Ο εκβιασμός, η πανωλεθρία και τα αδιέξοδα

Σταύρος Χριστακόπουλος

Άμεσες απολύσεις, λάθη στις αποκρατικοποιήσεις, καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και μαύρη τρύπα στα έσοδα του Ιανουαρίου είναι τα αμαρτήματα που
καταλογίζει η τρόικα στην κυβέρνηση για όσα έκανε ή δεν έκανε. Ως εκ τούτου, πάλι «παίζει» αναβολή της επόμενης δόσης. Και η σίγουρη «παροχή», για την οποία έχουμε πληρώσει ήδη με αίμα και μάλιστα είχαμε... νικήσει προσφάτως, έγινε πάλι αμφισβητούμενη: ένας ακόμη εκβιασμός σε εξέλιξη.

Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τη μεγάλη επιτυχία της... μείωσης των ευρωκονδυλίων για την επταετία 2014-2020, η οποία ίσχυσε και για την Ελλάδα, παρότι η κυβέρνηση διακήρυξε πως έθεσε στους εταίρους την πραγματική κατάσταση της οικονομίας στην Ελλάδα για να ζητήσει κάτι παραπάνω.

● Από τη μια πληροφορίες λένε ότι η ευρωπαϊκή απάντηση στο αίτημα Σαμαρά ήταν πως το αίτημά του να ληφθούν υπόψιν τα νέα στοιχεία θα εξεταστεί σε καμιά διετία.

● Από την άλλη ο νέος πρόεδρος του Eurogroup είπε στον ανταποκριτή του Alpha ότι από ελληνικής πλευράς κάτι ειπώθηκε περί δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών, αλλά... γενικώς και αορίστως.

Σύμφωνα με άλλο ρεπορτάζ απάντησε επί λέξει: «Παρακολουθούμε την ακαδημαϊκή συζήτηση που γίνεται αναφορικά με το θέμα». «Ακαδημαϊκή» λοιπόν και εκτός πολιτικής ατζέντας η συζήτηση για το θέμα του δημοσιονομικού πολλαπλασιαστή και της περίφημης ομολογίας του ΔΝΤ περί λάθους.

Συνεπώς η βεβαιότητα της κυβέρνησης ότι στα τέλη του 2016 θα διατεθούν στην Ελλάδα επιπλέον 2 δισ. ευρώ από την αναθεώρηση των στοιχείων λόγω της κρίσης τίθεται υπό την αίρεση τού πώς θα καταλήξει αυτή η... ακαδημαϊκή συζήτηση.

Όσο για τα κονδύλια του ταμείου που έφτιαξε η Ε.Ε. για τις χώρες με υψηλή ανεργία, και εδώ η πείρα είναι πικρή, παρότι υποτίθεται πως η Ελλάδα και η Ισπανία θα πάρουν το μεγαλύτερο μέρος των 6 δισ. που θα διαθέσει η Ε.Ε. για τον σκοπό αυτόν.

Η πάγια πρακτική των ελληνικών κυβερνήσεων στον τομέα αυτόν είναι η επιδότηση της ανεργίας και όχι οι επενδύσεις, οι οποίες, σε συνθήκες οικονομικής κατάρρευσης, αποτελούν το μόνο «φάρμακο» για την καταπολέμησή της.

Ακόμη χειρότερα, το πολύ που μπορεί να περιμένουν οι άνεργοι, υπό τις δεδομένες συνθήκες και βάσει της πάγιας πρακτικής των ελληνικών κυβερνήσεων, είναι ότι τα χρήματα θα πάνε σε επιδότηση επιχειρηματιών στους οποίους οι μη έχοντες σήμερα εργασία θα απασχολούνται τζάμπα και χωρίς δικαιώματα. Την ίδια ώρα, παρεμπιπτόντως, οι ΗΠΑ σαλπίζουν την επιστροφή των δημοσίων επενδύσεων. Αλλά εδώ είμαστε... Ευρώπη!

Όσο, τέλος, για το πραγματικό ενδιαφέρον της νυν συγκυβέρνησης για την... καταπολέμηση της ανεργίας, είναι χαρακτηριστικό το ρεπορτάζ της συναδέλφου Βασιλικής Σιούτη στον «Επενδυτή», σύμφωνα με το οποίο «“Ούτε ένα ευρώ δεν έχει πάει στον ΟΑΕΔ από την “Ειδική εισφορά αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της ανεργίας” που πληρώνουν εδώ και δύο χρόνια οι φορολογούμενοι». Για την ακρίβεια:

«Σε σχετικές εκθέσεις του ΟΑΕΔ που έχουν στα χέρια τους κυβερνητικοί αξιωματούχοι υπάρχει σαφής αναφορά ότι τα χρήματα της ειδικής εισφοράς του 2% από τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, που ξεκίνησαν να κρατούνται από το 2011 “υπέρ ανέργων”, δεν έφτασαν ποτέ εκεί. Σε συγκεκριμένη έκθεση αναφέρεται ότι από τον ειδικό αυτό φόρο, που αποδίδει γύρω στα 300 εκατομμύρια ευρώ, δεν έχει αποδοθεί ποτέ στον ΟΑΕΔ οποιοδήποτε ποσό της εισφοράς αυτής».

Ένας ακόμη «θρίαμβος», λοιπόν, για τη συγκυβέρνηση Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ υπό τον Σαμαρά σε... όλα τα επίπεδα.


