Έχοντας οδηγηθεί σε μια οικονομική περιδίνηση που μέρα με την ημέρα χειροτερεύει, η Ελλάδα έχει σήμερα δυο οδυνηρές επιλογές: Να συνεχίσει την πορεία της, ή να κηρύξει πτώχευση και να φύγει από το ευρώ.
Η κάθε επιλογή παρουσιάζει δυσκολίες και αβεβαιότητες. Μακροπρόθεσμα όμως, δεν χωρά αμφιβολία, ότι η καλύτερη προοπτική για ανάπτυξη και απασχόληση θα έρθει μόνο μέσα από μια χρεοκοπία, και την επιστροφή στην δραχμή.
Αν η χώρα συνεχίσει την σημερινή της πορεία, που παρά την αλλαγή κυβέρνησης συνεχίζει να είναι το σχέδιο της, αυτό σημαίνει συνεχιζόμενη λιτότητα κα ανεργία για το μέλλον. Οι νέοι και οι καταρτισμένοι θα φεύγουν στο εξωτερικό, και θα αφήνουν πίσω τους έναν γερασμένο, λιγότερο παραγωγικό πληθυσμό με περισσότερες ανάγκες, που θα πρέπει να υποστεί ένα δυσβάσταχτο χρέος.
Εν τω μεταξύ, όλες οι σημαντικές οικονομικές αποφάσεις θα παίρνονται στο Παρίσι, στο Βερολίνο, και στις Βρυξέλλες.
Αν η Ελλάδα χρεοκοπήσει ιδία θελήσει, τότε θα μπορεί να καθορίζει η ίδια την μοίρα της. Η διαδικασία θα διέπεται από την ελληνική νομοθεσία, και δεν θα αποτελεί θέμα ιδιωτικών συζητήσεων μεταξύ της Γερμανίδας καγκελαρίου και του Γάλλου προέδρου, και συνεπώς το χρεωστικό βάρος θα είναι πιο ανεκτό.
Επειδή εξαιτίας μιας χρεοκοπίας θα προκληθούν δυσχέρειες στη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων, θα πρέπει να ακολουθήσει και η αποχώρηση από την ευρωζώνη. Αυτό όμως είναι καλό, αφού θα επαναφέρει στην Ελλάδα τον έλεγχο της νομισματικής της πολιτικής. Κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό, ειδικά σήμερα, που η ελληνική πίστωση και ρευστότητα είναι περιορισμένες, ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επιπλέον, εξαιτίας της υποτιμημένης δραχμής, ο τουρισμός και οι εξαγωγές θα σημείωναν αύξηση, οι εισαγωγές θα μειώνονταν, και όλα αυτά θα καθιστούσαν πιο ανταγωνιστική την χώρα.
Τότε γιατί επιμένουν ακόμη στο ευρώ οι Έλληνες πολιτικοί; Εν μέρει επειδή η σκέψη για αποχώρηση, μετά από μια δεκαετία, τους τρομάζει. Όμως, αν και θα κοστίσει, η έξοδος θα ήταν μια εύκολη σχετικά υπόθεση, ειδικά αν υπήρχε σωστή και μυστική προετοιμασία.
Για να ελαχιστοποιηθεί ο αριθμός των ημερών που οι τράπεζες θα έπρεπε να μένουν ανοικτές, η απόφαση για μετάβαση στη δραχμή θα πρέπει να γίνει Παρασκευή. Οι καταθέσεις και το εσωτερικό χρέος θα πρέπει να μετατραπούν αμέσως στο νέο νόμισμα, με την αρχική ισοτιμία. Τα ελληνικά δικαστήρια θα είναι αυτά που θα κρίνουν αν το δημόσιο χρέος πριν από το 2010 θα μετατραπεί κι αυτό σε δραχμές, αν και δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην θεωρηθεί ίδια περίπτωση με αυτήν του εσωτερικού χρέους.
