Γράφει ο Κώστας Ράπτης
Οι αμερικανοί αρέσκονται στους νεολογισμούς. Διαθέτουν, επίσης, μακρά πείρα στη διαχείριση δύστροπων ή διπρόσωπων περιφερειακών πελατών. Εξ ου και έπλασαν τον όρο «frenemies» για εκείνες τις δυνάμεις που είναι δυσδιάκριτο αν κατατάσσονται στους φίλους (friends) ή στους εχθρούς (enemies). Η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν αποδίδεται επακριβώς από τη λέξη αυτή, όπως τουλάχιστον καταδεικνύουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών σχετικά με την πολιορκία από τους τζιχαντιστές της κουρδικής πόλης Κομπάνι στα συρο-τουρκικά σύνορα.
Πρόκειται για την κορύφωση μίας πολυετούς απόκλισης των επιλογών των δύο πλευρών, όσο και αν Άγκυρα και Ουάσιγκτον ομνύουν στη στρατηγική συμμαχική τους σχέση, την οποία διαρκώς επιχειρούν να αναζωογονήσουν. Όμως η πολιορκία του Κομπάνι λειτούργησε καταλυτικά, καθώς εξέθεσε την Τουρκία ως οιονεί συνεργό των τζιχαντιστών, ενώ έφερε για πρώτη φορά την Ουάσιγκτον να ανοίγεται δημοσίως προς τις παραφυάδες του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (ΡΚΚ).
Ήδη την περασμένη εβδομάδα η εκπρόσωπος του State Department, Τζεν Ψάκι, είχε επιβεβαιώσει ότι αμερικανός διπλωμάτης ήρθε σε επαφή με το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) του συριακού Κουρδιστάν (την αδελφή οργάνωση του ΡΚΚ, που δίνει τη μάχη υπεράσπισης του Κομπάνι), αιφνιδιάζοντας δυσάρεστα την Άγκυρα. Εξ ου και το Σάββατο ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε προς τους δημοσιογράφους κατά την πτήση της επιστροφής του από το Αφγανιστάν: «Για εμάς το PYD είναι ό,τι και το ΡΚΚ, ήτοι τρομοκρατική οργάνωση. Αν μία φίλη χώρα και σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, όπως οι ΗΠΑ, παραδέχεται ανοιχτά τη στήριξή της προς μία τέτοια τρομοκρατική οργάνωση, δεν μπορεί να περιμένει θετική απάντηση από εμάς».
Ωστόσο, η προσγείωσή του στα πάτρια ήταν και μία απότομη προσγείωση στη γεωπολιτική πραγματικότητα, καθώς ο τούρκος πρόεδρος δέχτηκε την ίδια ημέρα τηλεφώνημα του Μπάρακ Ομπάμα, με το οποίο ο αμερικανός ομόλογός του τον προϊδέαζε για ό,τι θα ακολουθούσε την επομένη, δηλαδή την ρίψη από αμερικανικά αεροσκάφη ελαφρού οπλισμού, πολεμοφοδίων και ιατρικού υλικού (που διέθεσε το αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν) στους υπερασπιστές του Κομπάνι.
Το σχετικό ανακοινωθέν που εξέδωσε τη Δευτέρα η Κεντρική διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, εκτάσεως μόλις τεσσάρων γραμμών, αποτέλεσε για τους τούρκους ιθύνοντες πραγματική ψυχρολουσία.
Μέχρι τότε, η τουρκική πλευρά όχι απλώς παρακολουθούσε απαθής τα τεκταινόμενα στην άλλη πλευρά των συνόρων, αλλά παρεμπόδιζε και τη διέλευση οποιουδήποτε ήθελε να συνδράμει τους πολιορκούμενους, ενώ ο Ερντογάν είχε δημοσίως προεξοφλήσει την άλωση του Κομπάνι, πυροδοτώντας αιματηρές διαδηλώσεις του κουρδικού στοιχείου της Τουρκίας με 48 νεκρούς. Επιπλέον η Άγκυρα αξιοποιούσε την κρίση για να παζαρέψει σκληρά την επιχειρησιακή συνδρομή της στον διεθνή συνασπισμό κατά του «Ισλαμικού Κράτους» (π.χ. με τη διάθεση της αεροπορικής βάσης του Ινσιρλίκ), διεκδικώντας τον αναπροσανατολισμό της προσπάθειας για την «αλλαγή καθεστώτος» στη Δαμασκό, αρχής γενομένης με τη δημιουργία μίας «ασφαλούς ζώνης» στη Βόρεια Συρία. «Δεν θέλουμε στην άλλη πλευρά των συνόρων μας με τη Συρία ούτε το «Ισλαμικό Κράτος» ούτε τον Άσαντ», δήλωνε ο Ερντογάν, επαιρόμενος ότι απορρίπτει το ερώτημα «και μετά τι;» κάθε φορά που τίθεται από ξένους ηγέτες, όπως λ.χ. τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Όμως, η Ουάσιγκτον ούτε ήταν πρόθυμη να αναπροσαρμόσει τις προτεραιότητες της εκβιαζόμενης ούτε είχε λόγους για να συνδράμει τις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της Άγκυρας για όλη την περιοχή, σε μία φάση που αφενός είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει υπόψιν την αντίθεση άλλων καθεστώτων της Μέσης Ανατολής (π.χ. Σαουδική Αραβία) σε μία τέτοια προβολή τουρκικής ισχύος και αφετέρου αποκτά μεγαλύτερη γκάμα επιλογών για την επανασταθεροποίηση της περιοχής, δυνάμεις της εν εξελίξει εξομάλυνσης των σχέσεών της με το Ιράν. Ούτε πάλι μπορούσε πια η υπερδύναμη να παραβλέπει την επιχειρησιακή (και επικοινωνιακή) σημασία μιάς κοσμικής δύναμης, όπως είναι οι μαχητές του PYD, αποφασισμένης να αντισταθεί αποτελεσματικά στους τζιχαντιστές.
Πηγή εφημ. «Κεφάλαιο» ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου