ΔΕΥΤΈΡΑ, 18 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2016
…ΚΑΙ Η ΑΜΗΧΑΝΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ
Του ΑΝΔΡΕΑ ΖΑΦΕΙΡΗ*
Το σχέδιο για το ασφαλιστικό δεν είναι ένα ατυχές επεισόδιο στο πλαίσιο μιας ατυχούς, ετεροβαρούς διαπραγμάτευσης. Δεν είναι μια υποχώρηση στη βάση «αντικειμενικών» προβλημάτων και συσχετισμών. Η συζήτηση για το ασφαλιστικό και τη δήθεν αντικειμενική «μη βιωσιμότητα», η προσπάθεια «αποκοινωνικοποίησης» της κοινωνικής ασφάλισης, αποτελούσε σταθερή ιεράρχηση στην ατζέντα όλων των κυβερνήσεων από το 1991 (κυβέρνηση Μητσοτάκη) και στη συνέχεια. Τα επιχειρήματα ήταν πανομοιότυπα.
Τρεις ήταν και είναι οι βασικοί στόχοι: α) η «δημοσιονομική πειθαρχία», η μείωση των κοινωνικών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού στο ελάχιστο, β) η αντιδραστική αναδιάρθωση των εργασιακών σχέσεων, γ) η κερδοφορία του μη κρατικού κεφαλαίου.
Οι επιτροπές Προβόπουλου και Αγγελόπουλου και το σχέδιο «Κατρούγκαλου».
Για την ιστορία και μόνο, να υπενθυμίσουμε ότι ήδη από το 1990, στις 30 Αυγούστου, ο ΣΕΒ, στα πλαίσια του τότε «κοινωνικού διαλόγου» είχε καταθέσει πρόταση «Εξυγίανσης-Μεταρρύθμισης» του ασφαλιστικού, όπου τονιζόταν ότι «… η αναγκαία μεταρρύθμιση, απαιτεί σταδιακή προσέγγιση και τη διαμόρφωση ενός χρονικού διαγγράμματος με ορίζοντα 5-10 έτών».
Παράλληλα η τότε ΕΟΚ διοργάνωνε και χρηματοδοτούσε σεμινάρια κορυφαίων συνδικαλιστικών οργανώσεων, με θέμα τη κοινωνική ασφάλιση και σκοπό τον ιδεολογικό αφοπλισμό τους.
Είχαν προηγηθεί βέβαια οι επιτροπές Προβόπουλου και Αγγελόπουλου (επί τρικομματικής ) και οι εκθέσεις τους. Στην έκθεση της επιτροπής Αγγελόπουλου μάλιστα έχουμε και ιδιαίτερη αναφορά στην εκπαίδευση, όπου μαζί με τη υγεία, χαρακτηρίζεται «ημιδημόσιο αγαθό», αποδεικνύοντας έτσι και ποια θα είναι η σύνδεση των εξελίξεων στο ασφαλιστικό και με άλλους τομείς. Και προφανώς και την εκπαίδευση συνολικότερα.
Να υπενθυμίσουμε τις προτάσεις της επιτροπής Αγγελόπουλου:
«1. Προοδευτική εναρμόνιση των όρων λειτουργίας επιμέρους ταμείων, ώστε να δημιουρφηθούν σταδιακά οι προυποθέσεις ομαδοποίησης…»
2. Υπολογισμός της σύνταξης του ΙΚΑ με βάση τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας
3. Αυστηρή τήρηση των όρων για τη χορήγηση συντάξεων αναπηρίας
4. Αναθεώρηση των όρων για τη χορήγηση βαρέων και ανθυγιεινών
5. Σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας για καταβολή σύνταξης.»
Όλα αυτά το 1990. Ας κρατήσουμε, πέρα από λεπτομέρειες, τη φιλοσοφία της πρότασης. Την ίδια περίοδο, στην πρόταση του ΣΕΒ που προαναφέρθηκε, εισάγεται για πρώτη φορά η πρόταση για αντικατάσταση της κατώτερης σύνταξης του ΙΚΑ με «εθνική ή εργασιακή σύνταξη».
Τα στοιχεία αυτά δεν αναφέρονται παρά για ένα και μόνο λόγο: να αποδείξουν ότι το επιχείρημα ότι η κυβέρνηση παρέλαβε «καμένη γή» είναι ψευδές και αποπροσανατολιστικό: οι αλλαγές στο ασφαλιστικό αποτελούσαν πάγιο στρατηγικό στόχο του ελληνικού καπιταλισμού, τα τελευταία 25 χρόνια.
ΠΑΡΕΛΑΒΕ ΤΕΛΙΚΑ ''ΚΑΜΕΝΗ ΓΗ'' Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;
Το ίδιο το ερώτημα είναι επίσης αποπροσανατολιστικό. Και η ανακύκλωσή του δείγμα της βαθειάς συνδικαλιστικής και ιδεολογικής ήττας που έχει υποστεί το εργατικό κίνημα. Ήττα στην οποία οι διαχειριστικές λογικές έχουν καθοριστικό ρόλο.
Όλες οι πολιτικές που έχουν οδηγήσει σε «κατάρρευση» το ασφαλιστικό (η ληστεία των αποθεματικών, η ανυπαρξία κρατικής συμμετοχής στα έσοδα των ταμείων, ο δυσβάσταχτος δανεισμός, οι πολιτικές εισφοροαπαλλαγής του κεφαλαίου, η εισφοροδιαφυγή, η ανεργία, οι ελαστικές μορφές κα) δεν αποτελούν τεχνοκρατικά λάθη των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αποτελούν τη μόνη πολιτική που μπορεί να ασκήσει μια κυβέρνηση με συγκεκριμένο ταξικό προσανατολισμό. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, απλά συνεχίζει στο ίδιο το μονοπάτι μονοσήμαντου ταξικού προσανατολισμού.
Το ασφαλιστικό δεν αποτελεί ένα «εθνικό» πρόβλημα. Ήταν, είναι και θα είναι-και όχι μόνο στη χώρα μας- ένα ταξικό «πρόβλημα», ένα πεδίο «ποιος, ποιόν». Αποτελούσε και αποτελεί βασικό επίδικο της ταξικής πάλης και σε αυτή τη μάχη η κυβέρνηση έχει επιλέξει στρατόπεδο, όπως και οι προηγούμενες.
Βεβαίως κα ενδιαφέρεται, εντός των κοινωνικών συμμαχιών που έχει συνάψει και φοβούμενη τη πολιτική φθορά και απαξίωση , να διαχειριστεί πιο ήπια το θέμα. Αυτό όμως αποτελούσε και άγχος όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Γι αυτό και ο χρονικός ορίζοντας των «10 ετών» του 1990, έγινε 25ετία.
Η βασική φιλοσοφία του κυβερνητικού σχεδίου παραμένει,όπως και των προηγούμενων, η εξυπηρέτηση του ελληνικού και διεθνούς κεφαλαίου και η βάρβαρη μετακύλιση της δικής τους κρίσης στο στρατόπεδο της εργασίας. Και δυστυχώς στην πολιτική δεν κρίνεσαι από τις προθέσεις σου, αλλά από το τι αντικειμενικά κάνεις!
TO ''ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ'' ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΑ. ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Το σχέδιο Κατρούγκαλου είναι ανατριχιαστικό. Βαθαίνοντας την ανατροπή που ξεκίνησε με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, οδηγεί σε συντάξεις-φιλοδωρήματα άθλιου επιπέδου και σε συνδυασμό με διατάξεις, απ' αυτές που δεν απασχολούν τα ΜΜΕ, οδηγεί στην επί της ουσίας εξαφάνιση της κοινωνικής ασφάλισης.
♦ Οι νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη μοίραζαν τη χορηγούμενη σύνταξη σε δυο κομμάτια. Ενα κομμάτι για την περίοδο ασφάλισης που διανύθηκε μέχρι τις 31.12.2010, το οποίο υπολογιζόταν με τις παλιές διατάξεις, και ένα κομμάτι για την περίοδο ασφάλισης από την 1.1.2011 μέχρι τη μέρα συνταξιοδότησης, το οποίο υπολογιζόταν με τις νέες διατάξεις. Αυτές οι νέες διατάξεις εξαϋλώνουν τη σύνταξη, δεδομένου ότι οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται με το μέσο όρο ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου (και χαμηλότερους συντελεστές αναπροσαρμογής για κάθε έτος), ενώ τα ποσοστά αναπλήρωσης μειώθηκαν δραματικά.
Το σχέδιο Κατρούγκαλου έρχεται να καταργήσει αυτό το διαχωρισμό της σύνταξης σε δυο κομμάτια. Οσοι θα συνταξιοδοτούνται πλέον θα δουν τη σύνταξή τους να υπολογίζεται με το μέσο όρο των αποδοχών ολόκληρου του εργασιακού τους βίου (άρα οι συντάξιμες αποδοχές τους θα υποστούν τεράστια μείωση) και με τα νέα, εξαιρετικά μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι συνταξιούχοι θα υποστούν τεράστιες μειώσεις στις συντάξεις που θα έπαιρναν. Μειώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ το 15%-30% που αναφέρουν οι «επίσημες αναλύσεις».
{Για παράδειγμα, εργαζόμενος που πρωτοασφαλίστηκε το 1981 και συνταξιοδοτείται το 2016 με 35 χρόνια ασφάλισης, με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη θα έπαιρνε σύνταξη για 29 χρόνια ασφάλισης (1981-2010) με το παλιό σύστημα και για 6 χρόνια ασφάλισης (2011-2016) με το νέο σύστημα. Το δεύτερο κομμάτι της σύνταξης θα ήταν μειωμένο κατά 80% περίπου σε σχέση με το παλιό σύστημα. Με το σχέδιο Κατρούγκαλου, αυτός ο εργαζόμενος θα βγει στη σύνταξη με 35 χρόνια ασφάλισης υπολογισμένα όλα με το νέο σύστημα. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι η σύνταξή του θα υποστεί μείωση πολύ πάνω από 30%, σε σχέση με τη σύνταξη που υπολόγιζε να πάρει με βάση το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, γιατί θα μειωθούν δραματικά οι συντάξιμες αποδοχές του}.
♦ Οι νέοι εργαζόμενοι, όσοι πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1.1.2011, αλλά και αυτοί που είχαν λίγα χρόνια ασφάλισης μέχρι 31.12.2010, είχαν ήδη προγραφεί με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη. Αυτοί, όμως, θα αργήσουν να βγουν στη σύνταξη.
Για παράδειγμα, ένας που πρωτοασφαλίστηκε το 2011 και ήταν τότε 18 ετών, θα βγει στη σύνταξη το 2058 (τότε θα είναι 67 ετών). Κι αν εργάζεται συνεχώς, θα βγει στη σύνταξη το 2055 (62 ετών με 40 πλήρη έτη ασφάλισης). Αυτός δεν μπορεί να παράξει άμεσο δημοσιονομικό κέρδος.
Κέρδος μπορούν να παράξουν εκείνοι που θα βγουν στη σύνταξη τα επόμενα χρόνια και έχουν το μεγαλύτερο διάστημα του ασφαλιστικού τους βίου πριν το 2011. Καταργώντας τον παλιό τρόπο υπολογισμού γι' αυτό το κομμάτι της σύνταξης, θα μειωθούν δραματικά οι συντάξεις αμέσως. Από το 2016! Αυτό είναι το «μυστικό» του σχεδίου Κατρούγκαλου.
Το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης σε σχέση με τους νόμους Λοβέρδου-Κουτρουμάνη. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτά τα ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης θα παραμείνουν μέχρι το τέλος, όμως ακόμη κι αν παραμείνουν ως έχουν, δεν μπορούν ν' αντισταθμίσουν την τεράστια μείωση που θα υποστούν οι συντάξεις.
♦ Ομως, το σχέδιο Κατρούγκαλου δεν πετσοκόβει μόνο τις συντάξεις αυτών που θα βγουν στη σύνταξη το 2016 και τα αμέσως επόμενα χρόνια και έχουν διανύσει το μεγαλύτερο μέρος του ασφαλιστικού τους βίου μέχρι 31.12.2010. Πετσοκόβει και τις συντάξεις όσων έχουν ήδη βγει στη σύνταξη, όποτε και αν βγήκαν. Ολες οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα! Η σύνταξη που θα «δικαιούται» ο συνταξιούχος δε θα είναι αυτή που παίρνει (μετά τις μειώσεις της τελευταίας πενταετίας), αλλά αυτή που θα επανυπολογιστεί με το νέο σύστημα! Καταλαβαίνετε για τι μειώσεις μιλάμε σ' αυτή την περίπτωση.
♦ Επειδή αυτός ο εφιάλτης δε θα μπορέσει να κρυφτεί το σχέδιο Κατρούγκαλου παίζει προπαγανδιστικά με την περιβόητη «προσωπική διαφορά». Η σύνταξη, λένε, δε θα περικοπεί, αλλά η διαφορά που θα προκύψει ανάμεσα στο ποσό της σύνταξης που θα βγει με τον επανυπολογισμό και στο ποσό της σύνταξης που παίρνει ο συνταξιούχος, θα εξακολουθήσει να δίνεται ως «προσωπική διαφορά», η οποία θα καταβάλλεται μέχρι το 2018, ενώ μετά θα απομειώνεται μέχρι η σύνταξη να εξομοιωθεί με τις συντάξεις των νέων συνταξιούχων, οι οποίες… θα αυξάνονται.
Οι «προσωπικές διαφορές» είναι δύο ειδών.
♦ Η πρώτη κατηγορία είναι η «προσωπική διαφορά» για τους ήδη συνταξιούχους, των οποίων οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα. Αν η συγκυβέρνηση επιθυμεί να μην πετσοκοπούν άλλο οι συντάξεις των ήδη συνταξιούχων, προς τι ο αναδρομικός επανυπολογισμός των συντάξεων και ο χωρισμός τους σε δυο τμήματα, την «κανονική» σύνταξη και την «προσωπική διαφορά»; Θα μπορούσε απλώς να πει ότι οι ήδη χορηγούμενες συντάξεις δε θίγονται, τελεία και παύλα. Αν δεν έχει σκοπό να πετσοκόψει τις ήδη χορηγούμενες συντάξεις, γιατί να φορτώσει τον (υποστελεχωμένο) μηχανισμό των ασφαλιστικών ταμείων με το τεράστιο φορτίο του επανυπολογισμού όλων των συντάξεων που έχουν χορηγηθεί μέχρι τώρα;
Η αλήθεια είναι άλλη: Οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί με το τρίτο Μνημόνιο για το Ασφαλιστικό (0,25% του ΑΕΠ το 2015 και 1% του ΑΕΠ το 2016) δε βγαίνουν χωρίς να περικοπούν οι ήδη χορηγούμενες συντάξεις. Το μόνο που μένει να μάθουμε είναι πώς ακριβώς θα γίνει η περικοπή. Η «προσωπική διαφορά», που θα παρουσιάζεται σαν χάρισμα στους συνταξιούχους, σαν κάτι που δεν το δικαιούνται αλλά το πήραν χαριστικά από τις παλαιότερες κυβερνήσεις, θα είναι μια δεξαμενή άντλησης περικοπών και τα επόμενα χρόνια.
♦ Η δεύτερη κατηγορία «προσωπικής διαφοράς» αφορά όσους θα συνταξιοδοτηθούν με το νέο σύστημα το 2016, το 2017 και το 2018. Οσοι συνταξιοδοτηθούν το 2016 θα πάρουν το μισό της διαφοράς, όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2017 θα πάρουν το ένα τρίτο της διαφοράς και όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2018 θα πάρουν το ένα τέταρτο της διαφοράς. Εισάγεται, δηλαδή, ένα είδος μεταβατικής διάταξης, ώστε όσοι συνταξιοδοτηθούν την περίοδο 2016-18 να έχουν μικρότερες απώλειες σε σχέση με όσους θα συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα χρόνια.
Δεν είναι βέβαια καθόλου σίγουρο ότι στο τέλος θα παραμείνουν αυτές οι «προσωπικές διαφορές» (το πιθανότερο είναι, αν παραμείνουν, να είναι μικρότερες), όμως ακόμα κι αν παραμείνουν διαφέρουν όσο η νύχτα από τη μέρα από μια παλιά ασφαλιστική αρχή που έλεγε «δε θίγουμε ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα», τα οποία ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα προσδιορίζονταν ως τα δικαιώματα εκείνων που θα έβγαιναν στη σύνταξη για μια πενταετία μετά το νέο ασφαλιστικό νόμο. Και βέβαια, και αυτές οι «προσωπικές διαφορές» θα αποτελούν δεξαμενή για περικοπές τα επόμενα χρόνια.
♦ Δεν είναι μόνο οι τεράστιες περικοπές στις κύριες συντάξεις. Το σχέδιο Κατρούγκαλου φέρνει ανατροπές σε όλους τους τομείς. Ενδεικτικά: την επικουρική σύνταξη, τον κλάδο υγείας, το εφάπαξ, το ΕΚΑΣ.
ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΟΔΗΓΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΣΕ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Αφήνοντας στην άκρη το «κόλπο» με την «προσωπική διαφορά», που υποτίθεται ότι θα δοθεί σε κάθε παλιό συνταξιούχο, μετά τον επανυπολογισμό της σύνταξής του με το νέο σύστημα, στεκόμαστε σ’ αυτά που προβλέπει το τρίτο Μνημόνιο (Ν. 4336/2015, ΦΕΚ 94Α/14.8.2015). Διαβάζουμε λοιπόν για το ασφαλιστικό σύστημα: «Οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν πλήρως τις υφιστάμενες μεταρρυθμίσεις και επίσης θα προβούν σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας με στόχο την επίτευξη εξοικονόμησης της τάξης του 1/4% του ΑΕΠ το 2015 και της τάξης του 1% του ΑΕΠ έως το 2016». Αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να εξασφαλίσουν περίπου 450 εκατ. ευρώ το 2015 και περίπου 1,8 δισ. ευρώ το 2016.
Χωρίς να έχει συμφωνήσει τίποτα με την τρόικα (η τρίτη αξιολόγηση δεν έχει καν αρχίσει), η συγκυβέρνηση υποστηρίζει ότι εξασφάλισε ήδη την εξοικονόμηση του 2015, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της εξοικονόμησης του 2016 και ότι απομένουν περίπου 700 εκατ. για το 2016, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα εξασφαλιστεί από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στα επικουρικά ταμεία κατά 1,5% (1% εργοδότες, 0,5% εργαζόμενοι).
Πώς υποτίθεται ότι εξασφάλισε η κυβέρνηση τη συμφωνημένη εξοικονόμηση του 2015 και το μεγαλύτερο μέρος της εξοικονόμησης του 2016; Τα ποσά από την κατάργηση της πρόωρης συνταξιοδότησης είναι πολύ μικρά (4,2 εκατ. το 2015 και 25,7 εκατ. ευρώ το 2016). Εκείνο που ισχυρίζεται η κυβέρνηση είναι ότι η εξοικονόμηση έγινε με την αύξηση των εισφορών για τον κλάδο υγείας κατά 2% στις κύριες συντάξεις και κατά 6% στις επικουρικές.
Τα 422 εκατ. ευρώ για το 2015 και 854 εκατ. ευρώ για το 2016), όμως, δεν περιλαμβάνονται στις συμφωνημένες εξοικονομήσεις. Είναι ποσά που πρέπει να μεταβιβαστούν απευθείας στον ΕΟΠΥΥ και όχι να δημιουργήσουν «μαξιλάρι» για τις συντάξεις. Αυτό φαίνεται καθαρά στο Μνημόνιο. Μετά την αναφορά στη συμφωνία για εξοικονόμηση 0,25% του ΑΕΠ το 2015 και 1% του ΑΕΠ το 2016, προκειμένου να ενισχυθεί η «μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα» του συνταξιοδοτικού συστήματος, το Μνημόνιο συνεχίζει: «Οι αρχές έχουν ήδη αυξήσει τις εισφορές υγείας των συνταξιούχων στο 6% για τις κύριες συντάξεις τους και εφάρμοσαν επίσης εισφορές υγείας ύψους 6% για τις επικουρικές συντάξεις από την 1η Ιουλίου 2015».
Είναι ολοκάθαρο ότι είναι άλλο πράγμα η αύξηση των εισφορών των συνταξιούχων για τον κλάδο υγείας, που είχε ήδη γίνει όταν υπογράφτηκε το Μνημόνιο (ήταν στα προκαταρκτικά προαπαιτούμενα, που αφορούσαν το κλείσιμο της αξιολόγησης του δεύτερου «προγράμματος») και άλλο οι εξοικονομήσεις για το 2015 και το 2016, που πρέπει να γίνουν με νέα μέτρα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το Μνημόνιο τοποθετούσε την ψήφιση του νέου Ασφαλιστικού τον Οκτώβρη του 2015, με στόχο κάποιες από τις ρυθμίσεις του να προλάβουν να εφαρμοστούν το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου και να εξασφαλίσουν τη συμφωνημένη εξοικονόμηση. Το χρονοδιάγραμμα, βέβαια, άλλαξε καθώς μεσολάβησαν εκλογές και καθυστερήσεις στην υλοποίηση των διάφορων προαπαιτούμενων. Και οι δανειστές αντιλήφθηκαν ότι η κυβέρνηση δε θα μπορούσε να τα περάσει όλα μαζί και δέχτηκαν το Ασφαλιστικό να πάει μερικούς μήνες πίσω.
Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι οι τροϊκανοί δε θ’ απαιτήσουν να εξασφαλιστεί και ό,τι μένει από την εξοικονόμηση του 0,25% του ΑΕΠ για το 2015 και η εξοικονόμηση του 1% του ΑΕΠ για το 2016. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό, που δε θα μπορέσει να καλυφθεί ακόμα και αν η τρόικα συμφωνήσει σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για την επικουρική ασφάλιση.
Πώς θα καλυφθεί αυτό το ποσό που –επαναλαμβάνουμε- είναι συμφωνημένο με το Μνημόνιο; Δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από τη μείωση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, κύριων και επικουρικών. Μόνο αυτή η μείωση μπορεί να αποδώσει άμεσα τα λεφτά που έχουν συμφωνήσει.
«ΕΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ» ΚΑΙ ΕΝΑΣ -ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ- ΕΠΙΛΟΓΟΣ
«Το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου».
Αυτά αναφέρει το σχέδιο Κατρούγκαλου στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «Εννοιολογικοί προσδιορισμοί». Και μόνο η αναφορά σε «αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερο…» στις σημερινές συνθήκες αποτελεί πρόκληση.
Ομως, η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Γιατί το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης θα είναι, για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων, της τάξης των 70-100 ευρώ. Οχι μόνο για όσους πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1.1.2011, όπως προέβλεπαν οι νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, αλλά για όλους πλέον, αφού το σχέδιο Κατρούγκαλου επεκτείνει τους νόμους Λοβέρδου-Κουτρουμάνη σε όλους τους εργαζόμενους.
Η ανταποδοτική σύνταξη των 70-100 ευρώ το μήνα απέχει πολύ ακόμα και από το βασικό μισθό των 411 ευρώ που ισχύει σήμερα για εργαζόμενους μικρότερους των 25 ετών.
Αποτελεί συνειδητό ψέμα ότι η ανταποδοτική σύνταξη είναι κοντά στο υπάρχον επίπεδο μισθού.
Απουσιάζει εντελώς η θεωρητική-ιδεολογική στήριξη μιας επιθετικής , και όχι αμυντικής επιχειρηματολογίας για το ασφαλιστικό.
ΜΜΕ, «ειδήμονες» , κυβέρνηση και κόμματα της παλαιομνημονιακής πολιτικής αποσιωπούν το κυριότερο: οι εργαζόμενοι είναι οι αποκλειστικοί παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου.
Αντίθετα οι πολιτικοοικονομικές ελίτ, αφού καταλήστεψαν επί δεκαετίες τα ασφαλιστικά δικαιώματα, αφού μετέτρεψαν ακόμα κι αυτό το μικρό κομμάτι του εργατικού ιδρώτα που πήγαινε σε ασφαλιστικές εισφορές, σε δανεικά κι αγύριστα για τους καπιταλιστές, αφού έκαναν κοινωνική πολιτική σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων, αφού επέτρεψαν (και εξακολουθούν να επιτρέπουν) στους καπιταλιστές να εισφοροδιαφεύγουν και να εισφοροκλέβουν, αφού με το PSI ξετίναξαν ό,τι είχε απομείνει ως αποθεματικά, έρχονται τώρα και μας λένε ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με συντάξεις που μετά βίας θα φτάνουν (συνολικά, «εθνική» και «ανταποδοτική») τα 200 ευρώ για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργατών. Έρχονται και χαράζουν μια πολιτική διάλυσης της Κοινωνικής Ασφάλισης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι εργαζόμενοι, οι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου, τα υποζύγια της φορολογίας, δεν δικαιούνται τίποτα λιγότερο από πλήρη ασφάλιση για όλους και πλήρη χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους.
Οποιαδήποτε άλλη λογική, που μετατρέπει ένα πολιτικό ζήτημα σε τεχνοκρατικό-διαχειριστικό, που θεωρεί το «πρόβλημα των ταμείων» ως «αντικειμενικό» -ξεχνώντας ότι στη πολιτική και στο συνδικαλισμό δεν υπάρχει καμία «αντικειμενικότητα», αλλά αντίθετα κυριαρχεί το ταξικά υποκειμενικό- αφοπλίζει το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, λειτουργεί, πέρα από προθέσεις, σαν περιβάλλον ήττας και συμβιβασμού.
Στη πολιτική και στο συνδικαλισμό, όταν αποδεχτείς την «αντικειμενικότητα» του αντιπάλου, έχεις ήδη ηττηθεί.
ΠΗΓΗ:
Το σχέδιο για το ασφαλιστικό δεν είναι ένα ατυχές επεισόδιο στο πλαίσιο μιας ατυχούς, ετεροβαρούς διαπραγμάτευσης. Δεν είναι μια υποχώρηση στη βάση «αντικειμενικών» προβλημάτων και συσχετισμών. Η συζήτηση για το ασφαλιστικό και τη δήθεν αντικειμενική «μη βιωσιμότητα», η προσπάθεια «αποκοινωνικοποίησης» της κοινωνικής ασφάλισης, αποτελούσε σταθερή ιεράρχηση στην ατζέντα όλων των κυβερνήσεων από το 1991 (κυβέρνηση Μητσοτάκη) και στη συνέχεια. Τα επιχειρήματα ήταν πανομοιότυπα.
Τρεις ήταν και είναι οι βασικοί στόχοι: α) η «δημοσιονομική πειθαρχία», η μείωση των κοινωνικών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού στο ελάχιστο, β) η αντιδραστική αναδιάρθωση των εργασιακών σχέσεων, γ) η κερδοφορία του μη κρατικού κεφαλαίου.
Οι επιτροπές Προβόπουλου και Αγγελόπουλου και το σχέδιο «Κατρούγκαλου».
Για την ιστορία και μόνο, να υπενθυμίσουμε ότι ήδη από το 1990, στις 30 Αυγούστου, ο ΣΕΒ, στα πλαίσια του τότε «κοινωνικού διαλόγου» είχε καταθέσει πρόταση «Εξυγίανσης-Μεταρρύθμισης» του ασφαλιστικού, όπου τονιζόταν ότι «… η αναγκαία μεταρρύθμιση, απαιτεί σταδιακή προσέγγιση και τη διαμόρφωση ενός χρονικού διαγγράμματος με ορίζοντα 5-10 έτών».
Παράλληλα η τότε ΕΟΚ διοργάνωνε και χρηματοδοτούσε σεμινάρια κορυφαίων συνδικαλιστικών οργανώσεων, με θέμα τη κοινωνική ασφάλιση και σκοπό τον ιδεολογικό αφοπλισμό τους.
Είχαν προηγηθεί βέβαια οι επιτροπές Προβόπουλου και Αγγελόπουλου (επί τρικομματικής ) και οι εκθέσεις τους. Στην έκθεση της επιτροπής Αγγελόπουλου μάλιστα έχουμε και ιδιαίτερη αναφορά στην εκπαίδευση, όπου μαζί με τη υγεία, χαρακτηρίζεται «ημιδημόσιο αγαθό», αποδεικνύοντας έτσι και ποια θα είναι η σύνδεση των εξελίξεων στο ασφαλιστικό και με άλλους τομείς. Και προφανώς και την εκπαίδευση συνολικότερα.
Να υπενθυμίσουμε τις προτάσεις της επιτροπής Αγγελόπουλου:
«1. Προοδευτική εναρμόνιση των όρων λειτουργίας επιμέρους ταμείων, ώστε να δημιουρφηθούν σταδιακά οι προυποθέσεις ομαδοποίησης…»
2. Υπολογισμός της σύνταξης του ΙΚΑ με βάση τις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας
3. Αυστηρή τήρηση των όρων για τη χορήγηση συντάξεων αναπηρίας
4. Αναθεώρηση των όρων για τη χορήγηση βαρέων και ανθυγιεινών
5. Σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας για καταβολή σύνταξης.»
Όλα αυτά το 1990. Ας κρατήσουμε, πέρα από λεπτομέρειες, τη φιλοσοφία της πρότασης. Την ίδια περίοδο, στην πρόταση του ΣΕΒ που προαναφέρθηκε, εισάγεται για πρώτη φορά η πρόταση για αντικατάσταση της κατώτερης σύνταξης του ΙΚΑ με «εθνική ή εργασιακή σύνταξη».
Τα στοιχεία αυτά δεν αναφέρονται παρά για ένα και μόνο λόγο: να αποδείξουν ότι το επιχείρημα ότι η κυβέρνηση παρέλαβε «καμένη γή» είναι ψευδές και αποπροσανατολιστικό: οι αλλαγές στο ασφαλιστικό αποτελούσαν πάγιο στρατηγικό στόχο του ελληνικού καπιταλισμού, τα τελευταία 25 χρόνια.
ΠΑΡΕΛΑΒΕ ΤΕΛΙΚΑ ''ΚΑΜΕΝΗ ΓΗ'' Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;
Το ίδιο το ερώτημα είναι επίσης αποπροσανατολιστικό. Και η ανακύκλωσή του δείγμα της βαθειάς συνδικαλιστικής και ιδεολογικής ήττας που έχει υποστεί το εργατικό κίνημα. Ήττα στην οποία οι διαχειριστικές λογικές έχουν καθοριστικό ρόλο.
Όλες οι πολιτικές που έχουν οδηγήσει σε «κατάρρευση» το ασφαλιστικό (η ληστεία των αποθεματικών, η ανυπαρξία κρατικής συμμετοχής στα έσοδα των ταμείων, ο δυσβάσταχτος δανεισμός, οι πολιτικές εισφοροαπαλλαγής του κεφαλαίου, η εισφοροδιαφυγή, η ανεργία, οι ελαστικές μορφές κα) δεν αποτελούν τεχνοκρατικά λάθη των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αποτελούν τη μόνη πολιτική που μπορεί να ασκήσει μια κυβέρνηση με συγκεκριμένο ταξικό προσανατολισμό. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, απλά συνεχίζει στο ίδιο το μονοπάτι μονοσήμαντου ταξικού προσανατολισμού.
Το ασφαλιστικό δεν αποτελεί ένα «εθνικό» πρόβλημα. Ήταν, είναι και θα είναι-και όχι μόνο στη χώρα μας- ένα ταξικό «πρόβλημα», ένα πεδίο «ποιος, ποιόν». Αποτελούσε και αποτελεί βασικό επίδικο της ταξικής πάλης και σε αυτή τη μάχη η κυβέρνηση έχει επιλέξει στρατόπεδο, όπως και οι προηγούμενες.
Βεβαίως κα ενδιαφέρεται, εντός των κοινωνικών συμμαχιών που έχει συνάψει και φοβούμενη τη πολιτική φθορά και απαξίωση , να διαχειριστεί πιο ήπια το θέμα. Αυτό όμως αποτελούσε και άγχος όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Γι αυτό και ο χρονικός ορίζοντας των «10 ετών» του 1990, έγινε 25ετία.
Η βασική φιλοσοφία του κυβερνητικού σχεδίου παραμένει,όπως και των προηγούμενων, η εξυπηρέτηση του ελληνικού και διεθνούς κεφαλαίου και η βάρβαρη μετακύλιση της δικής τους κρίσης στο στρατόπεδο της εργασίας. Και δυστυχώς στην πολιτική δεν κρίνεσαι από τις προθέσεις σου, αλλά από το τι αντικειμενικά κάνεις!
TO ''ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ'' ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΑ. ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Το σχέδιο Κατρούγκαλου είναι ανατριχιαστικό. Βαθαίνοντας την ανατροπή που ξεκίνησε με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, οδηγεί σε συντάξεις-φιλοδωρήματα άθλιου επιπέδου και σε συνδυασμό με διατάξεις, απ' αυτές που δεν απασχολούν τα ΜΜΕ, οδηγεί στην επί της ουσίας εξαφάνιση της κοινωνικής ασφάλισης.
♦ Οι νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη μοίραζαν τη χορηγούμενη σύνταξη σε δυο κομμάτια. Ενα κομμάτι για την περίοδο ασφάλισης που διανύθηκε μέχρι τις 31.12.2010, το οποίο υπολογιζόταν με τις παλιές διατάξεις, και ένα κομμάτι για την περίοδο ασφάλισης από την 1.1.2011 μέχρι τη μέρα συνταξιοδότησης, το οποίο υπολογιζόταν με τις νέες διατάξεις. Αυτές οι νέες διατάξεις εξαϋλώνουν τη σύνταξη, δεδομένου ότι οι συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται με το μέσο όρο ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου (και χαμηλότερους συντελεστές αναπροσαρμογής για κάθε έτος), ενώ τα ποσοστά αναπλήρωσης μειώθηκαν δραματικά.
Το σχέδιο Κατρούγκαλου έρχεται να καταργήσει αυτό το διαχωρισμό της σύνταξης σε δυο κομμάτια. Οσοι θα συνταξιοδοτούνται πλέον θα δουν τη σύνταξή τους να υπολογίζεται με το μέσο όρο των αποδοχών ολόκληρου του εργασιακού τους βίου (άρα οι συντάξιμες αποδοχές τους θα υποστούν τεράστια μείωση) και με τα νέα, εξαιρετικά μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι συνταξιούχοι θα υποστούν τεράστιες μειώσεις στις συντάξεις που θα έπαιρναν. Μειώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ το 15%-30% που αναφέρουν οι «επίσημες αναλύσεις».
{Για παράδειγμα, εργαζόμενος που πρωτοασφαλίστηκε το 1981 και συνταξιοδοτείται το 2016 με 35 χρόνια ασφάλισης, με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη θα έπαιρνε σύνταξη για 29 χρόνια ασφάλισης (1981-2010) με το παλιό σύστημα και για 6 χρόνια ασφάλισης (2011-2016) με το νέο σύστημα. Το δεύτερο κομμάτι της σύνταξης θα ήταν μειωμένο κατά 80% περίπου σε σχέση με το παλιό σύστημα. Με το σχέδιο Κατρούγκαλου, αυτός ο εργαζόμενος θα βγει στη σύνταξη με 35 χρόνια ασφάλισης υπολογισμένα όλα με το νέο σύστημα. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι η σύνταξή του θα υποστεί μείωση πολύ πάνω από 30%, σε σχέση με τη σύνταξη που υπολόγιζε να πάρει με βάση το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, γιατί θα μειωθούν δραματικά οι συντάξιμες αποδοχές του}.
♦ Οι νέοι εργαζόμενοι, όσοι πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1.1.2011, αλλά και αυτοί που είχαν λίγα χρόνια ασφάλισης μέχρι 31.12.2010, είχαν ήδη προγραφεί με το νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη. Αυτοί, όμως, θα αργήσουν να βγουν στη σύνταξη.
Για παράδειγμα, ένας που πρωτοασφαλίστηκε το 2011 και ήταν τότε 18 ετών, θα βγει στη σύνταξη το 2058 (τότε θα είναι 67 ετών). Κι αν εργάζεται συνεχώς, θα βγει στη σύνταξη το 2055 (62 ετών με 40 πλήρη έτη ασφάλισης). Αυτός δεν μπορεί να παράξει άμεσο δημοσιονομικό κέρδος.
Κέρδος μπορούν να παράξουν εκείνοι που θα βγουν στη σύνταξη τα επόμενα χρόνια και έχουν το μεγαλύτερο διάστημα του ασφαλιστικού τους βίου πριν το 2011. Καταργώντας τον παλιό τρόπο υπολογισμού γι' αυτό το κομμάτι της σύνταξης, θα μειωθούν δραματικά οι συντάξεις αμέσως. Από το 2016! Αυτό είναι το «μυστικό» του σχεδίου Κατρούγκαλου.
Το σχέδιο Κατρούγκαλου προβλέπει ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης σε σχέση με τους νόμους Λοβέρδου-Κουτρουμάνη. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι αυτά τα ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης θα παραμείνουν μέχρι το τέλος, όμως ακόμη κι αν παραμείνουν ως έχουν, δεν μπορούν ν' αντισταθμίσουν την τεράστια μείωση που θα υποστούν οι συντάξεις.
♦ Ομως, το σχέδιο Κατρούγκαλου δεν πετσοκόβει μόνο τις συντάξεις αυτών που θα βγουν στη σύνταξη το 2016 και τα αμέσως επόμενα χρόνια και έχουν διανύσει το μεγαλύτερο μέρος του ασφαλιστικού τους βίου μέχρι 31.12.2010. Πετσοκόβει και τις συντάξεις όσων έχουν ήδη βγει στη σύνταξη, όποτε και αν βγήκαν. Ολες οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα! Η σύνταξη που θα «δικαιούται» ο συνταξιούχος δε θα είναι αυτή που παίρνει (μετά τις μειώσεις της τελευταίας πενταετίας), αλλά αυτή που θα επανυπολογιστεί με το νέο σύστημα! Καταλαβαίνετε για τι μειώσεις μιλάμε σ' αυτή την περίπτωση.
♦ Επειδή αυτός ο εφιάλτης δε θα μπορέσει να κρυφτεί το σχέδιο Κατρούγκαλου παίζει προπαγανδιστικά με την περιβόητη «προσωπική διαφορά». Η σύνταξη, λένε, δε θα περικοπεί, αλλά η διαφορά που θα προκύψει ανάμεσα στο ποσό της σύνταξης που θα βγει με τον επανυπολογισμό και στο ποσό της σύνταξης που παίρνει ο συνταξιούχος, θα εξακολουθήσει να δίνεται ως «προσωπική διαφορά», η οποία θα καταβάλλεται μέχρι το 2018, ενώ μετά θα απομειώνεται μέχρι η σύνταξη να εξομοιωθεί με τις συντάξεις των νέων συνταξιούχων, οι οποίες… θα αυξάνονται.
Οι «προσωπικές διαφορές» είναι δύο ειδών.
♦ Η πρώτη κατηγορία είναι η «προσωπική διαφορά» για τους ήδη συνταξιούχους, των οποίων οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν με το νέο σύστημα. Αν η συγκυβέρνηση επιθυμεί να μην πετσοκοπούν άλλο οι συντάξεις των ήδη συνταξιούχων, προς τι ο αναδρομικός επανυπολογισμός των συντάξεων και ο χωρισμός τους σε δυο τμήματα, την «κανονική» σύνταξη και την «προσωπική διαφορά»; Θα μπορούσε απλώς να πει ότι οι ήδη χορηγούμενες συντάξεις δε θίγονται, τελεία και παύλα. Αν δεν έχει σκοπό να πετσοκόψει τις ήδη χορηγούμενες συντάξεις, γιατί να φορτώσει τον (υποστελεχωμένο) μηχανισμό των ασφαλιστικών ταμείων με το τεράστιο φορτίο του επανυπολογισμού όλων των συντάξεων που έχουν χορηγηθεί μέχρι τώρα;
Η αλήθεια είναι άλλη: Οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί με το τρίτο Μνημόνιο για το Ασφαλιστικό (0,25% του ΑΕΠ το 2015 και 1% του ΑΕΠ το 2016) δε βγαίνουν χωρίς να περικοπούν οι ήδη χορηγούμενες συντάξεις. Το μόνο που μένει να μάθουμε είναι πώς ακριβώς θα γίνει η περικοπή. Η «προσωπική διαφορά», που θα παρουσιάζεται σαν χάρισμα στους συνταξιούχους, σαν κάτι που δεν το δικαιούνται αλλά το πήραν χαριστικά από τις παλαιότερες κυβερνήσεις, θα είναι μια δεξαμενή άντλησης περικοπών και τα επόμενα χρόνια.
♦ Η δεύτερη κατηγορία «προσωπικής διαφοράς» αφορά όσους θα συνταξιοδοτηθούν με το νέο σύστημα το 2016, το 2017 και το 2018. Οσοι συνταξιοδοτηθούν το 2016 θα πάρουν το μισό της διαφοράς, όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2017 θα πάρουν το ένα τρίτο της διαφοράς και όσοι συνταξιοδοτηθούν το 2018 θα πάρουν το ένα τέταρτο της διαφοράς. Εισάγεται, δηλαδή, ένα είδος μεταβατικής διάταξης, ώστε όσοι συνταξιοδοτηθούν την περίοδο 2016-18 να έχουν μικρότερες απώλειες σε σχέση με όσους θα συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα χρόνια.
Δεν είναι βέβαια καθόλου σίγουρο ότι στο τέλος θα παραμείνουν αυτές οι «προσωπικές διαφορές» (το πιθανότερο είναι, αν παραμείνουν, να είναι μικρότερες), όμως ακόμα κι αν παραμείνουν διαφέρουν όσο η νύχτα από τη μέρα από μια παλιά ασφαλιστική αρχή που έλεγε «δε θίγουμε ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα», τα οποία ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα προσδιορίζονταν ως τα δικαιώματα εκείνων που θα έβγαιναν στη σύνταξη για μια πενταετία μετά το νέο ασφαλιστικό νόμο. Και βέβαια, και αυτές οι «προσωπικές διαφορές» θα αποτελούν δεξαμενή για περικοπές τα επόμενα χρόνια.
♦ Δεν είναι μόνο οι τεράστιες περικοπές στις κύριες συντάξεις. Το σχέδιο Κατρούγκαλου φέρνει ανατροπές σε όλους τους τομείς. Ενδεικτικά: την επικουρική σύνταξη, τον κλάδο υγείας, το εφάπαξ, το ΕΚΑΣ.
ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΟΔΗΓΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΣΕ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Αφήνοντας στην άκρη το «κόλπο» με την «προσωπική διαφορά», που υποτίθεται ότι θα δοθεί σε κάθε παλιό συνταξιούχο, μετά τον επανυπολογισμό της σύνταξής του με το νέο σύστημα, στεκόμαστε σ’ αυτά που προβλέπει το τρίτο Μνημόνιο (Ν. 4336/2015, ΦΕΚ 94Α/14.8.2015). Διαβάζουμε λοιπόν για το ασφαλιστικό σύστημα: «Οι αρχές δεσμεύονται να εφαρμόσουν πλήρως τις υφιστάμενες μεταρρυθμίσεις και επίσης θα προβούν σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας με στόχο την επίτευξη εξοικονόμησης της τάξης του 1/4% του ΑΕΠ το 2015 και της τάξης του 1% του ΑΕΠ έως το 2016». Αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να εξασφαλίσουν περίπου 450 εκατ. ευρώ το 2015 και περίπου 1,8 δισ. ευρώ το 2016.
Χωρίς να έχει συμφωνήσει τίποτα με την τρόικα (η τρίτη αξιολόγηση δεν έχει καν αρχίσει), η συγκυβέρνηση υποστηρίζει ότι εξασφάλισε ήδη την εξοικονόμηση του 2015, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της εξοικονόμησης του 2016 και ότι απομένουν περίπου 700 εκατ. για το 2016, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων θα εξασφαλιστεί από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στα επικουρικά ταμεία κατά 1,5% (1% εργοδότες, 0,5% εργαζόμενοι).
Πώς υποτίθεται ότι εξασφάλισε η κυβέρνηση τη συμφωνημένη εξοικονόμηση του 2015 και το μεγαλύτερο μέρος της εξοικονόμησης του 2016; Τα ποσά από την κατάργηση της πρόωρης συνταξιοδότησης είναι πολύ μικρά (4,2 εκατ. το 2015 και 25,7 εκατ. ευρώ το 2016). Εκείνο που ισχυρίζεται η κυβέρνηση είναι ότι η εξοικονόμηση έγινε με την αύξηση των εισφορών για τον κλάδο υγείας κατά 2% στις κύριες συντάξεις και κατά 6% στις επικουρικές.
Τα 422 εκατ. ευρώ για το 2015 και 854 εκατ. ευρώ για το 2016), όμως, δεν περιλαμβάνονται στις συμφωνημένες εξοικονομήσεις. Είναι ποσά που πρέπει να μεταβιβαστούν απευθείας στον ΕΟΠΥΥ και όχι να δημιουργήσουν «μαξιλάρι» για τις συντάξεις. Αυτό φαίνεται καθαρά στο Μνημόνιο. Μετά την αναφορά στη συμφωνία για εξοικονόμηση 0,25% του ΑΕΠ το 2015 και 1% του ΑΕΠ το 2016, προκειμένου να ενισχυθεί η «μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα» του συνταξιοδοτικού συστήματος, το Μνημόνιο συνεχίζει: «Οι αρχές έχουν ήδη αυξήσει τις εισφορές υγείας των συνταξιούχων στο 6% για τις κύριες συντάξεις τους και εφάρμοσαν επίσης εισφορές υγείας ύψους 6% για τις επικουρικές συντάξεις από την 1η Ιουλίου 2015».
Είναι ολοκάθαρο ότι είναι άλλο πράγμα η αύξηση των εισφορών των συνταξιούχων για τον κλάδο υγείας, που είχε ήδη γίνει όταν υπογράφτηκε το Μνημόνιο (ήταν στα προκαταρκτικά προαπαιτούμενα, που αφορούσαν το κλείσιμο της αξιολόγησης του δεύτερου «προγράμματος») και άλλο οι εξοικονομήσεις για το 2015 και το 2016, που πρέπει να γίνουν με νέα μέτρα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το Μνημόνιο τοποθετούσε την ψήφιση του νέου Ασφαλιστικού τον Οκτώβρη του 2015, με στόχο κάποιες από τις ρυθμίσεις του να προλάβουν να εφαρμοστούν το τελευταίο τρίμηνο του χρόνου και να εξασφαλίσουν τη συμφωνημένη εξοικονόμηση. Το χρονοδιάγραμμα, βέβαια, άλλαξε καθώς μεσολάβησαν εκλογές και καθυστερήσεις στην υλοποίηση των διάφορων προαπαιτούμενων. Και οι δανειστές αντιλήφθηκαν ότι η κυβέρνηση δε θα μπορούσε να τα περάσει όλα μαζί και δέχτηκαν το Ασφαλιστικό να πάει μερικούς μήνες πίσω.
Αυτό δε σημαίνει, όμως, ότι οι τροϊκανοί δε θ’ απαιτήσουν να εξασφαλιστεί και ό,τι μένει από την εξοικονόμηση του 0,25% του ΑΕΠ για το 2015 και η εξοικονόμηση του 1% του ΑΕΠ για το 2016. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσό, που δε θα μπορέσει να καλυφθεί ακόμα και αν η τρόικα συμφωνήσει σε αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για την επικουρική ασφάλιση.
Πώς θα καλυφθεί αυτό το ποσό που –επαναλαμβάνουμε- είναι συμφωνημένο με το Μνημόνιο; Δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από τη μείωση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, κύριων και επικουρικών. Μόνο αυτή η μείωση μπορεί να αποδώσει άμεσα τα λεφτά που έχουν συμφωνήσει.
«ΕΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ» ΚΑΙ ΕΝΑΣ -ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΣ- ΕΠΙΛΟΓΟΣ
«Το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης αποσκοπεί στην εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερα προς εκείνο που είχε ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου».
Αυτά αναφέρει το σχέδιο Κατρούγκαλου στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «Εννοιολογικοί προσδιορισμοί». Και μόνο η αναφορά σε «αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, όσο το δυνατόν εγγύτερο…» στις σημερινές συνθήκες αποτελεί πρόκληση.
Ομως, η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Γιατί το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης θα είναι, για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων, της τάξης των 70-100 ευρώ. Οχι μόνο για όσους πρωτοασφαλίστηκαν μετά την 1.1.2011, όπως προέβλεπαν οι νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, αλλά για όλους πλέον, αφού το σχέδιο Κατρούγκαλου επεκτείνει τους νόμους Λοβέρδου-Κουτρουμάνη σε όλους τους εργαζόμενους.
Η ανταποδοτική σύνταξη των 70-100 ευρώ το μήνα απέχει πολύ ακόμα και από το βασικό μισθό των 411 ευρώ που ισχύει σήμερα για εργαζόμενους μικρότερους των 25 ετών.
Αποτελεί συνειδητό ψέμα ότι η ανταποδοτική σύνταξη είναι κοντά στο υπάρχον επίπεδο μισθού.
Απουσιάζει εντελώς η θεωρητική-ιδεολογική στήριξη μιας επιθετικής , και όχι αμυντικής επιχειρηματολογίας για το ασφαλιστικό.
ΜΜΕ, «ειδήμονες» , κυβέρνηση και κόμματα της παλαιομνημονιακής πολιτικής αποσιωπούν το κυριότερο: οι εργαζόμενοι είναι οι αποκλειστικοί παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου.
Αντίθετα οι πολιτικοοικονομικές ελίτ, αφού καταλήστεψαν επί δεκαετίες τα ασφαλιστικά δικαιώματα, αφού μετέτρεψαν ακόμα κι αυτό το μικρό κομμάτι του εργατικού ιδρώτα που πήγαινε σε ασφαλιστικές εισφορές, σε δανεικά κι αγύριστα για τους καπιταλιστές, αφού έκαναν κοινωνική πολιτική σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων, αφού επέτρεψαν (και εξακολουθούν να επιτρέπουν) στους καπιταλιστές να εισφοροδιαφεύγουν και να εισφοροκλέβουν, αφού με το PSI ξετίναξαν ό,τι είχε απομείνει ως αποθεματικά, έρχονται τώρα και μας λένε ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με συντάξεις που μετά βίας θα φτάνουν (συνολικά, «εθνική» και «ανταποδοτική») τα 200 ευρώ για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργατών. Έρχονται και χαράζουν μια πολιτική διάλυσης της Κοινωνικής Ασφάλισης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι εργαζόμενοι, οι παραγωγοί του κοινωνικού πλούτου, τα υποζύγια της φορολογίας, δεν δικαιούνται τίποτα λιγότερο από πλήρη ασφάλιση για όλους και πλήρη χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους.
Οποιαδήποτε άλλη λογική, που μετατρέπει ένα πολιτικό ζήτημα σε τεχνοκρατικό-διαχειριστικό, που θεωρεί το «πρόβλημα των ταμείων» ως «αντικειμενικό» -ξεχνώντας ότι στη πολιτική και στο συνδικαλισμό δεν υπάρχει καμία «αντικειμενικότητα», αλλά αντίθετα κυριαρχεί το ταξικά υποκειμενικό- αφοπλίζει το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, λειτουργεί, πέρα από προθέσεις, σαν περιβάλλον ήττας και συμβιβασμού.
Στη πολιτική και στο συνδικαλισμό, όταν αποδεχτείς την «αντικειμενικότητα» του αντιπάλου, έχεις ήδη ηττηθεί.
ΠΗΓΗ:
ΔΕΥΤΕΡΑ 18/1/16 
