01.02.2017 | από την εφημερίδα δρόμος της αριστεράς
Δημοσίευση: Φύλλο 344 - 28/1/2017
Συνεχής η μείωση εισοδήματος για τα νοικοκυριά, διευρύνονται οι ανισότητες, αρνητικό ισοζύγιο στην κατανβάλωση αγαθών και υπηρεσιών
του Παύλου Δερμενάκη
Επιδεινώνεται καθημερινά η κατάσταση των λαϊκών στρωμάτων από τη συνεχιζόμενη – και από την παρούσα «κυβέρνηση της αριστεράς» – μνημονιακή πολιτική. Η διαδικασία απόλυτης φτωχοποίησης του λαού βρίσκεται σε έξαρση, σημειώνοντας ιδιαίτερη ένταση την περίοδο 2015-2016. Αυτά πιστοποιούνται, για τον τελευταίο μήνα, από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή), την έρευνα της ΓΣΕΒΕ, την έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), που αποτελεί ευρωπαϊκό «θεσμό», αλλά και από ανεξάρτητες έρευνες μελετητών που καθημερινά παρουσιάζονται στη δημοσιότητα.
Εκθέσεις περιγραφής της φτώχειας
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στο 9μηνο 2016 η μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών ήταν 1,4 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 1,6%. Το μισό σχεδόν αυτής της μείωσης ήταν στο 3ο τρίμηνο 2016, που επισημαίνει και τις αρνητικές προοπτικές για τη συνέχεια. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν ένα ξεκάθαρο αρνητικό δείγμα, που διαψεύδει τους κυβερνητικούς παράγοντες οι οποίοι προπαγανδίζουν ότι «πάει καλά η οικονομία» και συνεπώς μας αναμένουν «αναπτυξιακές προοπτικές».
Η EBRD στην «Έκθεση για τη Μετάβαση 2016-17» διαπιστώνει ότι ο δείκτης ανισότητας στην Ελλάδα επιδεινώθηκε σημαντικά στην περίοδο 2011-2016. Το 92% των νοικοκυριών που μετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση, και από αυτά μόλις το 2% εκτιμά ότι βελτιώθηκαν οι όροι της διαβίωσής τους, στην εξεταζόμενη περίοδο. Συνεπώς η επιδείνωση των όρων διαβίωσης αφορά το 90% του πληθυσμού. Το λεγόμενο «αίσθημα ικανοποίησης» των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι το χαμηλότερο, μόλις 24%, συγκριτικά με όλες τις λοιπές χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα (χώρες ΕΕ και ανατολικές εκτός ΕΕ). Με αυτούς τους όρους η κατάσταση στην Ελλάδα συγκρίνεται πλέον με τη Γεωργία!!! Η συνεχής επιδείνωση της κατάστασης έχει οδηγήσει τον λαό στην πλήρη απαισιοδοξία όχι μόνο για το εγγύς μέλλον, αλλά και για το απώτερο. Μόνο το 24% εκτιμά ότι οι επόμενες γενιές θα κατορθώσουν να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες.
Διάφοροι μελετητές, αλλά και επίσημοι φορείς δημοσιεύουν στοιχεία τα οποία επιβεβαιώνουν αυτά που προαναφέραμε παραπάνω. Ενδεικτικά, μερικά από αυτά, που έχουν δημοσιευθεί τον τελευταίο μήνα, δείχνουν την τεράστια καταστροφή που συντελείται στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
– Μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναφέρεται στη μνημονιακή περίοδο 2009-2014 και τη μεγάλη μείωση της περιουσίας των Ελλήνων. Ειδικότερα αναφέρει, «Η αλλαγή ήταν ιδιαίτερα σημαντική στην Ελλάδα και την Κύπρο, όπου ο μέσος όρος μειώθηκε κατά περίπου 40%, αλλά είναι επίσης μεγάλη στην Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, όπου μειώθηκε περισσότερο από 15%». Με αυτά τα δεδομένα η μέση περιουσία έπεσε από 108.700 ευρώ το 2009, σε 61.500 το 2014.
– Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η μέση μείωση των τιμών των ακινήτων για την περίοδο 2008-2016 ξεπερνά το 42%. Πρακτικά αυτό σημαίνει μείωση των περιουσιακών στοιχείων κατά 500 δισ. ευρώ. Δηλαδή σχεδόν δύο φορές το ύψος του χρέους πριν την είσοδο της Ελλάδας στα μνημόνια.
– Σύμφωνα με το ενημερωτικό capital.gr τη διετία 2015-2016 αυξήθηκε η φορολογική επιβάρυνση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά 15,8% όταν παράλληλα μειώνονταν τα εισοδήματά τους κατά 8%. Το τελικό αποτέλεσμα πάνω από 63.000 «λουκέτα».
– Οικτρή είναι η κατάσταση, όπως αποτυπώνεται πλέον και στα ειρηνοδικεία, με τις αποποιήσεις κληρονομιών. Το 2015 οι αποποιήσεις κληρονομιών, λόγω χρεών του εκλιπόντος στο δημόσιο και τις τράπεζες, ανήλθαν σε 45.627 έναντι 29.200 το 2013.
Έρευνα ΓΣΕΒΕ
Την πλέον ολοκληρωμένη εικόνα αδιεξόδου και απογοήτευσης του λαού την αποτυπώνει η πρόσφατη έρευνα που έγινε για λογαριασμό της ΓΣΕΒΕ τον Νοέμβριο 2016. Από την έρευνα προκύπτουν κωδικοποιημένα τα ακόλουθα συμπεράσματα:
– Η οικονομία βρίσκεται σε μια αυτοτροφοδοτούμενη καθοδική πορεία η οποία επιδεινώνεται διαρκώς με τα συνεχή μέτρα από την κυβέρνηση και τους δανειστές.
