19/12/15
Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΑΚΡΙΔΗ*
Η ρωσική πολιτική ηγεσία έχει κάθε λόγο να τρίβει τα χέρια της από ικανοποίηση με βάση τις τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις. Και αυτό, όχι βέβαια επειδή έχουν λυθεί όλα τα «καυτά» ζητήματα που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή που «περιτριγυρίζει» και τη δική μας χώρα, αλλά επειδή όλες οι τελευταίες κινήσεις της σε πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό, αλλά και στρατιωτικό επίπεδο «της έχουν βγει» και έχει αποκτήσει ισχυρό πλεονέκτημα απέναντι στις χώρες που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ανταγωνίζονται τη Ρωσία σε διεθνές επίπεδο.
Η Ρωσία έχει επιτύχει τρεις σημαντικές νίκες επιμέρους στρατηγικού χαρακτήρα και τα αποτελέσματα αυτών των νικών έχουν αρχίσει να φαίνονται, πλέον, δια γυμνού οφθαλμού. Και λέμε «επιμέρους στρατηγικού χαρακτήρα», εννοώντας πως οι νίκες αυτές είναι κάτι παραπάνω από νίκες τακτικής και, επιπλέον είναι νίκες που εξυπηρετούν τον γενικότερο στρατηγικό στόχο της σημερινής Ρωσίας, που δεν είναι άλλος από τη διαμόρφωση, σε βάθος χρόνου, ενός «πολυπολικού» κόσμου, όπου δεν θα υπάρχει μία υπερδύναμη που θα «διαφεντεύει» τις τύχες του ολόκληρου του πλανήτη με μοναδικό γνώμονα τα δικά της συμφέροντα.
Νίκη 1η: εναντίον του ISIS. Η εμπλοκή της Ρωσίας στις στρατιωτικές συγκρούσεις στο έδαφος της Συρίας ήταν οι πρώτες που έδωσαν έως και εντυπωσιακά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση, απόκρουση και, στο ορατό μέλλον, στην κατανίκηση, σε στρατιωτικό επίπεδο των τζιχαντιστών του του αυτοαποκαλούμενου «Ισλαμικού Κράτους». Επί πάνω από 1 χρόνο οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ που βρίσκονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής προσποιούνταν, ουσιαστικά, ότι μάχονται εναντίον του ISIS, ενώ ήταν και είναι τοις πάσι γνωστό ότι οι ΗΠΑ έχουν συμβάλει τα μέγιστα στη δημιουργία και στην τροφοδότηση αυτού του μορφώματος με χρήματα, όπλα κα στρατιωτική τεχνογνωσία. Την ίδια ώρα, η γειτονική Τουρκία αντί να επιτίθεται στους – υποτιθέμενους – «εχθρούς» της εξτρεμιστές του ISIS, συνεργαζόταν άψογα μαζί τους και εμπορευόταν παράνομο πετρέλαιο με προέλευση κυρίως τις πετρελαιοπηγές του – κουρδικού, ουσιαστικά – Βορείου Ιράκ, ενώ παράλληλα βομβάρδιζε περιοχές της Συρίας που κατοικούν Κούρδοι (Κόμπανε, Ρουτζαβά κοκ), δείχνοντας με κάθε τρόπο, ότι το βασικό της μέλημα είναι η εξαφάνιση των κουρδικών πληθυσμών και όχι, ασφαλώς, η αντιμετώπιση της «ισλαμικής τρομοκρατίας». Χρειάστηκε μόλις 1 μήνας (τώρα, πλέον, διανύουμε τον 3ο) για να αποδείξουν οι Ρώσοι πως, όταν κανείς ασχοληθεί σοβαρά με την αντιμετώπιση ενός φαινομένου όπως ο ISIS και διαθέτει την ικανότητα και τη βούληση να το καταπολεμήσει, θα έχει θετικά αποτελέσματα. Η ρωσική πολεμική αεροπορία, που βοηθά τις συριακές ένοπλες δυνάμεις μετά από επίσημη πρόσκληση της νόμιμης συριακής κυβέρνησης Άσαντ, κατάφερε μέσα στο διάστημα της παρουσίας της στην περιοχή τόσα βαρύτατα πλήγματα στις δυνάμεις του ISIS, όσα δεν είχαν πετύχει όλοι οι άλλοι ξένοι εμπλεκόμενοι στρατοί μέσα σε διάστημα περίπου 2 χρόνων παρουσίας τους εκεί. Με αυτόν τον τρόπο οι Ρώσοι κέρδισαν τη συμπάθεια ακόμη και σημαντικού μέρους της κοινής γνώμης των δυτικών χωρών, που μέχρι τώρα τους αντιμετώπιζαν, εν πολλοίς, ως «δύναμη του κακού». Κάτι που, φυσικά, σε πολλές δυτικές ιμπεριαλιστικές ηγεσίες δεν αρέσει, αλλά δεν είναι και σε θέση, από ένα σημείο και μετά, να το αποτρέψουν.
Νίκη 2η: εναντίον της Τουρκίας. Η αλλοπρόσαλλη, από πλευράς γεωπολιτικής σκοπιμότητας, απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν-Νταβούτογλου, να καταρρίψει το ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-24 εντός του συριακού εναέριου χώρου, όταν μάλιστα την επόμενη μέρα ήταν προγραμματισμένη η επίσκεψη του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόβ στην Άγκυρα, γύρισε από πολλές απόψεις «μπούμερανγκ» προς την Τουρκία. Μπορεί οι «γαλαντόμοι» Τούρκοι πολιτικοί και διπλωμάτες να κατάφεραν να αποσπάσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματική ενίσχυση και «ξεπάγωμα» της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, κρατώντας στο χέρι τους Ευρωπαίους ηγέτες με την απειλή της ανεξέλεγκτης ροής προσφύγων προς τη «μητροπολιτική» Ευρώπη, ωστόσο με τη Ρωσία τέτοιου είδους «παιχνίδια» ήταν και είναι αδύνατο να γίνουν. Επιπλέον, η οικονομία της Τουρκίας ήταν μέχρι σήμερα σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από τις συναλλαγές της με τη Ρωσία, αφού ο συνολικός όγκος τους έφτανε σε ετήσια βάση τα 68,5 δισ. ευρώ. Η άμεση αντίδραση της Ρωσίας κυρίως με οικονομικές κυρώσεις (ο γράφων αναφέρθηκε λεπτομερώς σε αυτές στο προηγούμενο άρθρο του στην Iskra με τίτλο «Η Τουρκία έχυσε την καρδάρα με το γάλα στις σχέσεις της με τη Ρωσία»), αλλά και με κινήσεις στρατιωτικού εκφοβισμού της Τουρκίας έφερε το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου σε εξαιρετικά δυσχερή θέση και την οικονομία της χώρας τους σε ακόμη δυσκολότερη. Ειδικά στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού και της αγροτικής οικονομίας το πλήγμα για την Τουρκία είναι ιδιαίτερα βαρύ και αυτό θα διαφανεί πολύ περισσότερο μέσα στους επόμενους μήνες, εάν και εφόσον δεν υπάρξει εξομάλυνση στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Η συνέχιση του ανταγωνισμού της Τουρκίας προς τη Ρωσία μπορεί να βγάλει ζημιωμένη μόνο την Τουρκία, δεδομένου ότι η Ρωσία, ήδη από την εποχή της επιβολής κυρώσεων εναντίον της από το δυτικό ιμπεριαλιστικό μπλοκ, είχε αρχίσει την προσαρμογή της οικονομίας της στον περιορισμό των εισαγωγών και την αντικατάστασή τους από εγχώρια προϊόντα. Επιπλέον, το χτύπημα της παράνομης διακίνησης πετρελαίου από τον ISIS προς την Τουρκία θα επιφέρει σταδιακά την εξομάλυνση και την άνοδο της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, επιστρέφοντας στη Ρωσία τα περισσότερα, τουλάχιστον, από αυτά που έχασε στο πρόσφατο παρελθόν από τη στοχευμένη (κυρίως από τους Δυτικούς) μείωση της τιμής του «μαύρου χρυσού».
Νίκη 3η: εναντίον των ΗΠΑ και των συμμάχων της (κυρίως εντός της ΕΕ): η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι στη Μόσχα και οι συναντήσεις του με τον Πρόεδρο Πούτιν, αλλά και με τον ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόβ έβγαλαν πραγματικά «λαβράκια», ως προς τη στάση των ΗΠΑ στο Συριακό. Παρά το γεγονός ότι ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προσπάθησε να μετριάσει, κατά κάποιον τρόπο, τις δηλώσεις του γύρω από το πρόσωπο του Προέδρου Άσαντ, έκανε την παραδοχή (κάτι που συνιστά στροφή της αμερικανικής πολιτικής στο συγκεκριμένο ζήτημα) ότι «δεν είναι σημείο αφετηρίας» των οποιωνδήποτε συζητήσεων γύρω από το Συριακό η αποχώρηση του Άσαντ από την εξουσία και οι συνομιλίες με τους Ρώσους αξιωματούχους περιστράφηκαν γύρω από την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης, που θα επιτρέψει στους Σύριους πολίτες, όταν η κατάσταση εξομαλυνθεί και ο ISIS εκδιωχθεί οριστικά από το έδαφος της χώρας τους, να αποφασίσουν οι ίδιοι για την πολιτική τους ηγεσία. Επίσης ο Αμερικανός υπουργός δήλωσε, ότι η χώρα του δεν επιδιώκει την διεθνή απομόνωση της Ρωσίας και έδειξε για πρώτη φορά μετά από χρόνια διάθεση συνεργασίας της αμερικανικής με τη ρωσική πολιτική ηγεσία πάνω σε διάφορα διεθνή ζητήματα. Από την άλλη πλευρά, η διαρκώς εντεινόμενη δυσφορία αρκετών χωρών-μελών της ΕΕ για την παράταση της διάρκειας των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας με αφορμή τα όσα – δήθεν – έπραξε αυτή στο ζήτημα της Ουκρανίας, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σύντομα στην ατόνηση και, τελικά στην άρση των κυρώσεων, αφού εκτός από πολιτικά υποκριτικές, αποδείχθηκαν και άκρως αναποτελεσματικές.
Η Ρωσία κατά παράδοση έβγαζε και βγάζει εξαιρετικούς σκακιστές, πολλοί εκ των οποίων έχουν ανακηρυχθεί και πρωταθλητές κόσμου. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, οι Ρώσοι πολιτικοί αναδεικνύονται σε εξίσου ικανούς παίκτες στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Και ο κόσμος που γνωρίζουμε σήμερα, είναι πολύ πιθανό να έχει εντελώς διαφορετική μορφή σε χρονικό διάστημα πολύ μικρότερο, απ’ ό,τι φανταζόμαστε…
*Ο Βασίλης Μακρίδης είναι δημοσιογράφος και μεταφραστής ρωσικής γλώσσας, απόφοιτος της Σχολής Δημοσιογραφίας του πρώην Κρατικού Πανεπιστημίου του Ροστόβ-να-Ντονού, νυν Νοτίου Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Ρωσίας.
http://www.iskra.gr/index.php
19/12/15
Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΑΚΡΙΔΗ*
Η ρωσική πολιτική ηγεσία έχει κάθε λόγο να τρίβει τα χέρια της από ικανοποίηση με βάση τις τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις. Και αυτό, όχι βέβαια επειδή έχουν λυθεί όλα τα «καυτά» ζητήματα που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή που «περιτριγυρίζει» και τη δική μας χώρα, αλλά επειδή όλες οι τελευταίες κινήσεις της σε πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό, αλλά και στρατιωτικό επίπεδο «της έχουν βγει» και έχει αποκτήσει ισχυρό πλεονέκτημα απέναντι στις χώρες που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ανταγωνίζονται τη Ρωσία σε διεθνές επίπεδο.
Η Ρωσία έχει επιτύχει τρεις σημαντικές νίκες επιμέρους στρατηγικού χαρακτήρα και τα αποτελέσματα αυτών των νικών έχουν αρχίσει να φαίνονται, πλέον, δια γυμνού οφθαλμού. Και λέμε «επιμέρους στρατηγικού χαρακτήρα», εννοώντας πως οι νίκες αυτές είναι κάτι παραπάνω από νίκες τακτικής και, επιπλέον είναι νίκες που εξυπηρετούν τον γενικότερο στρατηγικό στόχο της σημερινής Ρωσίας, που δεν είναι άλλος από τη διαμόρφωση, σε βάθος χρόνου, ενός «πολυπολικού» κόσμου, όπου δεν θα υπάρχει μία υπερδύναμη που θα «διαφεντεύει» τις τύχες του ολόκληρου του πλανήτη με μοναδικό γνώμονα τα δικά της συμφέροντα.
