"Φάκελος Φτώχεια" (έρευνα από την Αυγή της Κυριακής)
Συγκλονιστικές ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας.
Στους 2.341.400 οι φτωχοί στην Ελλάδα το 2010
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φτώχεια στην Ελλάδα χτυπούν SOS για ολόκληρη την κοινωνία, που δοκιμάζεται σκληρά από τις πολιτικές σοκ.
Πάνω από 2.341.000 συνάνθρωποί μας, δηλαδή το 21,4% του πληθυσμού, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας σύμφωνα με τα εισοδηματικά στοιχεία του 2010.
Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι για ένα μέρος αυτών υπάρχει μια μικρή οικονομική ανάσα από εισοδήματα που δεν δηλώνονται και πάλι τα στοιχεία για τη φτώχεια είναι εφιαλτικά. >>>
Πάνω από 837.000 άνθρωποι, όταν το 2009 ο αντίστοιχος αριθμός έφτανε στις 544.000, ανήκουν σε οικογένειες στις οποίες δεν εργάζεται ούτε ένα μέλος.
Κατά συνέπεια, όλοι αυτοί οι συνάνθρωποί μας βρίσκονται στο έλεος της φτώχειας και δυσκολεύονται να καλύψουν ακόμη και τις στοιχειώδεις ανάγκες τους. Ο αριθμός των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 50% μόνο τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Μνημονίου.
Διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης
μετά τις νέες περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων
Πιο δυνατό είναι το χτύπημα για τους νέους και τους ηλικιωμένους, οι οποίοι δοκιμάζονται ακόμη σκληρότερα από τις άλλες κοινωνικές ομάδες σε μια κρίσιμη περίοδο της ζωής τους.
Οι νέοι γιατί από τα πρώτα τους βήματα βρίσκονται αντιμέτωποι με το σκληρό πρόσωπο της ανέχειας και της έλλειψης ελπίδας και προοπτικής και οι ηλικιωμένοι γιατί δεν έχουν πλέον τις δυνάμεις για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής.
Οι νέοι ηλικίας ως 17 ετών, που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας φτάνουν στο 23,7% ενώ ανάλογο είναι και το ποσοστό στους ηλικιωμένους πάνω από 65 ετών.
Αν αυτά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2010 είναι ήδη εφιαλτικά, ακόμη πιο δραματικά θα είναι τα στοιχεία για το 2011 και το 2012 εξαιτίας των νέων περικοπών στους μισθούς, τις συντάξεις και τα κοινωνικά επιδόματα και της κατάρρευσης του υποτυπώδους κράτους πρόνοιας.
Δεν είναι όμως μόνο οι μειώσεις των εισοδημάτων, που ξεπερνούν πλέον το 20-25%, που επιδεινώνουν την ήδη δύσκολη κατάσταση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, που αντιμετωπίζουν το φάσμα της φτώχειας.
Είναι και η έκρηξη της ανεργίας που δίνει ακόμη ένα βαρύ χτύπημα σε χιλιάδες συνανθρώπους της διπλανής πόρτας. Είναι χαρακτηριστικός ο υπερδιπλασιαμός της ανεργίας, 25,4% τον Αύγουστο του 2012 έναντι 12,2% τον ίδιο μήνα του 2010, απ' όπου είναι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τη φτώχεια.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ότι η χώρα μας έχει εισέλθει στη δύνη μιας βαθιάς και επώδυνης κρίσης που έχει τα χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης, καθώς τα στοιχεία του 2010, που είναι ήδη ανησυχητικά, θα είναι πολύ χειρότερα το 2011, πόσο μάλλον το 2012 και το 2013 μετά τις νέες περικοπές και την έκρηξη της ανεργίας.
Υπό αυτή την έννοια έχει μεγάλη σημασία, και δεν είναι απλώς ένας συμβολισμός, η απόφαση των νοσοκομειακών γιατρών να προχωρήσουν στη δωρεάν παροχή ιατρικών φροντίδων στους ασθενείς κάθε Τετάρτη στα δημόσια νοσοκομεία, ενώ εξίσου σημαντική είναι η προσφορά συσσιτίων και κοινωνικών ιατρείων από δήμους, μητροπόλεις και δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης στους χιλιάδες συνανθρώπους μας που δοκιμάζονται σκληρά.
Η αλληλεγγύη ήταν, είναι και θα είναι το πιο σημαντικό από τα προτάγματα, μαζί με την ελευθερία και την ισότητα, που κληροδότησε στην ανθρωπότητα η Γαλλική Επανάσταση.
Καπάκος Σ.
«Δεν ξέρουν τα παιδιά μας ότι είμαστε άστεγοι»
Τη συγκλονιστική ιστορία που βιώνουν τα τελευταία χρόνια αποκαλύπτουν στην «Αυγή» ο Κώστας και η Αθανασία, ένα ζευγάρι που η πέμπτη δεκαετία της ζωής τους, τους έχει βρει στον δρόμο. «Είμαστε άστεγοι τα τελευταία δύο χρόνια, μένουμε στον δρόμο. Χάσαμε τις δουλειές μας και μας έκαναν έξωση. Στα παιδιά μας δεν έχουμε πει τίποτα, ντρεπόμαστε», λένε με βουρκωμένα μάτια. Ο κ. Κώστας ήταν για 14 χρόνια οδηγός σε μεταφορική εταιρεία, ενώ η κ. Αθανασία δούλευε ως κλινική διαιτολόγος. Οι κόρες τους δεν γνωρίζουν το παραμικρό για τη δραματική τροπή που έχει πάρει η ζωή τους, καθώς, εκτός από την ντροπή που νιώθουν, προσπαθούν να μην τις επιβαρύνουν οικονομικά.
«Αποφεύγουμε όσο μπορούμε να βλέπουμε τα παιδιά μας.
Κάποτε βγαίναμε για έναν καφέ μαζί τους, τώρα ούτε αυτό μπορούμε να κάνουμε. Δεν θέλουμε να μας δουν σε αυτήν την κατάσταση εκμυστηρεύονται και προσθέτουν: «Τραβάμε απίστευτη ταλαιπωρία. Δεν έχουμε τα βασικά, ένα σπίτι, μία τηλεόραση, δεν έχουμε νερό για να κάνουμε μπάνιο. Τώρα μας έδωσε κάποιος φίλος ένα ευρώ και πήγαμε να πάρουμε τσιγάρα. Από τα παράνομα, μόνο αυτά μπορούμε...»
Κάθε μεσημέρι βρίσκονται στο συσσίτιο του Δήμου Αθηναίων προσπαθώντας να επιβιώσουν στοιχειωδώς.
Ένα συσσίτιο όμως που είναι «για τα μάτια του κόσμου», όπως χαρακτηριστικά λένε, καθώς οι μικρές μερίδες που διατίθενται, δεν επαρκούν ούτε για... νήπιο.
Το όνειρό τους είναι να μαζέψουν λεφτά για να επιστρέψουν στο χωριό, να κάνουν μία νέα αρχή. Μέχρι τότε όμως έχουν να αντιμετωπίσουν άλλον έναν δύσκολο χειμώνα.
Τουλάχιστον έχουν ο ένας τον άλλον. «Είμαστε μαζί στη ζωή, μαζί και στο δρόμο», λένε με μία φωνή.
«Ο Έλληνας έχει χάσει την αξιοπρέπειά του»
Λίγα μέτρα παρακάτω, ο κύριος Χ. (δεν ήθελε να δώσει τα στοιχεία του) κάνει ένα διάλειμμα από το καθημερινό συσσίτιο που λαμβάνει από τον Δήμο Αθηναίων και περιγράφει στην «Αυγή» με τρεμάμενη φωνή τον Γολγοθά που ζει τα τελευταία χρόνια. «Σπούδασα Νομική και Φιλοσοφία στο Λονδίνο και επέστρεψα στην Ελλάδα για να βρω δουλειά. Για κακή μου τύχη το ΔΙΚΑΤΣΑ -ΔΟΑΤΑΠ δεν αναγνώρισε τα πτυχία μου.
