ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ
Σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ κληθεί να κυβερνήσει, οι υπόλοιπες δυνάμεις της Αριστεράς οφείλουν να ενισχύσουν το εγχείρημα αυτό, υπογραμμίζει ο Ευτύχης Μπιτσάκης, ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και μέλος της συντακτικής επιτροπής της επιθεώρησης «Ουτοπία». Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην "Αυγή" της Κυριακής, το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς σημειώνει πως το ζήτημα της στρατηγικής της Αριστεράς αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να απαντηθεί με αφορισμούς.
* Ένα από τα θέματα που διχάζουν την Αριστερά, ιδίως εν μέσω οικονομικής κρίσης, είναι αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποια είναι η άποψή σας;
Το πρόβλημα της Ευρωπαϊκή Ένωσης είχε ουσιαστικά τεθεί από την εποχή της ΕΟΚ. Με την κρίση, το πρόβλημα του χαρακτήρα της Ε.Ε. και της παραμονής μας σ' αυτή την Ένωση της Ευρώπης τίθεται με νέους όρους. Σήμερα, είναι πολύ φανερός ο ρόλος της Ε.Ε., ως όργανο του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, εναντίον των λαών της Ευρώπης. Πριν από τη δικτατορία, μιλούσαμε για «Λάκκο των Λεόντων». Σήμερα βλέπουμε, ακόμα πιο καθαρά, τον απάνθρωπο χαρακτήρα του κεφαλαίου και, κατά συνέπεια, της Ε.Ε. Ειδικά την αναλγησία των δήθεν «εταίρων» μας, μπροστά στην καταστροφή της χώρας. Το μόνο που ενδιαφέρει τους τρεις υπαλλήλους και τους εντολείς τους είναι να εισπράξουν τη «βοήθεια» (τα κεφάλαια και τους τόκους της τοκογλυφικής συμφωνίας). Ας εκποιηθεί η Ελλάδα. Ας πεθάνουμε. Ψυχροί, ανάλγητοι, απαιτούν. Και η «κυβέρνηση»; Μετά από κάποιους λεονταρισμούς, υποκύπτει. Έφτασε να ζητά την άδεια των τριών υπαλλήλων της Ε.Ε., για να μειώσει κατά 5 λεπτά την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης!
Τι κάνουμε λοιπόν; Αντιγράφω συμπεράσματα από άρθρο μου στην «Ουτοπία» (τ. 96, 2011): «1. Η Ευρώπη δεν είναι δυνατόν μα μεταρρυθμιστεί. Να μετατραπεί σε «Ευρώπη των Λαών», στο πλαίσιο του καπιταλισμού. 2. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η Ε.Ε. δεν είναι δυνατόν να μετατραπεί σε Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Ακόμα κι αν υπάρξει ουσιαστική πολιτική ένωση, αυτή θα είναι έκφραση των συμφερόντων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Μια τέτοια ένωση θα είναι αντιδραστική. Συνεπώς: Αγώνας για την ανατροπή του καπιταλισμού στην Ευρώπη, μέσα από μια μακρά διαδικασία συνεργασίας και συντονισμού, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος, με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού και τη δημιουργία των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών της Ευρώπης».
