Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Δεν μπορώ να φανταστώ σε ποια χώρα ο Γ. Παπανδρέου θα συνέχιζε να είναι πρωθυπουργός ύστερα από τις προσβλητικές – σε βαθμό ατίμωσης – δηλώσεις των Μέρκελ και Σαρκοζί τα ξημερώματα της Πέμπτης στις Κάννες. Ίσως μόνο σε αυτήν τη χώρα που λέγεται Ελλάδα, η οποία βρίσκεται σε κατάσταση ανεπίσημης πτώχευσης και φέρει ανεξίτηλη τη σφραγίδα και τη ρετσινιά της πλήρους παράδοσής της από τον ίδιο τον πρωθυπουργό της.
Ίσως πάλι η φαντασία μου να είναι φτωχή και να μην μπορεί να συλλάβει πώς αυτός ο άνθρωπος μπορεί ακόμη και σήμερα να μιλάει στο ελληνικό κοινοβούλιο ισχυριζόμενος ότι «σώζει» την Ελλάδα και ότι κατάφερε όσα δεν πέτυχε ποτέ κανείς γι’ αυτήν εδώ και δεκαετίες. Όταν το μόνο χειροπιαστό αποτέλεσμα των επιλογών του είναι να την έχει οδηγήσει όχι μόνο στην πτώχευση, αλλά και στην πλήρη αφαίρεση ακόμη και του πιο στοιχειώδους όπλου άμυνάς της έναντι κερδοσκόπων και τοκογλύφων.
Κι όμως, είναι ακόμη πρωθυπουργός. Και χειροκροτείται στη Βουλή. Και ίσως συνεχίσει ακόμη και μετά τα μεσάνυχτα, ακόμη και τη Δευτέρα το πρωί, να παραμένει πρωθυπουργός. Με την ανοχή των βουλευτών και των υπουργών του κόμματός του. Στο όνομα της προσωπικής επιβίωσης των περισσότερων από δαύτων. Και με τη στήριξη και την ανοχή του Σαμαρά, του παλιού του φίλου και συμφοιτητή.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών οι περισσότεροι τα ξέρετε. Άλλωστε και το χθεσινό φύλλο του «Π», παρότι τυπώθηκε πριν από την εξωφρενική συνέντευξη Μέρκελ και Σαρκοζί, ήταν πλούσιο και μέσα στα μεγάλα «κόλπα», αλλά και η δουλειά που γίνεται στην ιστοσελίδα μας καλύπτει τις ανάγκες της «λάιβ» ενημέρωσής σας, όπως θα τις καλύψει και σήμερα. Αυτό που μένει να δούμε δεν είναι τι έγινε, αλλά γιατί.
Η ευρωτιμωρία
Κατ’ αρχάς ο Παπανδρέου – πάντα κοντά στο κλίμα των αναγκών της μεγάλης μας υπερατλαντικής φίλης – έκανε άλλη μια φορά κουβάρι την ευρωζώνη ζητώντας δημοψήφισμα για την επόμενη δανειακή σύμβαση. Όπως ήδη έγραψε χθες το «Π», πέρα από το σέρβις προς τις ΗΠΑ, αυτό συνέβη για κάποιους εσωτερικούς, αλλά και προσωπικούς του λόγους:
● Επειδή πίστευε πως θα μπορούσε ακόμη μια φορά να εκβιάσει την ευρωζώνη με σοβαρές επιπτώσεις στο ευρώ και να πάρει πολιτική στήριξη για ένα μικρό διάστημα.
● Επειδή το δημοψήφισμα, μια ιδέα που έτρεχε στην πολιτική αγορά από καιρό, θα μπορούσε να απαντήσει στην απαίτηση κομματικών και κυβερνητικών παραγόντων, οι οποίοι, πανικόβλητοι από τις κλιμακούμενες εκδηλώσεις της λαϊκής οργής, του ζητούσαν εναγωνίως πολιτικές πρωτοβουλίες.
● Επειδή, μέσω μιας ελεγχόμενης αναταραχής, θα μπορούσε να δέσει χειροπόδαρα την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ αποσπώντας και την ψήφο εμπιστοσύνης και την ψήφιση της επόμενης δανειακής σύμβασης, η οποία αναμένεται ακόμη σκληρότερη από την πρώτη.
● Επειδή με τίποτε δεν θα ήθελε να περάσει από τη Βουλή μια τόσο δεσμευτική δανειακή σύμβαση την ώρα που ο μισός πλανήτης έλεγε πως και η «λύση» της 26ης Οκτωβρίου ήταν ένα «νεροπίστολο» (για να θυμηθούμε την έκφραση των Financial Times) και προέβλεπε κατάρρευσή της.
Για να μην το κουράζουμε, ο Παπανδρέου πίστευε ότι μπορούσε να δημιουργήσει μια ελεγχόμενη κρίση που θα του επέτρεπε να το ξαναπαίξει διεθνής παράγοντας και εθνικός ηγέτης.
Μόνο που βρήκε τοίχο. Όχι μόνο επειδή Μέρκελ και Σαρκοζί έχουν βαρεθεί να τους εκβιάζει συνεχώς ένας τύπος που αποτελεί το... μαύρο (από δημοσιονομική άποψη) πρόβατο, αλλά και επειδή
● τα χρηματιστήρια κατέρρεαν από τον φόβο ότι το δημοψήφισμα Παπανδρέου θα μπορούσε να βγάλει ένα βαρβάτο «Όχι»,
● στην Ελλάδα υπήρχε η ενοχλητική ρητορική Σαμαρά περί «αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου»,
● ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας είχε αρχίσει να λέει κάτι παρόμοια για χαλάρωση των όρων του δικού του «Μνημονίου»,
● ο Μπερλουσκόνι δεν φαινόταν πολύ πρόθυμος να ζορίσει το εσωτερικό του όντας ασταθής ο ίδιος, ενώ ο υπουργός του επί της Εργασίας έλεγε πως, αν πειράξει η κυβέρνησή του τις εργασιακές συμβάσεις, θα υπάρξει νεκρανάσταση της τρομοκρατίας στην Ιταλία.
Σε ένα τέτοιο σκηνικό ο Σαρκοζί, με τις τράπεζές του σε κακή κατάσταση, και η Μέρκελ, πανέτοιμη να υπενθυμίσει σε όλους ότι στο γερμανοκρατούμενο δημοσιονομικό Νταχάου της ευρωζώνης κανείς δεν μπορεί να κάνει κόλπα, έδωσαν στον «δικό μας» το δημοψήφισμα να το... φάει. Και υπενθύμισαν όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλους τους υπόλοιπους, ότι η προστασία του ευρώ είναι πάνω από επικλήσεις περί δημοκρατίας, πάνω από χώρες και λαούς, πάνω απ’ όλους και όλα.
Και φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν μια και καλή ότι το ερώτημα για όσους αμφισβητούν στο εξής τη δημοσιονομική τάξη της ευρωζώνης θα επισύρει ποινές που φτάνουν ακόμη και στην έξοδο από το νόμισμα και την Ε.Ε.
Κάπως έτσι η Ελλάδα βρέθηκε ταπεινωμένη στο καναβάτσο από έναν πρωθυπουργό ο οποίος, όχι μόνο ποτέ δεν διαπραγματεύθηκε το παραμικρό, αλλά επέτρεψε στους ευρωκράτες την πιο ταπεινωτική για την Ελλάδα συμπεριφορά από την αρχή της κρίσης.
Χωρίς να ανοίξει μύτη
Έστω και με αυτό το κόστος όμως ο Παπανδρέου σημείωσε μια μεγάλη... επιτυχία! Κατάφερε ακόμη μια φορά να μεταφέρει τη συζήτηση από μια κάκιστη «λύση» στην εσωτερική «αγωνία» για την έκτη δόση και στο δίλημμα της παραμονής ή εξόδου από το ευρώ, το οποίο ο ίδιος και ο Βενιζέλος είχαν θέσει από την αρχή.
Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι η ταπεινωτική για την Ελλάδα και τους Έλληνες ανακοίνωση των Μέρκελ και Σαρκοζί, η επιβολή από αυτούς του δημοψηφισματικού διλήμματος και η τραγική του εμφάνιση στις Κάννες μπορούσαν όχι μόνο να πυροδοτήσουν γεγονότα πολύ χειρότερα από αυτά των παρελάσεων, αλλά και να θέσουν ευθέως θέμα για τον ίδιο, κάτι που εν μέρει έγινε, έστω και με τον συνήθη... πασοκικό τρόπο.
Οι αντιδράσεις στο πλαίσιο της κυβέρνησης και του κόμματος και οι σαφείς κινήσεις των δελφίνων οδήγησαν στη σκιαμαχία με τον Σαμαρά για μια «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας».
Την πρότεινε ο Σαμαράς, πανικόβλητος κι αυτός από το ενδεχόμενο να πέσει ο Παπανδρέου, να πάμε σε εκλογές και να αναγκαστεί εκείνος πια να κυρώσει μια σύμβαση την οποία έως εκείνη τη στιγμή δήλωνε πως δεν θα ψηφίσει επειδή παραχωρεί ό,τι είχε απομείνει από την εθνική κυριαρχία.
Μια τέτοια κυβέρνηση, στελεχωμένη από μη πολιτικά πρόσωπα, θα μπορούσε να περάσει τη δανειακή απαλλάσσοντας από την πολιτική ευθύνη και τον Παπανδρέου και τον Σαμαρά περνώντας και τους δύο από «πλυντήριο»:
● Τον Παπανδρέου επειδή – έστω και χωρίς το «καθαρτήριο» δημοψήφισμα – θα τον μπουγάδιαζε από το άγος της πρώτης σύμβασης, το περιεχόμενο της οποίας ακόμη αγνοείται στο σύνολό του. Χώρια που το μεσοδιάστημα των διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία μιας τέτοιας κυβέρνησης θα είχε όλο τον αναγκαίο χρόνο για να ελέγξει την «επόμενη μέρα» στο ΠΑΣΟΚ.
● Τον Σαμαρά επειδή – με τη βρώμικη δουλειά να έχει γίνει από άλλους – θα μπορούσε να πάει σε εκλογές με αίτημα την «ανάπτυξη» και τις συνήθεις πατριωτικές κορώνες, χωρίς τα βάρη της παραχώρησης εθνικής κυριαρχίας και του πλήρους ξεπουλήματος. Θα είχε πάνω του «μόνο» την υλοποίηση.
● Και τους δυο επειδή, με όπλο τον εκβιασμό για το ευρώ, η δανειακή σύμβαση θα περάσει από τη Βουλή χωρίς να ανοίξει μύτη.
Κάπως έτσι, παρά τις εκατέρωθεν γκάφες, τους τακτικισμούς και τις επικοινωνιακές παρόλες, το θέμα παραμένει ανοιχτό. Άλλωστε είτε στα πάνελ των καναλιών είτε στο παρασκήνιο της διαπλοκής συνωστίζονται αρκετά ψώνια που ψοφάνε να διαδραματίσουν ρόλο διψασμένα για εξουσία σαν τον... «Θανασάκη τον πολιτευόμενο» του Αλέκου Σακελλάριου. Ακόμη κι αν αυτός ο ρόλος εξελιχθεί στον χειρότερό τους εφιάλτη.
Κι αν τους κάτσει (στον σβέρκο);
Όσο για τον Παπανδρέου, μην αποκλείσετε τελικά να πάρει μέχρι και την ψήφο εμπιστοσύνης σήμερα το βράδυ – κάτι που έως χθες το μεσημέρι έμοιαζε ακατόρθωτο. Κι αυτό διότι στο ΠΑΣΟΚ πολλοί θα ήθελαν να πάρει πάνω του και την τελευταία βρώμικη δουλειά και ύστερα να τον ρίξουν με την ησυχία τους.
Μια απορία μόνο: Ύστερα από τόσες μπόρες, χαμένος για χαμένος, με όλη τη λέζα πάνω του, χρεωμένος πλήρως την καταστροφή που έχουν προκαλέσει όλοι μαζί, γιατί να φύγει αύριο οικειοθελώς, αν σήμερα πάρει ψήφο εμπιστοσύνης και τους καταστήσει όλους, ακόμη μια φορά, συνενόχους;
Κάτι μου λέει ότι στο ΠΑΣΟΚ, αν πάλι φανούν κότες και αρνηθούν να πάρουν την ευθύνη που τους αναλογεί, δεν αποκλείεται ακόμη μια φορά να τους κατσικωθεί στον σβέρκο και να ψάχνονται. Άλλωστε στην πολιτική οι κότες σπανίως έχουν καλό τέλος...