Τα θεωρεί υποδυέστερα επειδή είναι τριετούς φοίτησης. Χωρίς δουλειά, έμεινα στο περιθώριο.
Μου έκαναν έξωση επειδή αδυνατούσα να καλύψω το νοίκι. Η ζωή μου βαδίζει από το κακό στο χειρότερο...». Τα βράδια τα περνάει σε ένα άδειο σπίτι που έχει βρει και ζει με τον φόβο μήπως επιστρέψει ο ιδιοκτήτης. «Το προτιμώ από το να παίζω κορώνα γράμματα τη ζωή μου έξω, σε παγκάκια και κάτω από γέφυρες».
Όσον αφορά την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη, απλώς παρακαλάει να μην πάθει κάτι. Η απελπισία του εκφράζεται σε κάθε λέξη που ξεστομίζει.
Ο ίδιος, στα 58 του πια, προσπαθεί να μαζέψει χρήματα για να πάρει ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή για το εξωτερικό. « Ο Έλληνας έχει χάσει την αξιοπρέπειά του.
Αυτό που ζούμε είναι μία ντροπή, μία ντροπή για την Αθήνα και την Ελλάδα...».
Συνταξιούχος με 360 ευρώ...
Τον δικό του αγώνα για επιβίωση δίνει ο κ. Αλέξανδρος, ο οποίος στα 78 του χρόνια παλεύει με την πενιχρή σύνταξη των 360 ευρώ. «Δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έρχομαι κάθε μέρα στο συσσίτιο του δήμου, δεν υπάρχει άλλη λύση», λέει απογοητευμένος. Ακόμα και τα τρόφιμά του τα προμηθεύεται σχεδόν αποκλειστικά από κοινωνικά παντοπωλεία. Η μοναδική του παρηγοριά είναι ότι δεν πληρώνει νοίκι, καθώς κάποιος συγγενής τού έχει παραχωρήσει μία γκαρσονιέρα. Παρόλα αυτά, δεν βλέπει φως στο τούνελ. «Δεν ξέρω τι πρόκειται να γίνει, δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος για το μέλλον μου. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ξέρω τι μου ξημερώνει η επόμενη μέρα, φοβάμαι το αύριο».
Γασπαράκης Μ.
"Φοβάμαι γι' αυτό που έρχεται..."
Ο Κώστας Νησιώτης είναι αυτοκινητιστής, οικογενειάρχης, πατέρας δύο ενήλικων θυγατέρων. Ανήκει στην πλέον αναπτυσσόμενη κοινωνική ομάδα της ελληνικής κοινωνίας, αυτής των νεόπτωχων, δηλαδή των πολιτών που το οικογενειακό τους εισόδημα δεν ξεπερνά τις 14.500 ευρώ.
Τα βγάζει δύσκολα πέρα και είναι εξοργισμένος, διότι, όπως μας διαβεβαιώνει “δεν ανήκω σε αυτούς που 'μαζί τα φάγανε', που είπε και ο Πάγκαλος...”.
Δεν ξανοίχτηκε ποτέ, ακόμη και τις καλές εποχές. Δεν πήρε δάνεια για να αγοράσει σπίτι, εξοχικό ή αυτοκίνητο, ποτέ του δεν υπέκυψε στη γοητεία του πλαστικού χρήματος. Ήταν και είναι αυτό που λέμε κλασικός “νοικοκύρης” και όπως τονίζει “ποτέ δεν άπλωσα τα πόδια μου πέρα από το εκεί που φτάνει το πάπλωμα μου...”.
