Το να είσαι εναντίον μιας αιμοβόρας ή άδικης εξουσίας ακόμα και δημοκρατικά εκλεγμένης είναι σε όλες τις αναπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες χώρες πολύ δύσκολο. Το να είσαι όμως εναντίον της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης μιας ανεπτυγμένης Τουρκίας δεν απέχει καθόλου από το να είσαι εναντίον ενός δικτατορικού καθεστώτος υπανάπτυκτης χώρας.
Μετά την σύλληψη των δεκατεσσάρων πανεπιστημιακών με εφόδους που έγιναν στα σπίτια τους από τις τουρκικές αρχές διότι υπέγραψαν δήλωση καταγγέλλοντας τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Άγκυρας κατά Κούρδων μαχητών, τα πράγματα για τους Τούρκους αντικυβερνητικούς, αριστερούς ή απλά ελεύθερους ανθρώπους έχουν περάσει σε ένα άλλο επίπεδο. Ο χαρακτηρισμός της καταγγελίας των πανεπιστημιακών ως «τρομοκρατική προπαγάνδα» και των πανεπιστημιακών ως "προδότες της Τουρκίας" από την κυβέρνηση Ερντογάν κάνει επανεκκίνηση των σκληρών καθεστώτων που πέρασαν από την Τουρκία άλλοτε με στρατιωτικές στολές και άλλοτε με κουστούμια. Το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών που τολμά να έχει φιλοκουρδικά αισθήματα είναι έτοιμο να χαρακτηριστεί ως παράνομο και οι βουλευτές του να περάσουν ό,τι πέρασαν και οι αριστεροί της Τουρκίας για ολόκληρες δεκαετίες.
Τώρα που ο Ερντογάν ετοιμάζεται να συλλάβει ακόμη 130 Τούρκους ακαδημαϊκούς ως "υποκινητές τρομοκρατίας" για την αντίδραση τους στην γενοκτονία που έχει ξεκινήσει εναντίον των Κούρδων το τουρκικό κράτος αλλά και εναντίον όποιου κρίνει την εξουσία ή απλά μιλά, στο μυαλό έρχεται ένας παλιός γνώριμος της Ελλάδας. Ο καθηγητής Οικονομικών και διανοούμενος, Μιχρί Μπελί ή όπως έμεινε στην ελληνική νεότερη ιστορία, Καπετάν Κεμάλ. Ένας πολίτης που ξεκίνησε στην εφηβεία του ως Τούρκος εθνικιστής και έφτασε στο άφταστο για τους περισσότερους σημείο να πολεμήσει για την ανεξαρτησία του εθνικού εχθρού του: Την Ελλάδα.
Ακούστε την ιστορία του Κεμάλ
"Η έχθρα που είχε συσσωρευθεί μέσα μου από τη σοβινιστική προπαγάνδα τόσων χρόνων, διαλύθηκε μέσα σ’ εκείνη την εβδομάδα που έζησα στην Αθήνα και είδα καθαρά στα μάτια των Ελλήνων τα φιλικά, τα αδερφικά αισθήματα που έτρεφαν για μας. Οι πρόσφυγες, οι Καραμανλήδες, δάκρυζαν στο άκουσμα της λέξης “Τουρκία”. Τα αισθήματα αδελφοσύνης ανάμεσα σε δυο λαούς που είχαν ζήσει για αιώνες μαζί βάραιναν περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο.
Την τελευταία μέρα έγινε η αποχαιρετιστήρια συγκέντρωση. Ήχησαν ξανά τα συνθήματα “Ζήτω η Τουρκία” και “Ζήτω η Ελλάδα”. Αυτή τη φορά φώναξα “Ζήτω η Ελλάδα” μ’ όλη μου την καρδιά. Είχα καταλάβει ότι δεν χρειαζόταν να πάψει να υπάρχει η Ελλάδα για να υπάρξει η Τουρκία. Όλοι οι λαοί είναι αδέλφια, αλλά ο Τούρκος και ο Έλληνας είναι ακόμα πιο κοντά ο ένας με τον άλλο". Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Μιχρί Μπελί "Καπετάν Κεμάλ, Αναμνήσεις από τον ελληνικό εμφύλιο".
Ο δρόμος όμως μέχρι να φτάσει στο σημείο που να κρίνει τον άνθρωπο βάση του δικαίου, της ελευθερίας και του δικαιώματος της εθνικής ταυτότητάς του δεν ήρθε ως μάννα εξ ουρανού.
Γεννήθηκε το 1916 στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης και ήταν γόνος αστικής οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν ένας από τους ηγέτες του τουρκικού πολέμου Ανεξαρτησίας της Ούρφα. Σπούδασε οικονομικά στο Ροβέρτειο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και το 1937 μετέβη στις ΗΠΑ για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Μισισίπι.
Αν κι υπήρξε Εθνικιστής στα εφηβικά του χρόνια, ασπάζεται στη συνέχεια τις ιδέες του κομμουνισμού και μέσα από το Κομουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ αγωνίζεται για τα δικαιώματα των καταπιεσμένων μαύρων του Νότου. Το 1940 επέστρεψε στην Τουρκία και μέχρι το 1943 είναι επίκουρος καθηγητής στην σχολή Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης.
Ταυτόχρονα αναμειγνύεται ενεργά στην πολιτική. Εντάσσεται στο παράνομο κομουνιστικό κόμμα της Τουρκίας και το 1942 γίνεται μέλος της Κεντρικής Επιτροπής. Παράλληλα ιδρύει την Ένωση Προοδευτικής Νεολαίας όπου μέσα από τους κόλπους της γνωρίζει τις πολιτικές διώξεις και τις φυλακές. Το 1944 συλλαμβάνεται και φυλακίζεται και εξορίζεται για δύο χρόνια.
Το 1946 ενώ ήταν εξόριστος καταφεύγει στην Ελλάδα και τον Απρίλιο του 1947 κατατάσσεται εθελοντικά στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού. Την περίοδο εκείνη οι αγωνιστές του ΔΣΕ αναζητούσαν έναν Τούρκο αριστερό επαρκώς καταρτισμένο που θα αναλάμβανε την πολιτική καθοδήγηση στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Ο Καπετάν Κεμάλ ανέλαβε την ηγεσία του Τάγματος Οθωμανών το οποίο αποτελούνταν από Πομάκους, Τούρκους και Έλληνες και κατά τη συμμετοχή του στον ΔΣΕ τραυματίστηκε σοβαρά δύο φορές.
Με την λήξη του εμφυλίου πολέμου, ο Μπελί επιστρέφει το 1950 στην Τουρκία όπου και φυλακίζεται την περίοδο 1951 – 1958 ως ηγετικό στέλεχος του Τούρκικου Κομμουνιστικού Κόμματος. Μετά την αποφυλάκισή του άρχισε να γράφει σε διάφορα αριστερά περιοδικά, με το ψευδώνυμο E. Tufekci. Φεύγει από την Τουρκία με το στρατιωτικό πραξικόπημα το 1971 και επιστρέφει το 1974 όπου γίνεται γενικός γραμματέας του Τουρκικού Εργατικού Κόμματος.
Το 1979 πραγματοποιείται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, από την οποία τραυματίστηκε σοβαρά. Με το πραξικόπημα του στρατηγού Εβρέν το 1980 έφυγε και πάλι από τη χώρα και εγκαταστάθηκε στη Σουηδία, όπου υποστήριξε το Κουρδικό κίνημα μέχρι την επιστροφή του στην Τουρκία το 1992.
Ανήσυχο πνεύμα ακόμα και στα γεράματά του συμμετείχε στην ίδρυση του Κόμματος της Ελευθερίας και της Αλληλεγγύης (ÖDP) και το 2002 του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος (SDP). Τη χρονιά αυτή ήταν υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές. Το 2007 παραιτήθηκε, μαζί με άλλα ιδρυτικά μέλη του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος, και το 2008 συμμετείχε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Κόμματος των Εργατών (İşçilerin Sosyalist Partisi -Workers' Socialist Party).
Ένας παγκόσμιος εμφύλιος
Πολλοί θέλουν να υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα το 1944 απελευθερώθηκε. Η μνήμη του πολέμου, που έχει μείνει στην ιστορία ως "εμφύλιος", όσο περνάει ο χρόνος τόσο μοιάζει να μην έχει τελειώσει ποτέ διότι ο αγώνας για την Ελευθερία είναι ένας αγώνας που δεν σταματά και δεν υπογράφει καμία Συμφωνία όσες εκεχειρίες κι αν κηρυχθούν. Όσο στενεύει ο κλοιός από δημοκρατικούς κατακτητές τόσο πιο έντονο γίνεται το αίσθημα ότι ο πόλεμος ποτέ δεν τελείωσε ή τελείωσε βίαια με την βοήθεια των συμμάχων της Δύσης.
Ο Μιχρί Μπελί ως σύμμαχος εξ Ανατολών και ως τρίτο μάτι σε αυτόν τον "εμφύλιο" ρίχνει ένα άλλο φως σε αυτό που η πλειοψηφία αποκαλεί "μαύρες ημέρες" της νεότερης ελληνικής ιστορίας:
"Όσα κι αν είναι τα λάθη που έγιναν, ο ελληνικός εμφύλιος, με τα θετικά του και τα αρνητικά του, είναι κομμάτι του αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, που δίνει, αιώνες τώρα, όχι μόνο ο ελληνικός λαός αλλά ολόκληρη η προοδευτική ανθρωπότητα.
Αυτοί που είχαν κάνει τον εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο ενάντια στο ιμπεριαλιστικό μέτωπο, αντιστέκονταν τώρα στην απόπειρα ενός άλλου ιμπεριαλιστικού μετώπου, που είχε έρθει με τις στρατιωτικές του δυνάμεις φορώντας τη μάσκα του συμμάχου για να επιβάλει τη κηδεμονία του, με την υποστήριξη των πλέον αντιδραστικών και προδοτικών δυνάμεων.
Έτσι, για χρόνια, η καρδιά της παγκόσμιας επανάστασης χτυπούσε στα ελληνικά βουνά. Δεν χάθηκαν μάταια τόσοι άνθρωποι. Ο Μπαλζάκ λέει κάπου: "δεν υπάρχει πιο γόνιμο έδαφος απ’ αυτό που έχει ποτιστεί με το αίμα των ανθρώπων που έπεσαν για να το υπερασπιστούν". Αυτό ισχύει και σήμερα στην Ελλάδα. Αν σήμερα υπάρχει δημοκρατία στην Ελλάδα, αν, για να πάμε λίγο πιο πίσω, στην περίοδο της δικτατορίας, η ελληνική χούντα που εκτελούσε χρέη χωροφύλακα των ίδιων αποικιοκρατικών δυνάμεων, δεν άπλωσε την τυραννία της, στο βαθμό που το έκανε η χούντα της Άγκυρας, αν αναγκάστηκε να καλύψει έστω και λίγο τη δουλικότητά της στον ιμπεριαλισμό και δεν τον υπηρέτησε όσο εκείνη στην Τουρκία, αυτό οφείλεται στις θυσίες του ελληνικού λαού, στη θύμηση εκείνων που χάθηκαν για την ελευθερία.
Όσοι πολέμησαν στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού, τίμησαν το Ελληνικό Έθνος. Κι εγώ, ως Τούρκος, νιώθω περήφανος και ευτυχής που συμμετείχα σ’ αυτό τον λαμπρό αγώνα, εκτελώντας ένα ταπεινό καθήκον, που πολέμησα σ’ έναν δίκαιο αγώνα, δίπλα στα πιο τίμια, τα πιο γενναία παλικάρια του ελληνικού λαού. Είναι ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα, την περίοδο εκείνη, υπήρξε ένα μέτωπο όπου ο ψυχρός πόλεμος είχε μετατραπεί σε θερμό".
Ο Τούρκος, ο κομουνιστής, ο αντάρτης μιλάει για έθνος και ποιος είναι αυτός ο Έλληνας που μπορεί να τα βάλει με έναν "εθνικό εχθρό", έναν μπαρουτακαπνισμένο Τούρκο που έβαλε την ελευθερία του γείτονα και τον πόλεμο για ανεξαρτησία από "συμμάχους κατακτητές" της εχθρικής χώρας Ελλάδας πάνω από την τουρκική του εθνικότητα;
Ο Καπετάν Κεμάλ πέθανε τον Αύγουστο του 2011 αφήνοντας ήσυχο τον Ερντογάν και όσους νέους Ερντογάν ψηφιστούν στηριζόμενοι από το τουρκικό παρακράτος για τα πιθανά πύρινα άρθρα που θα έγραφε αυτές τις ημέρες και γιατί όχι και για το όπλο που θα σήκωνε για ακόμη μια φορά υπερασπίζοντας το δικαίωμα των ανθρώπων να ζουν στην πατρίδα τους ελεύθεροι. Είτε είναι Τούρκοι, είτε Έλληνες, είτε Κούρδοι, είτε ο,τιδήποτε.
Κι έτσι «φθάσαμε ως εδώ», ναλιάζονται οι πρόσφυγες στις λάσπες της Ειδομένης.