Νίκη 1η: εναντίον του ISIS. Η εμπλοκή της Ρωσίας στις στρατιωτικές συγκρούσεις στο έδαφος της Συρίας ήταν οι πρώτες που έδωσαν έως και εντυπωσιακά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση, απόκρουση και, στο ορατό μέλλον, στην κατανίκηση, σε στρατιωτικό επίπεδο των τζιχαντιστών του του αυτοαποκαλούμενου «Ισλαμικού Κράτους». Επί πάνω από 1 χρόνο οι στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ που βρίσκονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής προσποιούνταν, ουσιαστικά, ότι μάχονται εναντίον του ISIS, ενώ ήταν και είναι τοις πάσι γνωστό ότι οι ΗΠΑ έχουν συμβάλει τα μέγιστα στη δημιουργία και στην τροφοδότηση αυτού του μορφώματος με χρήματα, όπλα κα στρατιωτική τεχνογνωσία. Την ίδια ώρα, η γειτονική Τουρκία αντί να επιτίθεται στους – υποτιθέμενους – «εχθρούς» της εξτρεμιστές του ISIS, συνεργαζόταν άψογα μαζί τους και εμπορευόταν παράνομο πετρέλαιο με προέλευση κυρίως τις πετρελαιοπηγές του – κουρδικού, ουσιαστικά – Βορείου Ιράκ, ενώ παράλληλα βομβάρδιζε περιοχές της Συρίας που κατοικούν Κούρδοι (Κόμπανε, Ρουτζαβά κοκ), δείχνοντας με κάθε τρόπο, ότι το βασικό της μέλημα είναι η εξαφάνιση των κουρδικών πληθυσμών και όχι, ασφαλώς, η αντιμετώπιση της «ισλαμικής τρομοκρατίας». Χρειάστηκε μόλις 1 μήνας (τώρα, πλέον, διανύουμε τον 3ο) για να αποδείξουν οι Ρώσοι πως, όταν κανείς ασχοληθεί σοβαρά με την αντιμετώπιση ενός φαινομένου όπως ο ISIS και διαθέτει την ικανότητα και τη βούληση να το καταπολεμήσει, θα έχει θετικά αποτελέσματα. Η ρωσική πολεμική αεροπορία, που βοηθά τις συριακές ένοπλες δυνάμεις μετά από επίσημη πρόσκληση της νόμιμης συριακής κυβέρνησης Άσαντ, κατάφερε μέσα στο διάστημα της παρουσίας της στην περιοχή τόσα βαρύτατα πλήγματα στις δυνάμεις του ISIS, όσα δεν είχαν πετύχει όλοι οι άλλοι ξένοι εμπλεκόμενοι στρατοί μέσα σε διάστημα περίπου 2 χρόνων παρουσίας τους εκεί. Με αυτόν τον τρόπο οι Ρώσοι κέρδισαν τη συμπάθεια ακόμη και σημαντικού μέρους της κοινής γνώμης των δυτικών χωρών, που μέχρι τώρα τους αντιμετώπιζαν, εν πολλοίς, ως «δύναμη του κακού». Κάτι που, φυσικά, σε πολλές δυτικές ιμπεριαλιστικές ηγεσίες δεν αρέσει, αλλά δεν είναι και σε θέση, από ένα σημείο και μετά, να το αποτρέψουν.
Νίκη 2η: εναντίον της Τουρκίας. Η αλλοπρόσαλλη, από πλευράς γεωπολιτικής σκοπιμότητας, απόφαση της κυβέρνησης Ερντογάν-Νταβούτογλου, να καταρρίψει το ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος Su-24 εντός του συριακού εναέριου χώρου, όταν μάλιστα την επόμενη μέρα ήταν προγραμματισμένη η επίσκεψη του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόβ στην Άγκυρα, γύρισε από πολλές απόψεις «μπούμερανγκ» προς την Τουρκία. Μπορεί οι «γαλαντόμοι» Τούρκοι πολιτικοί και διπλωμάτες να κατάφεραν να αποσπάσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματική ενίσχυση και «ξεπάγωμα» της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, κρατώντας στο χέρι τους Ευρωπαίους ηγέτες με την απειλή της ανεξέλεγκτης ροής προσφύγων προς τη «μητροπολιτική» Ευρώπη, ωστόσο με τη Ρωσία τέτοιου είδους «παιχνίδια» ήταν και είναι αδύνατο να γίνουν. Επιπλέον, η οικονομία της Τουρκίας ήταν μέχρι σήμερα σε μεγάλο βαθμό εξαρτώμενη από τις συναλλαγές της με τη Ρωσία, αφού ο συνολικός όγκος τους έφτανε σε ετήσια βάση τα 68,5 δισ. ευρώ. Η άμεση αντίδραση της Ρωσίας κυρίως με οικονομικές κυρώσεις (ο γράφων αναφέρθηκε λεπτομερώς σε αυτές στο προηγούμενο άρθρο του στην Iskra με τίτλο «Η Τουρκία έχυσε την καρδάρα με το γάλα στις σχέσεις της με τη Ρωσία»), αλλά και με κινήσεις στρατιωτικού εκφοβισμού της Τουρκίας έφερε το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου σε εξαιρετικά δυσχερή θέση και την οικονομία της χώρας τους σε ακόμη δυσκολότερη. Ειδικά στους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού και της αγροτικής οικονομίας το πλήγμα για την Τουρκία είναι ιδιαίτερα βαρύ και αυτό θα διαφανεί πολύ περισσότερο μέσα στους επόμενους μήνες, εάν και εφόσον δεν υπάρξει εξομάλυνση στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Η συνέχιση του ανταγωνισμού της Τουρκίας προς τη Ρωσία μπορεί να βγάλει ζημιωμένη μόνο την Τουρκία, δεδομένου ότι η Ρωσία, ήδη από την εποχή της επιβολής κυρώσεων εναντίον της από το δυτικό ιμπεριαλιστικό μπλοκ, είχε αρχίσει την προσαρμογή της οικονομίας της στον περιορισμό των εισαγωγών και την αντικατάστασή τους από εγχώρια προϊόντα. Επιπλέον, το χτύπημα της παράνομης διακίνησης πετρελαίου από τον ISIS προς την Τουρκία θα επιφέρει σταδιακά την εξομάλυνση και την άνοδο της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, επιστρέφοντας στη Ρωσία τα περισσότερα, τουλάχιστον, από αυτά που έχασε στο πρόσφατο παρελθόν από τη στοχευμένη (κυρίως από τους Δυτικούς) μείωση της τιμής του «μαύρου χρυσού».
Νίκη 3η: εναντίον των ΗΠΑ και των συμμάχων της (κυρίως εντός της ΕΕ): η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι στη Μόσχα και οι συναντήσεις του με τον Πρόεδρο Πούτιν, αλλά και με τον ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόβ έβγαλαν πραγματικά «λαβράκια», ως προς τη στάση των ΗΠΑ στο Συριακό. Παρά το γεγονός ότι ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προσπάθησε να μετριάσει, κατά κάποιον τρόπο, τις δηλώσεις του γύρω από το πρόσωπο του Προέδρου Άσαντ, έκανε την παραδοχή (κάτι που συνιστά στροφή της αμερικανικής πολιτικής στο συγκεκριμένο ζήτημα) ότι «δεν είναι σημείο αφετηρίας» των οποιωνδήποτε συζητήσεων γύρω από το Συριακό η αποχώρηση του Άσαντ από την εξουσία και οι συνομιλίες με τους Ρώσους αξιωματούχους περιστράφηκαν γύρω από την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης, που θα επιτρέψει στους Σύριους πολίτες, όταν η κατάσταση εξομαλυνθεί και ο ISIS εκδιωχθεί οριστικά από το έδαφος της χώρας τους, να αποφασίσουν οι ίδιοι για την πολιτική τους ηγεσία. Επίσης ο Αμερικανός υπουργός δήλωσε, ότι η χώρα του δεν επιδιώκει την διεθνή απομόνωση της Ρωσίας και έδειξε για πρώτη φορά μετά από χρόνια διάθεση συνεργασίας της αμερικανικής με τη ρωσική πολιτική ηγεσία πάνω σε διάφορα διεθνή ζητήματα. Από την άλλη πλευρά, η διαρκώς εντεινόμενη δυσφορία αρκετών χωρών-μελών της ΕΕ για την παράταση της διάρκειας των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας με αφορμή τα όσα – δήθεν – έπραξε αυτή στο ζήτημα της Ουκρανίας, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν σύντομα στην ατόνηση και, τελικά στην άρση των κυρώσεων, αφού εκτός από πολιτικά υποκριτικές, αποδείχθηκαν και άκρως αναποτελεσματικές.
Η Ρωσία κατά παράδοση έβγαζε και βγάζει εξαιρετικούς σκακιστές, πολλοί εκ των οποίων έχουν ανακηρυχθεί και πρωταθλητές κόσμου. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, οι Ρώσοι πολιτικοί αναδεικνύονται σε εξίσου ικανούς παίκτες στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Και ο κόσμος που γνωρίζουμε σήμερα, είναι πολύ πιθανό να έχει εντελώς διαφορετική μορφή σε χρονικό διάστημα πολύ μικρότερο, απ’ ό,τι φανταζόμαστε…
*Ο Βασίλης Μακρίδης είναι δημοσιογράφος και μεταφραστής ρωσικής γλώσσας, απόφοιτος της Σχολής Δημοσιογραφίας του πρώην Κρατικού Πανεπιστημίου του Ροστόβ-να-Ντονού, νυν Νοτίου Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου της Ρωσίας.
http://www.iskra.gr/index.php
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου