Η ένταση στις σχέσεις των κομμάτων της συγκυβέρνησης δεν είναι μόνο προεκλογική. Δεν πρόκειται δηλαδή για διαδικασία που έχει σχέση μόνο με την οιονεί προεκλογική περίοδο και το ενδεχόμενο να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές, ακόμη και πριν από την πιθανή αδυναμία εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η αποδιάρθρωση της κυβέρνησης είναι αποτέλεσμα της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόζει, κατ' επιταγήν της Μέρκελ, με αποτέλεσμα το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. να διαρρηγνύουν τις σχέσεις τους με την κοινωνική τους βάση. Η μείωση της εκλογικής επιρροής επιφέρει ένταση του εσωτερικού ανταγωνισμού στα ίδια τα κόμματα για την πολιτική εκπροσώπηση της συρρικνούμενης κοινωνικής τους βάσης.
Στελέχη τους επιχειρούν να διασωθούν μέσω "πυροτεχνημάτων", με τα οποία διαφοροποιούνται από το "αμαρτωλό" παρελθόν του άλλου κόμματος. Η τάση αποδιάρθρωσης θα ενισχύεται όσο η Μέρκελ δεν διευκολύνει τον Σαμαρά, όπως ο ίδιος προσδοκούσε, προκειμένου να αποφύγει νέα επώδυνα μέτρα.
Η ενίσχυση της έντασης μεταξύ των δύο πολιτικών εταίρων οφείλεται και στην πρόθεση του Αντώνη Σαμαρά να προσδέσει οριστικά και αμετάκλητα το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου στη στρατηγική του. Μέχρι σήμερα η πρόσδεση αυτή γίνεται στο έδαφος των σκληρών πολιτικών της κυβέρνησης Σαμαρά, τις οποίες αρχικά υιοθέτησε το ΠΑΣΟΚ, γι' αυτό και πλήρωσε το μεγαλύτερο τίμημα.
Η απόπειρα μόνιμης πρόσδεσης του εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ στη στρατηγική Σαμαρά γίνεται όχι μόνο μέσω της ασκούμενης πολιτικής, αλλά και μέσω της οικειοποίησης συμβόλων, όπως η Δημοκρατική Παράταξη. Το επιχείρησε ο αρχηγός της Ν.Δ. στην ομιλία του για τα 40 χρόνια της παράταξης, προκαλώντας την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο όμως βλέπει το τυρί, αλλά όχι τη φάκα, καθώς έχει υποστεί πολιτική εξαλλαγή.
Οι ένταση στις σχέσεις των δύο κομμάτων της κυβέρνησης Σαμαρά έχει και μια επιπρόσθετη, σημαντικότερη ίσως αιτία, τη διαρκή ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, που λειτουργεί ως αντίπαλο δέος και ως εναλλακτική λύση. Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ ενισχύει την προγραμματική του αξιοπιστία, ιδιαίτερα με τις προτάσεις που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ, και τη διεθνή του αναγνώριση, τόσο ενισχύονται οι φυγόκεντρες τάσεις ευρύτερων κοινωνικών δυνάμεων από την επιρροή της κυβέρνησης Σαμαρά και των κομμάτων που τη στηρίζουν.
Η δυναμική τάση ενίσχυσης της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ στους μισθωτούς, τα μεσοστρώματα, τελευταία μάλιστα και τους συνταξιούχους, προκαλεί αποδιάρθρωση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, καθώς συνειδητοποιείται ότι είναι μειοψηφία στο κοινωνικό σώμα.
Η αποδιάρθρωση της κυβερνητικής πλευράς και η ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει το λεγόμενο παράδοξο του Τοκβίλ, ότι οι πολίτες αντιδρούν όχι όταν υπόκεινται τις συνέπειες μιας σκληρής πολιτικής, αλλά όταν καταλάβουν ότι έφτασαν στον πάτο και αρχίζουν να ανεβαίνουν. Η έντεχνη καλλιέργεια του φόβου ίσως δεν περνά πια.

Σταύρος Καπάκος