1) Κινδυνεύουμε να πνιγούμε σε μια κουταλιά πετρέλαιο...
Άπαντες του είδους μας είμαστε επιρρεπείς στην αγελαία υπόσταση  της μαζικής ψυχολογίας του πλήθους. Οι Έλληνες είμαστε κατά τι περισσότερο σε σχέση με άλλους δυτικούς λαούς, γιατί στην κλίμακα μεταξύ συναισθηματικής έξαρσης και λογικής συμπεριφοράς ο δείκτης είναι κατά τι πιο κοντά στην συναισθηματική ερμηνεία των πραγμάτων.

Ξαφνικά όλοι στην Ελλάδα μιλάμε για πετρέλαιο τα δυο τελευταία χρόνια. Υπάρχουν κόμματα που στα προγράμματα έχουν βάλει σε προτεραιότητα το σχεδιασμό της αναζήτησης, ανεύρεσης και εξόρυξης του μαύρου χρυσού. Σε λίγο, ίσως και πριν τις επόμενες εκλογές, θα υπάρξουν και κόμματα τα οποία στα προγράμματα θα προβλέψουν και πως ακριβώς θα μοιράσουν τα  έσοδα από το πετρέλαιο ή φυσικό αέριο που θα βρούμε.

Αλήθεια. Γιατί  αυτό συμβαίνει σήμερα και όχι πριν από πέντε χρόνια;

Μήπως υπάρχουν νεότερα στοιχεία που υποστηρίζουν την παρουσία μεγάλων κοιτασμάτων για τον ελλαδικό χώρο σε σχέση με αυτά που υπήρχαν πριν πέντε χρόνια;  Αντικειμενικά, μπορούμε να πούμε: Όχι!
Αυτό που συνέβη είναι η ανεύρεση εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κύπρο και το Ισραήλ σε συνδυασμό με το οικονομικό αδιέξοδο της ελληνικής χρεοκοπίας.
 
Το πετρέλαιο λοιπόν φαίνεται πως κάποιοι το έχουμε βρει πρώτα στο μυαλό μας.  Αν  λάβουμε υπόψη την γενικότερη κατάσταση της χώρας, τα σενάρια πετρελαίου αυτή την περίοδο κάνουν θραύση για τον ίδιο λόγο που κάνουν και να αγχολυτικά.

Γιατί δεν γράφεις για το πετρέλαιο...
 
Λαμβάνω τακτικά  πολλά e-mail σχετικά με την υποτιθέμενη συμμετοχή αυτή της στήλης στην απόκρυψη των κοιτασμάτων πετρελαίου που κρύβει ο ελληνικός χώρος.  Η παρακάτω είναι μια από τις χαρακτηριστικές.

«Ο Μπάμπουρας στη Θάσο έχει 2 δισ. βαρέλια τουλάχιστον. Και το γνωρίζουν οι αρχές από το 1974 περίπου. Φαντάζομαι και εσύ, ως καλά πληροφορημένος δημοσιογράφος, αλλά δεν το γράφεις. Γιατί;
Χ. Ζαχόπουλος»
 
Δυο δισ. βαρέλια κ. Ζαχόπουλε; Και αυτό πως είναι γνωστό, δια της ραβδοσκοπίας;... Για να φτάσουμε σε τέτοιο βαθμό βεβαιότητας και προσδιορισμού της ποσότητας πρέπει οι έρευνες να έχουν περάσει το σημείο των αρκετών γεωτρήσεων. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να το ξέρεις αυτό.
Μόνο στο 4% των περιπτώσεων αναζήτησης υδρογονανθράκων στις οποίες μπαίνει τρυπάνι, τελικώς ανακαλύπτεται κοίτασμα που είναι εκμεταλλεύσιμο.

Προσέξτε, τρυπάνι όχι σεισμικές έρευνες ούτε δορυφορικές απεικονίσεις τρισδιάστατες ή έγχρωμες. Πολύ περισσότερο η ύπαρξη ή όχι εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων  δεν εξαρτάται από κλικ σε σχετικές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο ή τηλεοπτικές εκπομπές.
 
Στην Ελλάδα δεν έχουμε κάνει ακόμη καμία γεώτρηση  που να έχει αποδειχτεί πως περιέχει εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα. Αυτό δεν μειώνει τις πιθανότητες ύπαρξης, αλλά και δεν τις αυξάνει.
 
Δεν σας κάνει  εντύπωση αγαπητέ  η αριθμολόγηση με ακρίβεια των ποσοτήτων που υπάρχουν; Προσοχή, δεν μπορώ να υποστηρίξω πως δεν υπάρχουν 2 βαρέλια ή 20 δισ. βαρέλια, αλλά αμφισβητώ τη δυνατότητα κάποιος να ξέρει χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί πολλές γεωτρήσεις. Αφού λοιπόν είναι τεχνικώς αδύνατο να γνωρίζει κάποιος γιατί το επαναλαμβάνουν πολλοί ειδικοί ή μη;

Παρατηρήστε τις αυξομειώσεις του κοιτάσματος φυσικού αερίου που έχει βρεθεί νοτίως της Κύπρου μετά την γεώτρηση για να καταλάβετε πόσο αμφίβολες είναι οι ενδείξεις ακόμη και όταν έχει ευρεθεί κοίτασμα.

Επειδή μου προκαλεί εντύπωση η έκταση της αποδοχής τέτοιων μαζικών φαντασιώσεων, αναζήτησα τις σταθερές πηγές οι οποίες αναπαράγουν αυτή τη φιλολογία.

Κατ’ αρχάς υπάρχουν λόγοι που έχουν να κάνουν με την ψυχολογία. Η κοινή γνώμη όταν πιέζεται από την πραγματικότητα εύκολα προσπαθεί να αποδράσει σε μια φανταστική πραγματικότητα που τα πράγματα πάνε καλύτερα. Αυτό είναι μια  απλή ερμηνεία της έκτασης αυτής της μόδας της «πετρελαιολογίας» αυτή την περίοδο.

Υποπτεύομαι επίσης πως εκτός από διάφορους αλαφροΐσκιωτους συνωμοσιολόγους που προσπαθούν να βγάλουν το ψωμί τους πουλώντας βιβλία, δεν είναι τυχαίο πως ένα κομμάτι του ειδικού τύπου της γεωπολιτικής θεωρίας δείχνει μεγάλη αδυναμία σε τέτοια σενάρια... Τόσο μεγάλη που για ένα απλό παρατηρητή καταντά ύποπτη για μεθοδεύσεις προώθησης προϊόντων διάφορων πολεμικών βιομηχανιών.
 
Το πετρέλαιο όμως είναι επικίνδυνο...
Η ανεύρεση εκμεταλλεύσιμου σημαντικού κοιτάσματος όμως είναι επικίνδυνη, ειδικά αν ανήκει σε μικρούς και ανώριμους λαούς.

Σε μικρούς γιατί, μπορεί να γίνει αιτία πολεμικής συμφοράς με μεγαλύτερους και σε ανώριμους, γιατί αυτοί και χρυσό να πιάσουν, οι περισσότερες πιθανότητες είναι να μεταμορφωθεί σε πυρωμένο κάρβουνο και να τους κάψει.
 
Ελάχιστες από τις χώρες που παράγουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων  κυβερνούνται δημοκρατικά και έχουν μια ανεπτυγμένη οικονομία και κοινωνία.  Συνήθως μιλάμε για  υπανάπτυκτες οικονομίες και κοινωνίες  που κυβερνιούνται αυταρχικά από συμμορίες. Η Νορβηγία αποτελεί λαμπρή εξαίρεση και όχι κανόνα. Αλλά οι Νορβηγοί διακρίνονται για την ψυχρή λογική. Εμείς αν βρίσκαμε μεγάλα κοιτάσματα, σε ποια χώρα πιστεύετε πως θα μοιάζαμε περισσότερο: Στη Νορβηγία ή την Νιγηρία της εξαθλίωσης και του εμφυλίου;

Περισσότερα δανεικά απ’ όσα μπορούμε να διαχειριστούμε βρήκαμε για δέκα χρόνια λόγω των ατελειών της αρχιτεκτονικής του ευρώ και χρεώσαμε τις επόμενες δυο γενιές μέχρι εκεί που δεν παίρνει...
 
Είστε σίγουροι πως αν βρίσκαμε πετρέλαιο δεν θα χρεοκοπούσαμε χειρότερα απ’ ό,τι σήμερα και δεν θα καταντούσαμε αληθινό προτεκτοράτο και όχι με ψήφο συγκυριαρχίας όπως στην Ευρωζώνη;
 
Το «πετρελαϊκό μικρόβιο»
Οι χώρες που ανακαλύπτουν πετρέλαιο κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν εξαιτίας των προσδοκιών που δημιουργεί ο νέος πόρος.  Αλλά άντε να τα συνεννοηθεί κάποιος με ακροδεξιούς και ακροαριστερούς νεατερντάλιους που πιστεύουν διακαώς στο παρασιτικό λαϊκίζειν...

Χαρακτηριστικότερο παράδειγµα το Αζερµπαϊτζάν που, όταν εισήλθαν στη χώρα οι ξένες εταιρείες για τις γεωτρήσεις πετρελαίου, συνέβη το εξής παράδοξο: η στροφή προς το πετρέλαιο τράβηξε τεράστιους πόρους και επενδύσεις (ακόµη και εργαζοµένους) από τους άλλους τοµείς της οικονοµίας. Το 2006 ο κρατικός προϋπολογισµός, κατευθυνόµενος από τα έσοδα των υδρογονανθράκων, αυξήθηκε κατά... 80%, µε αποτέλεσµα να εκτοξεύσει τον πληθωρισµό.

Ο πληθωρισµός στα µη εµπορεύσιµα αγαθά και στις υπηρεσίες άρχισε σιγά - σιγά να επηρεάζει αρνητικά την οικονοµία, την κοινωνία και βεβαίως τις καταθέσεις των νοικοκυριών. Το εµπορικό ισοζύγιο, αντί να µειώνεται µε τις εξαγωγές πετρελαίου, αυξήθηκε, αφού ο πληθωρισµός στους µισθούς οδήγησε σε ραγδαία αύξηση των εισαγωγών.

Βλέπε: Το σύνδρομο του «πετρελαϊκού μικροβίου»
2) Οι τελευταίες πράξεις του ελληνικού δράματος...
 
Η κίνηση της S&P να θέσει υπό αρνητική αναθεώρηση δεκαπέντε οικονομίες της ευρωζώνης, άλλαξε το κλίμα των ευρωπαϊκών αγορών. Από την άλλη αποτελεί μια επιπλέον πίεση για τη σύνοδο κορυφής που ξεκινάει αύριο να περάσει τα εσκαμμένα.

Η συνάντηση Μέρκελ - Σαρκοζί μπορεί να κατέληξε στην απόρριψη των ευρωομολόγων, αλλά άφησε περιθώρια για ανάγνωση πίσω από τις γραμμές πως υπάρχει διάθεση να αφεθεί η ΕΚΤ να πράξει ό,τι θεωρεί ορθότερο κατά περίσταση...

Στα καθ’ ημάς η πορεία των εσόδων τον Νοέμβριο επιβεβαιώνει τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις για κατάρρευση των εσόδων προσεχώς, καθώς μειώνεται η φοροδοτική ικανότητα των μόνιμων φορολογικών υποζυγίων ενώ οι δαπάνες του παρασιτικού κράτους παραμένουν αλώβητες.
 
Στις αρχές του 2012 κάπου θα ζήσουμε και τις τελευταίες πράξεις του δράματος της ελληνική χρεοκοπίας με μια κατάρρευση των εσόδων και αναδιάρθρωση του κράτους σε συνθήκες «πολέμου». Η κοινωνία και η οικονομία επανακαθορίζονται και μαζί τους θα επανοριστεί και το πολιτικό σκηνικό. Οπότε δεν είναι εύκολο να διακρίνουμε ποιος και με ποιους όρους θα αναλάβει το ρόλο της αναδιάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
 
Για μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση για το πρώτο τρίμηνο βλέπε: Χρεοκοπία μέσα στο πρώτο τρίμηνο και μετά ράλι…