπειτα από τα χαρακώματα ή τις συγκρούσεις. Τα λαϊκά συμβούλια των γειτονιών είχαν ξεκινήσει να υποστηρίζουν τη μετάβαση σε ένα μοντέλο αυτονομίας. Δήλωσαν πως το μοντέλο της κεντρικής εξουσίας δεν μπορεί πλέον να γίνει αποδεκτό με τη τρέχουσα μορφή του και ότι η εξουσία θα έπρεπε να μεταφερθεί στις τοπικές διοικητικές δομές. Η κυβέρνηση αντέδρασε πολύ σκληρά, εξαπολύοντας μια εκστρατεία καταστολής. Σε όσους αντιστέκονταν ασκείτο άγρια βία.
Έτσι ξεκίνησε το πρόβλημα. Τότε η κυβέρνηση κινήθηκε ταχύτατα για να παρουσιάσει το πρόβλημα ως πρόβλημα τρομοκρατίας και αποσχιστικού κινήματος. Αυτό σήμαινε ότι απονομιμοποιούσε τα αιτήματα για αυτοδιοίκηση, και τα παρουσίαζε στην τουρκική κοινή γνώμη ως αιτήματα τρομοκρατών. Θα έλεγα ότι, ο λαός θα ήταν απίθανο να καταφύγει σε βίαια μέσα εάν η κυβέρνηση δεν είχε αντιδράσει τόσο σκληρά. Η κυβέρνηση ανησυχούσε ότι το σχέδιο θα μπορούσε να συγκεντρώσει την λαϊκή υποστήριξη και το μετέτρεψε σε σύγκρουση.
Γιατί να το κάνει αυτό η κυβέρνηση;
Η διαδικασία είχε επιβραδυνθεί από τις συμπεριφορές που επεδείκνυαν ο Ερντογάν και η κυβέρνηση, και την προώθηση του οδικού χάρτη για τη διευθέτηση του προβλήματος. Η αυτοδιοίκηση, η τοπική δημοκρατία, όλα αυτά ήταν εκτός διαπραγματεύσεων. Η κυβέρνηση κατέφυγε σε πολιτικές που στόχευαν στο να εμποδίσουν τους Κούρδους –και στη Συρία και στη Τουρκία- να πετύχουν την όποια αναγνώριση. Επέλεξαν την αντιπαράθεση επειδή ήθελαν να θάψουν το ζήτημα.
Στη σύσκεψη του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, στις 30 Οκτωβρίου 2014, πάρθηκε η απόφαση για πόλεμο κατά των Κούρδων. Άρχισαν να ψάχνουν για προφάσεις για να σταματήσουν τις διαδικασίες διευθέτησης και τελικά το πέτυχαν. Το σχέδιό τους προβλέπει ένα προεδρικό σύστημα, που επιχειρεί να συγκεντρώσει τις τοπικές εξουσίες στα χέρια ενός και μόνου προσώπου στο κέντρο. Το ΑΚΡ προσπαθεί να κάνει την εξουσία απόλυτα συγκεντρωτική, ενώ τα δικά μας σχέδια είναι ακριβώς το αντίθετο. Ως εκ τούτου, αυτή η σύγκρουση είναι μεταξύ του προεδρικού συστήματος και ενός μοντέλου αυτοδιοίκησης.
Πιστεύετε ότι η αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να επιτευχθεί σκάβοντας χαρακώματα;
Όχι, δεν είναι αυτός ο τρόπος για να πετύχεις μια αυτοδιοικούμενη διακυβέρνηση και να επιλύσεις τα προβλήματα. Ωστόσο, ο οποιοσδήποτε αντιλαμβάνεται ότι τα χαρακώματα εντάσσονται στο πλαίσιο μιας σχέσης αιτίου-αποτελέσματος. Εννοώ ότι, για χρόνια, όλοι έτειναν να κατηγορούν τους Κούρδους για φιλοπόλεμη διάθεση. Αλλά αν πάτε στην ρίζα του προβλήματος θα δείτε ότι οι Κούρδοι έχουν αντιμετωπίσει την άρνηση από τη δημιουργία της Τουρκικής Δημοκρατίας (το 1923), και ότι η ταυτότητά τους και τα δικαιώματά τους ποτέ δεν αναγνωρίστηκαν.
Κάποιοι Κούρδοι εξεγέρθηκαν ενάντια σε αυτή την κατάσταση. Δεν μπορείς να επιλύσεις ένα πρόβλημα όταν βλέπεις μόνον τα αποτελέσματα του αλλά όχι τις αιτίες του. Έτσι, τα χαρακώματα είναι το αποτέλεσμα της απόρριψης από την κυβέρνηση του αιτήματος των Κούρδων για αυτοδιάθεση, μια συνέπεια του προβλήματος. Τα χαρακώματα ή τα οδοφράγματα είναι μια μορφή άμυνας που φαίνεται ως μια αντίδραση.
Η δημοκρατική συζήτηση ως μέσον επίλυσης του προβλήματος έχει αποκλειστεί. Όταν εγείρουμε ως κόμμα το θέμα μας πηγαίνουν στα δικαστήρια. Θέλουν να άρουν τη ασυλία των βουλευτών του HDP. Γιατί; Επειδή υποστηρίζουν τη δημοκρατική αυτοδιοίκηση. Επειδή δεν υπάρχει δημοκρατική συζήτηση, το ζήτημα παραμένει στην ημερήσια διάταξη, στο πλαίσιο των χαρακωμάτων και των οδοφραγμάτων.
Κάποιοι λένε ότι το ΡΚΚ καταφεύγει σε αυτήν την μέθοδο με σκοπό να κρατά τη Τουρκία απασχολημένη και να μην αναμιχθεί στη Συρία. Τι θα λέγατε γι’ αυτό;
Η όλη διαδικασία έχει γίνει αλληλένδετη. Μια περιφερειακή διευθέτηση βρίσκεται σε εξέλιξη. Εντούτοις, εδώ δεν πρόκειται για μια αναταραχή που προκλήθηκε ως προσπάθεια να σταματήσει η Τουρκία να βάζει εμπόδια στους Κούρδους της Ροτζάβα, του συριακού Κουρδιστάν, να πετύχουν κάποια αναγνώριση: η Ροτζάβα βρίσκεται στη διεθνή ατζέντα, ενώ το κουρδικό πρόβλημα δεν είναι μόνον ένα πρόβλημα των Κούρδων της Συρίας αλλά και των Κούρδων της Τουρκίας. Η λύση του προβλήματος στη Ροτζάβα δεν θα λύσει το πρόβλημα των Κούρδων της Τουρκίας. Εάν όλη η περιφέρεια πρόκειται να επανασχεδιασθεί, εάν η Μέση Ανατολή πρόκειται να αναδομηθεί, η κατάσταση των Κούρδων της Τουρκίας, της Συρίας και του Ιράν θα πρέπει αντιμετωπισθεί από κοινού.
Πού νομίζετε ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν οι συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα τώρα στη Τουρκία.
Αν η κυβέρνηση αρνηθεί να αλλάξει τις πολιτικές της και συνεχίσει έτσι, η χώρα θα μπορούσε να διολισθήσει σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Λίγο πολύ, είμαστε ήδη σε μια τέτοια κατάσταση. Ένα μέρος του πληθυσμού του Ντιγιαρμπακίρ δεν μπορεί να κυκλοφορήσει εδώ και 41 ημέρες (12.1.16) λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, πολιορκημένο από δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες και αστυνομικούς. Οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Πώς θα έπρεπε να το αποκαλέσουμε όλο αυτό; Τανκς κινούνται στους δρόμους των πόλεων. Αν αυτό συνεχιστεί η χώρα θα μπορούσε να συρθεί σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Η ευθύνη βαραίνει την κυβέρνηση του ΑΚΡ.
Πιστεύετε ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να επεκταθεί στη δυτική Τουρκία;
Δυστυχώς, ναι. Οι Κούρδοι δολοφονούνται στους δρόμους και αισθάνονται ταπεινωμένοι. Ο αριθμός των αμάχων που σκοτώθηκαν έχει φθάσει του 230, και όλοι δολοφονήθηκαν από το στρατό ή την αστυνομία. Αυτό έχει ενοχλήσει τους Κούρδους της δυτικής Τουρκίας, και η συγκέντρωση της οργής θα μπορούσε να ξεσπάσει σύντομα.
Πώς θα μπορούσε να ανασταλεί αυτή η τάση;
Εμείς δεν θέλουμε το πρόβλημα να μετατραπεί σε εμφύλιο πόλεμο. Θέλουμε μια διευθέτηση μέσω δημοκρατικών μεθόδων. Αυτό που ζητάμε δεν είναι κάτι αδύνατο για τη Τουρκία. Θέλουμε οι παγκόσμια αποδεκτοί κανόνες της Δημοκρατίας να εφαρμοστούν και εδώ.
Τι θα πρέπει να γίνει για να σταματήσουν οι συγκρούσεις στο άμεσο μέλλον;
Θεωρούμε ότι είναι αναγκαία η διεθνής και η εσωτερική κοινωνική πίεση. Η κυβέρνηση έχει απορρίψει κάθε πρότασή μας για το τερματισμό των συγκρούσεων. Ως πρώτο βήμα, θα πρέπει να αρθούν οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ευνοϊκή ατμόσφαιρα για να καθίσουμε και να μιλήσουμε. Η κυβέρνηση ωστόσο βρίσκεται προς το παρόν πολύ μακριά από μια τέτοια κίνηση επειδή δεν δέχεται πίεση. Έχει νομιμοποιήσει την κατάσταση, παρουσιάζοντας τον πόλεμο που διεξάγει ως μια μάχη κατά της τρομοκρατίας.
Πήγατε στη Ρωσία το Δεκέμβριο ως μέλος μιας κουρδικής αντιπροσωπείας. Συζητήσατε κι αυτό το ζήτημα εκεί;
Τα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας δεν αποτέλεσαν μέρος των συζητήσεών μας εκεί. Αλλά η Ρωσία παρακολουθεί τις εξελίξεις. Δεν ζητήσαμε από τη Ρωσία να πιέσει την Τουρκία. Οι προσδοκίες που εκφράσαμε απέναντι στη Ρωσία ήταν σύμφωνα με τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές: Η Ρωσία είναι μια σημαντική δύναμη επιρροής για την περιοχή, ιδιαίτερα στη Συρία, και οι Κούρδοι θέλουν να ζήσουν ελεύθεροι στην πατρίδα τους σε αυτήν την περιοχή.
Παράλληλα, οι Ρώσοι έπρεπε επίσης να ανανεώσουν την οπτική τους για το ζήτημα και να αναγνωρίσουν το καθεστώς των Κούρδων. Δεν αιτηθήκαμε τίποτε το συγκεκριμένο για τους Κούρδους της Τουρκίας. Παρακολουθούμε το σινο-ρωσο-ιρανικό μπλοκ, αλλά δεν έχουμε πρόθεση να γίνουμε μέρους του ή να επιδιώξουμε τη διευθέτηση των προβλημάτων μας μέσω αυτού του μπλοκ.