Πέντε πληγές

Βεβαίως η μείωση των κοινοτικών κονδυλίων δεν είναι το μόνο πρόβλημα που προκύπτει από τον νέο επταετή προϋπολογισμό. Με βάση την πείρα των προηγουμένων πακέτων, αλλά και τα δείγματα γραφής τόσο της νυν και των προηγούμενων ελληνικών κυβερνήσεων όσο και της Ε.Ε., δεν βρίσκουμε τι ακριβώς θα μπορούσε να δικαιολογήσει οποιονδήποτε πανηγυρισμό, ο οποίος μοιάζει, ειδικά αυτή την εποχή, εντελώς υποκριτικός. Ας δούμε μερικά από τα κύρια σημεία του προβλήματος:

1. Η απορρόφηση των κονδυλίων του προηγούμενου ΕΣΠΑ, αν και κινήθηκε λίγο άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου, δεν ξεπέρασε το 45%. Μάλιστα το επιτυχημένο Μαξίμου αυτές τις μέρες... μέμφεται τον υπουργό Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη για κακές επιδόσεις σε αυτόν τον τομέα.

Γιατί τώρα, με την οικονομική δραστηριότητα στα Τάρταρα και εν μέσω επιδεινούμενης ύφεσης και με κράτος υπό διάλυση και εκποίηση πρέπει να αισιοδοξούμε για υψηλότερη απορροφητικότητα επί μειωμένων ποσών; Συνεπώς τα 16,3 δισ. είναι μάλλον για τα... κανάλια παρά για την ίδια την οικονομία.

2. Η πάγια τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων είναι η χρηματοδότηση κυρίως έργων υποδομής. Κι όμως, πολλά από αυτά μένουν για χρόνια ανολοκλήρωτα, όπως π.χ. οι μεγάλοι οδικοί άξονες, που βρίσκονται στο κενό ή σε άθλια κατάσταση, παρότι τα κορόιδα οι χρήστες τους συνεχίζουν να πληρώνουν διόδια – σε κάποιες περιπτώσεις καθ’ υπέρβαση, αν όχι κατά παράβαση – του κοινοτικού δικαίου. Συνεπώς η έγκριση των όποιων κονδυλίων δεν λύνει από μόνη της κανένα πρόβλημα.

3. Κατά παράδοση η χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο, ενώ και η οπτική των ξένων υποψήφιων «επενδυτών» για την Ελλάδα δεν είναι πολύ διαφορετική. Όποιος διάβασε το προηγούμενο φύλλο του «Ποντικιού» και είδε ποιοι μαζεύονται σαν τα κοράκια πάνω από το πτώμα της ως υποψήφιοι «επενδυτές», βρήκε μόνο κερδοσκοπικά κεφάλαια και ενδιαφερόμενους να αγοράσουν δάνεια από τις τράπεζες.

Κατ’ αναλογίαν μπορούμε να δούμε την τακτική των ξένων επενδυτών την εποχή της υποτιθέμενης «ισχυρής Ελλάδας» τα χρόνια του Σημίτη: Παρότι επί χρόνια κατείχαν τον πλειοψηφικό όγκο των μετοχών του ελληνικού χρηματιστηρίου, απλώς ρευστοποιούσαν τα συγκυριακά κέρδη και μην τους είδατε.

Παρότι μάλιστα επί εποχής του «καταλληλότερου» έγιναν μερικές από τις πιο εξευτελιστικές – ως προς το τίμημα τουλάχιστον – ιδιωτικοποιήσεις και τα υψηλά ποσοστά ανάπτυξης, η ελληνική οικονομία έχανε χρήμα, το οποίο αναγκαζόταν να αντικαθιστά με δάνεια.

● Πώς λοιπόν σήμερα περιμένουμε επενδυτές καλύτερης ποιότητας από τα όρνεα της αγοράς;

● Πώς να συζητήσουμε για παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας όταν ο προσανατολισμός των κοινοτικών κονδυλίων και το ενδιαφέρον των «επενδυτών» κινούνται σε τεράστια απόσταση από την πανθομολογούμενη αυτή ανάγκη της οικονομίας;

4. Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας, προ ημερών, βραβεύοντας τον Λουκά Παπαδήμο, χαρακτήρισε τον καταρρέοντα σήμερα τουρισμό ως ατμομηχανή της ανάπτυξης – ή κάτι... παρόμοιο τέλος πάντων. Την ώρα δε που οι στρόφιγγες των δανείων είναι ερμητικά κλειστές, με τον κλάδο να οδηγείται σε κατάρρευση και οι επιχειρηματίες στην έξοδο.

5. Προσφάτως ανακοινώθηκε η διευκόλυνση χρηματοδότησης μικρών επιχειρήσεων για να θερμανθεί η αγορά, αλλά με τη διαφορά ότι το πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. Ποιος όμως θα πάει να δανειστεί για να ανοίξει σήμερα ένα... κομμωτήριο το οποίο αύριο θα κλείσει ελλείψει πελατείας;

Την ίδια ώρα «τρώνε πόρτα» νέοι αγρότες, πρόθυμοι να ρισκάρουν επενδύοντας σε καινοτόμες πρακτικές και καλλιέργειες, αλλά και άνθρωποι διατεθειμένοι να επενδύσουν κόντρα στο «ρίσκο χώρας». Ίσως απλώς επειδή τολμούν να επενδύσουν στην παραγωγή, η οποία δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα.

Συμπέρασμα: Ανέξοδα πανηγυράκια ο καθένας μπορεί να κάνει, αρκεί να έχει χαλί στα πόδια του μια στρατιά από συμβεβλημένα ΜΜΕ. Μπορεί επίσης να πουλάει ως μεγάλη επιτυχία το στρίμωγμά του και την απόρριψη των αιτημάτων του. Όμως τελικά τις απαντήσεις δίνουν – πολύ πιο σύντομα και πολύ πιο σκληρά σε συνθήκες κατάρρευσης – η πραγματική κατάσταση της οικονομίας και η απόγνωση της κοινωνίας. Αυτό μετράει στο «τέλος της ημέρας»...