Με τη σκληρή δουλειά του και με στερήσεις κατάφερε να αποκτήσει ένα διαμέρισμα στο οικόπεδο όπου βρισκόταν το πατρικό του σπίτι στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, ενώ το τελευταίο μεγάλο έξοδο το έκανε όταν πριν περίπου οκτώ χρόνια κατάφερε να αγοράσει και ένα καινούργιο κοινό Ι.Χ. αυτοκίνητο. Ήταν μια εποχή που ο ίδιος δούλευε καλά και η σύζυγός του, Χριστίνα, είχε και αυτή δουλειά.
Εξοργισμένος και απελπισμένος
Σήμερα η Χριστίνα ανήκει στη συνεχώς διογκούμενη κοινωνική ομάδα των ανέργων και λαμβάνει το πενιχρό επίδομα ανεργίας, το οποίο οσονούπω τελειώνει και αυτό. Ο ίδιος ψάχνει το αγώγι με το “κιάλι” και, όπως μας εξομολογείται, έχει ξοδέψει όλο το “λίπος” του. “Είχαμε κάτι λίγα χρήματα στην τράπεζα για τις σπουδές των παιδιών ή για μια ώρα ανάγκης, πάνε και αυτά” λέει. Είναι απελπισμένος, είναι εξοργισμένος με την κατάσταση και δεν το κρύβει: “Δουλεύω από μικρό παιδί και δεν περίμενα ότι στα 55 χρόνια μου θα βρισκόμουνα σε τόσο δύσκολη οικονομικά θέση. Ότι θα έρθει ώρα που να μην έχω να δώσω στο παιδί μου χαρτζιλίκι, που θα σκέφτομαι αν θα έχουμε τα απαραίτητα στο σπίτι. Τη δουλειά ποτέ δεν τη φοβήθηκα, όμως δουλειά δυστυχώς δεν υπάρχει. Εδώ μας καταντήσανε και δυστυχώς σε λίγο όλο και περισσότερος κόσμος θα πεινάει στην κυριολεξία, έχει δεν έχει δουλειά”.
Πώς να τα βγάλεις πέρα;
Την ίδια ώρα -όπως τονίζει- τα πάγια έξοδα αντί να μειώνονται αυξάνουν. “Το ρεύμα ανεβαίνει, η βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης ανεβαίνουν, τα τρόφιμα ανεβαίνουν, τα διόδια ανεβαίνουν, τα ασφάλιστρα ανεβαίνουν, οι ασφαλιστικές μου εισφορές στο Ταμείο μας μένουν σταθερά στα 400 και βάλε ευρώ τον μήνα, εμείς ρίχνουμε τις τιμές για να πάρουμε μια δουλειά... Πώς να τα βγάλεις πέρα; Ακόμη και τον καλύτερο μήνα που θα καταφέρω να βγάλω για παράδειγμα 800, 900 ευρώ, αυτά δεν φτάνουν για να καλύψουν τις ανάγκες μας”, εξηγεί. Αν πριν πέντε, έξι χρόνια του λέγανε ότι θα έφτανε η στιγμή που θα έψαχνε το αγώγι με το “κιάλι”, δεν θα το πίστευε. “Τότε η οικοδομή ήταν ακόμη στο φόρτε της και σχεδόν κάθε μέρα είχα δουλειά. Μετέφερα διάφορα δομικά υλικά και έβγαινε ένα πολύ καλό μεροκάματο για να ζω αξιοπρεπώς, όχι πολυτελώς, εγώ και η οικογένειά μου. Η κρίση στην οικοδομή άρχισε πολύ πριν φαλιρίσει η χώρα, αλλά τα δύο τελευταία χρόνια δεν κουνιέται φύλλο στο δικό μας επάγγελμα”. Τον ρωτάμε: Τι σκέφτεσαι να κάνεις; “Προτιμώ να μη σκέφτομαι. Προσπαθώ να διατηρήσω την αξιοπρέπειά μου. Αλλά δεν σας κρύβω ότι για πρώτη φορά στη ζωή μου φοβάμαι γι' αυτό που έρχεται για όλους μας και κυρίως για τα παιδιά μας”.
Της Μαρούλας Πλήκα