Με ποιον τρόπο; Αυτός ο στρατηγικός στόχος, που θα ήταν αποτέλεσμα μιας ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας, θέτει συγκεκριμένη στρατηγική και συγκεκριμένη τακτική, σε στιγμές ρήξεων. Το ΚΚΕ, χωρίς συμμάχους, ευαγγελίζεται ένα άλμα στο κενό, που θα οδηγήσει στη λαϊκή εξουσία και οικονομία. Η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά είναι υπέρ της ανατροπής: «Ανατροπή, επανάσταση, κομμουνιστική απελευθέρωση», μέσα από τους δρόμους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με το γενικόλογο πρόγραμμα, παρ' όλο που έχει ως στόχο τον σοσιαλισμό, δεν πείθει. Πώς θα πραγματοποιήσει όσα υπόσχεται; Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αξιόλογους οικονομολόγους, νομικούς, μηχανικούς, γεωλόγους, γεωπόνους κ.λπ. Τους αξιοποιεί ώστε να περάσει από το γενικό-αφηρημένο στη «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» (Λένιν); Και επίσης, και προπαντός: πώς λειτουργούν οι οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ; Ετοιμάζονται για σκληρή, αδυσώπητη σύγκρουση;
* Σε μια περίοδο που η Αριστερά έχει θέσει, με αξιώσεις, θέμα κυβερνητικής εξουσίας, ποιες είναι οι σχέσεις που πρέπει να διέπουν τις διάφορες εκδοχές της;
Με δεδομένη τη νοοτροπία του ΚΚΕ, δεν βλέπω να υπάρχει συμμαχία με βάση ένα μεταβατικό πρόγραμμα ανάκαμψης και σωτηρίας του ελληνικού λαού. Συνεπώς, σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ θα σχηματίσει κυβέρνηση, είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την Ε.Ε., τις ελληνικές τράπεζες, το εγχώριο κεφάλαιο, τον κρατικό μηχανισμό και τους ιδεολογικούς μηχανισμούς της αστικής τάξης; Εδώ βρίσκεται η ιστορική ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά από αυτό το ενδεχόμενο προκύπτουν και οι ιστορικές ευθύνες της υπόλοιπης Αριστεράς. Το ΚΚΕ, δήλωσε η κ. Παπαρήγα και δηλώνει ο κ. Κουτσούμπας, θα κηρύξει πόλεμο. Η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά προβλέπει ενίοτε διολίσθηση προς νέο ΠΑΣΟΚ. Θα μείνει λοιπόν μόνος και αβοήθητος ο ΣΥΡΙΖΑ; Να αποτύχει, να χαθεί όχι μόνο μία, αλλά πολλές γενιές; Και οι υπόλοιποι να καθόμαστε απέξω, δικαιωμένοι επειδή προβλέψαμε την τραγωδία;
Πρόταση: Χωρίς χρονοτριβές, συγκρότηση μετώπου σωτηρίας του λαού. Σε περίπτωση κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, κριτική στήριξη και ιδεολογική και πολιτική στήριξη των πιο ριζοσπαστικών δυνάμεων του κόμματος και της κυβέρνησης.
Επιμύθιο: Να βγούμε από τον λάκκο των λεόντων. Και μετά; Είναι βιώσιμη η Ελλάδα έξω από την Ε.Ε; Να περιμένουμε μια συγκεκριμένη απάντηση και ποια από ποια από τις τρεις «συνιστώσες» της Αριστεράς; Για την ώρα, μένουμε σε διακηρύξεις. Να βγούμε; Και μετά; Και η Ευρώπη ξανά με τα έθνη, όπως τον περασμένο αιώνα και με τις διαμάχες των κυρίαρχων τάξεων;
* Η κυβέρνηση, εκτός των άλλων, επιτίθεται με σφοδρότητα στο δημόσιο πανεπιστήμιο, μέσω και του μέτρου της διαθεσιμότητας των διοικητικών του υπαλλήλων. Για ποιο λόγο προχωρά στην επιλογή αυτή;
Και στην περίπτωση της Παιδείας, η κυβέρνηση εφαρμόζει, με απάνθρωπη αυστηρότητα, τη νεοφιλελεύθερη στρατηγική για μετατροπή της Παιδείας, ειδικά της πανεπιστημιακής, σε χώρο κατάρτισης ειδικών - ημιεπιστημόνων, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου. Αλλά η κοινωνία χρειάζεται και ερευνητές, και βασική έρευνα. Η παιδεία θα γίνει περισσότερο ταξική. Οι εύποροι θα φύγουν για σπουδές στο εξωτερικό για να ηγηθούν, στη συνέχεια της χώρας-μπανανίας. Και οι σε διαθεσιμότητα, δηλαδή οι εν καιρώ απολυμένοι; Ας πεθάνουν κι αυτοί. Αυτή είναι η ηθική αυτών που κυβερνούν ως εντολοδόχοι της τρόικας!
* Και ως μαχόμενος νεολαίος, και ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, βιώσατε τη σχέση της νέας γενιάς με την πολιτική. Ποιο είναι το στίγμα της νεολαίας σήμερα;
Στην Κατοχή η ένταξη στην Αριστερά ήταν φυσιολογική: Εθνική Απελευθέρωση και Λαϊκή Δημοκρατία. Στον Εμφύλιο, θυσιάστηκε κυρίως η νεολαία, και προπαντός τα αγροτόπαιδα. Επί χούντας, ήταν οι νέοι και προπαντός οι σπουδαστές. Σήμερα; Πώς μεγαλώνει η νεολαία μέσα στο διαμέρισμα, αποκομμένη από τη φύση, σε μια διαλυμένη κοινωνία και υφιστάμενη την καθημερινή αλλοτρίωση από τα ΜΜΕ; Κάνουμε τους έξυπνους, κατηγορώντας τους νέους για αδιαφορία, απάθεια, οκνηρία για τις εφτά πληγές του Φαραώ. Για την κοινωνία που ζούμε, εμείς δεν έχουμε ευθύνη; Κι όμως, παρ' όλα όσα, ένα σημαντικό μέρος των νέων αγωνίζεται κι ενίοτε κερδίζει μάχες. Όσο για τον πόλεμο, εμείς τι κάνουμε;
* Χρυσή Αυγή: Εικόνες από το παρελθόν ή το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας;
Χρυσή Αυγή, μαύρη νύχτα, γεμάτη φαντάσματα από το παρελθόν και βρικόλακες από το μέλλον (αν επιζήσει). Η λεγόμενη «Χρυσή Αυγή» (!) είναι γέννημα, πριν απ' όλα, της κρίσης. Οι ιδέες, τα σύμβολα και η πρακτική της είναι αντιγραφή από το παρελθόν: από τον ναζισμό. Αλλά δεν είναι μόνο η κρίση. Ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα μας δεν άρχισε το 1947. Άρχισε με την ίδρυση του ΕΑΜ: Τάγματα ασφαλείας, «εθνικιστικές» και φασιστικές οργανώσεις, δολοφονίες, κλπ. Από τότε μέχρι το 1974, κράτος και παρακράτος συμπορεύτηκαν ως «κράτος εθνικοφρόνων" και συμμοριών δολοφόνων. Αλλά και μετά το 1974, το παρακράτος δεν εξαρθρώθηκε. Επέζησε παρασιτικά, στα μαύρα υπόγεια της ελληνικής κοινωνίας, για να ανέβει στο φως εξαιτίας της κρίσης, όπως τα δηλητηριώδη μανιτάρια. Οι σημερινοί νεοναζί είναι στην πλειοψηφία τους (;) ιδεολογικοί αλλά και βιολογικοί απόγονοι της μαύρης, εθελόδουλης «εθνικοφροσύνης».
* Πώς αποτιμάτε την παρέμβαση των διανοουμένων στην περίοδο της κρίσης;
Οι διανοούμενοι δεν είναι υποείδος του είδους άνθρωπος και οι άνθρωποι «διά το θαυμάζειν ήρξαντο φιλοσοφείν" (Αριστοτέλης). Όλοι οι άνθρωποι φιλοσοφούν. Σήμερα οι διανοούμενοι είναι κατά κανόνα επαγγελματίες. Εξ ου και η βασική αντίφαση: Ιδέες για την αλλαγή της κοινωνίας και φόβος για περιθωριοποίηση. Εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ ζουν αυτή την αντίφαση. Το 1974 ήμασταν σχεδόν όλοι αριστεροί. Οι περισσότεροι επαναστάτες του τότε, εξαργύρωσαν την «επαναστατικότητα» τους. Αλλά, παρά την αναδίπλωση, αριστεροί, δημοκράτες, μαχόμενοι πολίτες υπάρχουν παντού. Ωστόσο προσέχετε ποιους θα δείτε να είναι οι εκλεκτοί των εφημερίδων, των τηλεοράσεων κλπ. Σήμερα δεν πάει ο αριστερός διανοούμενος στη Μακρόνησο ή στη Γυάρο. Δεν εκτελείται ως προδότης ή κατάσκοπος. Τα δεσμά σήμερα είναι από ναύλον. Έγραφα επί πολλά χρόνια σε μια εφημερίδα, από την οποία έχω εξαφανιστεί. Σήμερα έχουμε τον εθνικό φιλόσοφο, τον εθνικό τραγουδοποιό, τον εθνικό φυσικό και τον εθνικό της Μεγάλης Έκρηξης. Ώς πότε;
Ο Αλέξης Τσίπρας
(Δευτ.4/11/13