– Οι ανισότητες που διαμορφώθηκαν στη μνημονιακή περίοδο διευρύνονται και μέσα στο 2016, σαν αποτέλεσμα των νέων μέτρων. Το 75% των ελληνικών νοικοκυριών, ζει με πολύ χειρότερους όρους σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα της κρίσης.
– Οι οικονομικές συνέπειες της κρίσης είναι πολύ οξύτερες και βίαιες για τα μεσαία στρώματα, «εγείροντας ερωτηματικά για την αναγκαιότητα συνέχισης της ίδιας οικονομικής πολιτικής, που συνδυάζει μειωμένες δημόσιες δαπάνες και αυξημένες φορολογικές επιβαρύνσεις».
– Και επισημαίνει η έρευνα ότι «η έναρξη εφαρμογής του προγράμματος κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης, παρά τις θετικές προθέσεις που φέρει ως ρύθμιση, αδυνατεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα της ‘’αξιοπρεπούς διαβίωσης’’ και της καταπολέμησης της φτώχειας».
Τα κυριότερα στοιχεία της έρευνας συνοψίζονται στα ακόλουθα:
i) Εισοδήματα
– Πάνω από 37% των νοικοκυριών ζει με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των 10.000 ευρώ. Τα μισά από αυτά έχουν έναν τουλάχιστον άνεργο.
– Το 75,3% των νοικοκυριών παρουσίασε μείωση των εισοδημάτων το 2016 σε σχέση με το 2015, ενώ διευρύνθηκε η ανισότητα υπέρ των ανώτερων εισοδηματικών κλιμακίων.
– Μόλις το 1,5% του πληθυσμού καταφέρνει πλέον να αποταμιεύσει. Η καθαρή αποταμίευση του ιδιωτικού τομέα το 2015 μειώθηκε κατά 9,5 δισ. ευρώ.
– Στο 16,0% των νοικοκυριών, τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για να καλύψουν ούτε τις βασικές τους ανάγκες. Με βάση τα κριτήρια 2010 για τη φτώχεια (μειώθηκαν δραστικά στη συνέχεια από την ΕΛΣΤΑΤ για να «μειωθεί» η φτώχεια) σήμερα το μισό του πληθυσμού θα ήταν κάτω από το όριο φτώχειας.
– Σχεδόν τα 2/3 των νοικοκυριών (65,3%) κάνουν περικοπές για να εξασφαλίσουν τα αναγκαία προς το ζην.
- Οι προσδοκίες για το 2017 είναι συντριπτικά αρνητικές. Το 73,5% αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης και μόνο το 5,1% αναμένει βελτίωση.
ii) Απασχόληση, ανεργία
– Το 32,6% των νοικοκυριών, δηλαδή σχεδόν 1,1 εκατ. νοικοκυριά έχουν στην οικογένεια έναν τουλάχιστο άνεργο. Η μακροχρόνια ανεργία ανέρχεται σε 73,3%. Από το σύνολο μόνο το 9,5% λαμβάνει επίδομα ανεργίας.
– Η επισφάλεια αφορά και τους εργαζόμενους. Στο 22,4% των νοικοκυριών ένα μέλος εργάζεται για λιγότερα χρήματα από τον επίσημα καθορισμένο κατώτατο μισθό των 490 ευρώ καθαρά.
– Εκρηκτικές διαστάσεις παίρνει η οικονομική μετανάστευση. Το 9,7% των νοικοκυριών δηλώνει ότι είχε ένα τουλάχιστο μέλος που μετανάστευσε στο εξωτερικό για να βρει εργασία. Δηλαδή πάνω από 400.000 οικογένειες. Παράλληλα το 42% των νοικοκυριών θα εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, αν υπήρχαν οι προϋποθέσεις για εξεύρεση εργασίας. Στις νεότερες ηλικίες 18-35 ετών, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 67,7%.
iii) Οικονομικές υποχρεώσεις
– Το 21,3% των νοικοκυριών έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία, ενώ το 58,2% των οφειλετών έχει υπαχθεί σε κάποιου είδους ρύθμιση, ένδειξη της αδυναμίας τους να ανταποκριθούν στα υπέρογκα φορολογικά βάρη. Πάνω από 160.000 νοικοκυριά έχουν υποστεί δέσμευση ή κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων στη μνημονιακή περίοδο.
– Το 27,3% των νοικοκυριών έχει «κόκκινα δάνεια» (αφορά περίπου 430.000 νοικοκυριά). Το 34% εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές υποχρεώσεις το 2017. Το 34,5% δηλώνει αδυναμία ανταπόκρισης στις δανειακές.
iv) Κατανάλωση
– Συνεχίζεται η πτωτική πορεία της εγχώριας κατανάλωσης. Στο σύνολο σχεδόν των αγαθών και υπηρεσιών σημειώνεται αρνητικό ισοζύγιο. Οι σημαντικότερες περικοπές γίνονται στις δαπάνες ένδυσης – υπόδησης (53%), στις εξόδους (48,2%) και στα είδη διατροφής (40,2%), αποτελούν ενδείξεις στροφής στην κατανάλωση χαμηλότερης ποιότητας αγαθών.
– Αντίθετα αυξήθηκε η δαπάνη των νοικοκυριών για την ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη και εκπαίδευση, λόγω της μείωσης των αντίστοιχων δημόσιων δαπανών και της αύξησης της συμμετοχής των νοικοκυριών.
– Πάνω από τα μισά νοικοκυριά δήλωσαν ότι καθυστέρησαν να λάβουν ιατρικές συμβουλές και θεραπεία λόγω οικονομικής αδυναμίας.
