Το πρόβλημα των ζωντανών-νεκρών

Αν και ως τέτοια χαρακτηρίζεται η Ελλάδα, η οποία βιώνει μία εξαιρετικά οδυνηρή, κυλιόμενη χρεοκοπία, η απειλή για τον πλανήτη είναι η κατάσταση χιλιάδων επιχειρήσεων της Κίνας – οι οποίες διατηρούνται τεχνητά στη ζωή

.

«Τους μεγάλους ηγέτες ο λαός δεν ξέρει ότι υπάρχουν, τους μικρότερους ηγέτες ο λαός τους αγαπά και τους εγκωμιάζει, τους ακόμα μικρότερους ο λαός τους φοβάται, ενώ τους πολύ πιο μικρούς ο λαός τους μισεί.

Στην Χρυσή Εποχή οι κυβερνήτες ήταν άγνωστοι. Την επόμενη εποχή οι κυβερνήτες ήταν αγαπητοί και σεβαστοί. Μετά ήρθε η εποχή που τους κυβερνήτες τους φοβόντουσαν. Τέλος, ήρθε η εποχή που τους μισούσαν»  (Λάο Τσε, κινέζος φιλόσοφος)..

Ανάλυση

Με την έννοια «ζωντανές-νεκρές» ή «ζόμπι» εννοούμε στην οικονομία εκείνες τις επιχειρήσεις, οι οποίες είναι στην πραγματικότητα αφερέγγυες, υπερχρεωμένες και ζημιογόνες – οπότε πρέπει υποχρεωτικά να δηλώνουν επίσημα τη χρεοκοπία τους.

Εάν δεν το κάνουν, τότε θεωρούνται παράνομες, επειδή αυξάνονται οι ζημίες που προκαλούν στους μετόχους, στους δανειστές και στους προμηθευτές τους – ειδικά σε αυτούς που δεν έχουν μία ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής τους κατάστασης, οπότε συνεχίζουν να τις εμπιστεύονται και να τις δανείζουν.

Κάτι ανάλογο ισχύει επίσης για τα κράτη, πριν από όλα για την Ελλάδα, η οποία έχει προ πολλού χρεοκοπήσει – βιώνοντας μία κυλιόμενη χρεοκοπία, ένοχος για την οποία δεν είναι πλέον η ίδια, αλλά οι δανειστές της. Κυρίως η Γερμανία, η οποία βέβαια δεν το κάνει για το καλό της χώρας μας, αλλά για να έχει το χρόνο να υφαρπάξει την ιδιωτική και δημόσια περιουσία της – σε εκείνες τις εξευτελιστικές τιμές που διαμορφώνει η «de facto» πτώχευση ενός κράτους, εάν είναι τόσο ανόητο ώστε να μην προστατευθεί από τους πιστωτές του (άρθρο).

Φυσικά η κυβέρνηση, ακούσια ή εκούσια, είναι συνεργός της Γερμανίας στη λεηλασία της πατρίδας μας – η οποία οδηγείται στην καταστροφή και στο χάος, όσο αργεί να προβεί σε στάση πληρωμών εντός του ευρώ, για να διαπραγματευθεί αμέσως μετά τη διαγραφή μέρους των χρεών της με τους δανειστές της.

Το θέμα μας όμως δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Κίνα, στην οποία σήμερα υπολογίζεται πως υπάρχουν 30.000 «ζωντανές-νεκρές» επιχειρήσεις – σύμφωνα με τον πρόεδρο του κοινού εμπορικού επιμελητηρίου της Κίνας και της ΕΕ, με έδρα το Πεκίνο. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι μεν χρεοκοπημένες, αλλά συνεχίζουν να λειτουργούν και να παράγουν – επειδή ανήκουν στο κράτος, διατηρούμενες τεχνητά στη ζωή από τις κρατικές τράπεζες.

Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί μόνο ένα τεράστιο πρόβλημα για την Κίνα αλλά, επίσης, για ολόκληρο τον πλανήτη – αφού αργά ή γρήγορα θα προκαλέσει ένα μεγάλο κραχ στη χώρα, το οποίο θα συμπαρασύρει πολλές άλλες όταν συμβεί (αν και προβλέπεται πως η νέα χρηματοπιστωτική κατάρρευση  θα ξεκινήσει από την Λατινική Αμερική, όπου η Βενεζουέλα, η Βραζιλία και η Αργεντινή ευρίσκονται στα πρόθυρα του χάους). Ειδικότερα όσον αφορά την Κίνα, τα εξής:

(α) Για να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση της Κίνας τη χρηματοπιστωτική κρίση, αποφάσισε στα τέλη του 2008 να υιοθετήσει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα, ύψους 600 δις $ – με τη μαζική «εκτύπωση» χρημάτων από την κεντρική της τράπεζα.

(β)  Το πρόγραμμα αυτό επικεντρώθηκε αρχικά σε επενδύσεις στις κρατικές υποδομές – όπου μετά το 2009 κατασκευάσθηκαν δεκάδες νέα αεροδρόμια, χιλιάδες χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας, εθνικές οδοί, λιμάνια, καινούργιες πόλεις, υπόγεια τραίνα, όπερες κοκ.

(γ)  Οι κατασκευές αυτές απαίτησαν τεράστιες ποσότητες τσιμέντου, χάλυβα, χαλκού και άλλων πρώτων υλών – με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να αυξηθούν οι εισαγωγές της από την Αυστραλία, καθώς επίσης από άλλες χώρες που διέθεταν αυτού του είδους τα εμπορεύματα, προς όφελος του ρυθμού ανάπτυξης τους.

(δ)  Για να ικανοποιήσει αυτή τη ζήτηση, η βαριά βιομηχανία της Κίνας αύξησε σε μεγάλο βαθμό την παραγωγικότητα της – η οποία στη συνέχεια παρέμεινε ανεκμετάλλευτη.

(ε)  Οι επενδύσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας χρηματοδοτήθηκαν κυρίως με τραπεζικό δανεισμό – οπότε αργότερα παρουσιάστηκαν προβλήματα εξυπηρέτησης του, με αποτέλεσμα να αυξηθούν κατακόρυφα οι τραπεζικές επισφάλειες.

Περαιτέρω, οι δυνατότητες ανάπτυξης της Κίνας έμοιαζαν απεριόριστες – αφού μόνο κατά τα έτη 2011 και 2012, η Κίνα παρήγαγε περισσότερο τσιμέντο, από ότι οι Η.Π.Α. ολόκληρο τον 20ο αιώνα. Εν τούτοις, οι γιγαντιαίες αυτές επενδύσεις στις υποδομές δεν μπορούσαν να διατηρηθούν αιώνια – κάτι που έγινε φανερό τα τελευταία τρία χρόνια, όπου ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της Κίνας μειώθηκε σημαντικά.

Παράλληλα εμφανίσθηκε το πρόβλημα της υπερβάλλουσας παραγωγικής δυναμικότητας – όπως στο παράδειγμα της βιομηχανίας ατσαλιού, στην οποία η δυναμικότητα που δεν χρησιμοποιείται είναι μεγαλύτερη από τη συνολική παραγωγή των Η.Π.Α., της Ιαπωνίας και της Ευρώπης μαζί. Με απλά λόγια, οι βιομηχανίες δεν έχουν τη δυνατότητα να πουλήσουν πλέον τα προϊόντα τους – αφού ούτε η ίδια η Κίνα, ούτε ο υπόλοιπος πλανήτης μπορούν να καταναλώσουν το χάλυβα, το τσιμέντο, το αλουμίνιο και όλα τα υπόλοιπα που παράγουν.

Ως εκ τούτου, οι κινεζικές επιχειρήσεις εγγράφουν μεγάλες ζημίες, ευρισκόμενες σε μία πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση – αφού τα έσοδα τους μειώνονται διαρκώς, έχουν υπερχρεωθεί και είτε δεν έχουν τη δυνατότητα καθόλου, είτε δεν μπορούν εύκολα να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Το γεγονός αυτό έχει διαπιστωθεί από το ΔΝΤ στην καινούργια του έκθεση  – σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις της Κίνας βρίσκονται στην κορυφή του πλανήτη, όσον αφορά την υπερχρέωση τους (γράφημα).

Συνεχίζοντας, οι καμπύλες στο γράφημα περιγράφουν τη σχέση της μικτής υπερχρέωσης με τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων των επιχειρήσεων – όπου στην Κίνα (κόκκινη καμπύλη) έχει τριπλασιαστεί από το 2010, ενώ οδηγείται στον τετραπλασιασμό της. Η υπόλοιπη Ασία δεν είναι σε καλύτερη θέση (γαλάζια καμπύλη), ενώ ακολουθεί η Λατινική Αμερική – στην οποία όμως η επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών έχει αυξηθεί πολύ τους τελευταίους μήνες.

Εκτός αυτού, οι αποδόσεις των επενδυμένων κεφαλαίων στην Κίνα, όσον αφορά ολόκληρο τον επιχειρηματικό της κλάδο, έχουν μειωθεί από 4,5% το 2009 στο 2% – ευρισκόμενες και εδώ στην πρώτη θέση παγκοσμίως. Η αιτία είναι η διόγκωση των ισολογισμών τους, λόγω της αύξησης της παραγωγικής δυναμικότητας τους με τη βοήθεια του νέου δανεισμού – καθώς επίσης η μεγάλη πτώση των περιθωρίων κέρδους τους.

.

Το πρόβλημα του οικονομικού συστήματος

Περαιτέρω, εάν η Κίνα ήταν μία ελεύθερη αγορά, τότε θα ακολουθούσε μία ευρεία διόρθωση – με την έννοια πως οι πλέον αδύναμες επιχειρήσεις θα χρεοκοπούσαν και θα έκλειναν, οι μέτοχοι τους θα έχαναν τα κεφάλαια τους, οι προμηθευτές τους τις πιστώσεις τους, οι τράπεζες τα δάνεια τους κοκ. Έτσι θα μειωνόταν η υπερβάλλουσα παραγωγική δυναμικότητα, οπότε θα δημιουργούνταν ξανά συνθήκες ισορροπίας – μία επώδυνη μεν διαδικασία, αλλά αναπόφευκτη στο καπιταλιστικό σύστημα.

Ουσιαστικά πρόκειται για τη γνωστή μας δημιουργική καταστροφή, μέσω της οποίας ο θάνατος των αδύναμων επιχειρήσεων επιτρέπει σε αυτές που επιβιώνουν να αυξήσουν τα μερίδια αγοράς τους – να χρησιμοποιήσουν καλύτερα την παραγωγική τους δυναμικότητα, να επιστρέψουν στην κερδοφορία και τελικά να ευημερήσουν.

Έτσι λειτουργεί η ελεύθερη αγορά, η οποία μπορεί μεν να είναι «αιμοβόρα», αλλά δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιο καλύτερο σύστημα, το οποίο θα μπορούσε να την αντικαταστήσει – ειδικά μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Η ελεύθερη αγορά όμως δεν λειτουργεί στην κομμουνιστική, κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία της Κίνας, στην οποία οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις ελέγχονται από το κράτος – όπως επίσης οι τράπεζες που τις δανείζουν. Τα μέλη του κόμματος δίνουν απλά τη διαταγή στις τράπεζες να συνεχίσουν να δανείζουν τις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις – ενώ τα κόκκινα δάνεια τραπεζών και επιχειρήσεων καλύπτονται με συνεχώς νέα χρέη. Ως εκ τούτου, τα χρέη όλων των τομέων της Κίνας αυξάνονται διαρκώς (γράφημα) – έχοντας πλέον υπερβεί κάθε προηγούμενο ρεκόρ.

.

.Συνεχίζοντας, τα συνολικά χρέη χωρίς τις τράπεζες υπολογίζεται πως από περίπου 5 τρις $ το 2008, έχουν φτάσει πια στα 25 τρις $ σήμερα – γεγονός που σημαίνει πως έχουν πενταπλασιαστεί μέσα σε 7 μόλις χρόνια (στο 250% του ΑΕΠ από 150% το 2008). Ένα μεγάλο μέρος τους δε αφορά τις επιχειρήσεις – οπότε εύλογα αναρωτιέται κανείς τι θα συμβεί στο μέλλον.

Ειδικότερα, εάν θα ισχύσουν οι αιμοβόροι κανόνες της ελεύθερης αγοράς, οπότε θα χρεοκοπήσουν όλες αυτές οι «ζωντανές νεκρές» επιχειρήσεις της, συμπαρασύροντας τις τράπεζες ή εάν η Κίνα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τους δικούς της κανόνες της κεντρικά κατευθυνόμενης οικονομίας – καταφέρνοντας να υπερνικήσει τελικά το νόμο της βαρύτητας!

Κανένας φυσικά δεν μπορεί να απαντήσει με υπευθυνότητα, αφού πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο πείραμα – όπου μία κεντρικά κατευθυνόμενη οικονομία λειτουργεί μεν με καπιταλιστικούς κανόνες, χωρίς όμως να εγκαταλείπει τη βασική ιδεολογία της. Εν τούτοις, αργά ή γρήγορα, πιθανότατα εντός των επομένων δύο ετών, θα δοθεί η απάντηση – η οποία, κατά την άποψη μας, είναι αδύνατον να μας καθησυχάζει σήμερα.

Πόσο μάλλον όταν η ακριβώς αντίθετη της αμερικανική οικονομία, προσπαθεί επίσης να νικήσει τη βαρύτητα – αν και με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, με τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό της, έχοντας διπλασιάσει το δημόσιο χρέος της από το 2008 στα 19 τρις $ περίπου (το συνολικό υπερβαίνει τα 50 τρις $)..

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, στην Ευρώπη αντιμετωπίζουμε επίσης το πρόβλημα των «ζωντανών νεκρών», οι οποίοι διατηρούνται τεχνητά στη ζωή – τόσο όσον αφορά κράτη όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Κύπρος κοκ., όσο και τράπεζες, μεταξύ των οποίων η μεγαλύτερη είναι ασφαλώς η Deutsche Bank, ενώ σε χειρότερη θέση το ιταλικό τραπεζικό σύστημα, με κόκκινα δάνεια που υπερβαίνουν τα 360 δις €.

Εάν λοιπόν δεν αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, η Ευρωζώνη θα διαλυθεί με έναν εξαιρετικά εκκωφαντικό θόρυβο – ενώ στην καλύτερη των περιπτώσεων θα έχει την «τύχη» της Ιαπωνίας, η οποία δεν κατάφερε ακόμη να αντιμετωπίσει το κραχ του 1990, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα δημόσια χρέη της συνεχώς, έχοντας πλέον φτάσει στο 250% του ΑΕΠ της.

http://www.analyst.gr/

.

.