Αυτά που θα είναι σε ευρώ, θα είναι τα δάνεια της ΕΕ και του ΔΝΤ. Πρόκειται για πρόβλημα, αφού αν αποχωρήσει η Ελλάδα, το ευρώ θα αυξήσει την αξία του, και έτσι θα αυξηθεί το χρέος που θα είναι πληρωτέο σε δραχμές. Αφού όμως τα εισοδήματα θα πέσουν κατά πολύ αν η χώρα παραμείνει στο ευρώ, οι πραγματικοί παραγωγικοί πόροι που η Ελλάδα θα χρειαστεί για να εξυπηρετήσει το χρέος αυτό δεν θα διαφέρουν και πολύ.
Πέρα από όλα αυτά, η όλη μετάβαση απαιτεί χρόνο. Μπορεί να χρειαστούν μήνες για να τυπωθούν αρκετές δραχμές που θα στηρίξουν τις εσωτερικές συναλλαγές, και όλο αυτό το διάστημα θα κυκλοφορούν και ευρώ. Οι τράπεζες θα χρειαστούν κι αυτές χρόνο για να ρυθμίσουν τους υπολογιστές, να οργανώσουν τα λογιστικά τους, κλπ.
Μια τέτοια κίνηση θα έκλεινε κάθε πρόσβαση στις διεθνείς αγορές ομολόγων, και η μόνη επιλογή δανεισμού της Ελλάδας θα ήταν απευθείας από κάποιο άλλο κράτος. Αυτό όμως δεν είναι σημαντικό πρόβλημα, αφού πολύ σύντομα η χώρα θα πετύχαινε πρωτογενές πλεόνασμα με το οποίο θα μπορούσε να δανειστεί εσωτερικά.
Αρχικά, το ξένο συνάλλαγμα θα σπάνιζε, με αποτέλεσμα να δυσκολέψουν οι εισαγωγές ειδών πρώτης ανάγκης.
Βραχυπρόθεσμα, η Ελλάδα θα πρέπει να περιορίσει την ροή προς τα έξω του ξένου κεφαλαίου, κάτι το ανεπιθύμητο αλλά συγχρόνως και σύνηθες. Τέλος, τα ιδιωτικά εξωτερικά χρέη των τραπεζών, που είναι σε ευρώ, θα πρέπει να στηριχτούν μέσω κρατικών εγγυήσεων.
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται τρομακτικά, αλλά δεν διαφέρουν και πολύ από αυτά που ζούσε η Ελλάδα πριν από το ευρώ. Εξάλλου, όλες οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν μέχρι σήμερα, έχουν αποτύχει.
Έτσι, όσο πιο γρήγορα αποφασίσει η Ελλάδα να φύγει από το ευρώ, τόσο το καλύτερο.
Του Stergios Skaperdas
Καθηγητή οικονομικών στο University of California, Irvine.
NY Times
Την πεποίθησή της ότι, όσο επεκτείνεται η κρίση χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χρειάζονται δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και όχι τεχνοκρατικές, εκφράζει η βρετανική Telegraph.
«Το επάγγελμα του δημοσιογράφου είναι να καταστρέφει την αλήθεια, να ψεύδεται εντελώς, να διαστρεβλώνει, να δυσφημεί, να φέρεται δουλοπρεπώς στα πόδια του μαμμωνά και να πουλάει την πατρίδα του και το γένος του για τον επιούσιο. Το γνωρίζετε και το γνωρίζω, και τι είδους βλακεία είναι αυτή να κάνουμε πρόποση για ένα ανεξάρτητο τύπο. Είμαστε τα εργαλεία και οι δουλοπάροικοι πλουσίων ανδρών πίσω από τη σκηνή. Είμαστε οι μαριονέτες που τους τραβούν τους σπάγκους και χορεύουμε. Τα ταλέντα μας, οι ικανότητές μας και οι ζωές μας είναι όλα περιουσιακά στοιχεία άλλων. Είμαστε διανοούμενες πόρνες».