 |
| Πηγή: Photoshot / Vostock Photo |
Εφ' όλης της ύλης και λείαν διαφωτιστική για την κατάσταση στην Ουκρανία, τις σχέσεις Ρωσίας-Δύσης, και την τραγωδία του μαλαισιανού αεροσκάφους, είναι η συνέντευξη του Σεργκέι Λαβρόφ στο ένθετο της Rossiskaya Gazeta (Russia beyond the headlines), στην ισπανική El Pais.
Για πολιτικό παραλογισμό, που στέλνει μήνυμα στήριξης στο «κόμμα του πολέμου» στο Κίεβο, κατηγορεί την ΕΕ ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σ.Λαβρόφ. Προειδοποιεί δε, την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες ότι η Ρωσία θα πάρει κάθε απαραίτητο μέτρο για να προασπίσει τα συμφέροντά της. Ωστόσο, εκφράζει την πεποίθηση ότι το «σημείο δίχως επιστροφή» στις σχέσεις Ρωσίας - Δύσης, δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί, υπογραμμίζει ότι τις δύο πλευρές τις ενώνουν περισσότερα απ' ότι τις χωρίζουν, και ότι επιβάλλεται να επανέλθουν οι σχέσεις στην κατάσταση πριν από την ουκρανική κρίση, προκειμένου να γίνει κάποτε πράξη ο στόχος για ενιαίο χώροςαπό τον Ατλαντικό έως τον Ειρηνικό.
Αναλυτικά, η συνέντευξη έχει ως εξής:
ΕΡ: Τι μπορεί να κάνει η Ρωσία για τη διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης;
ΑΠ: Η θέση μας είναι απόλυτα σαφής. Επιθυμούμε την ειρήνη στην Ουκρανία, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από έναν ευρύ εθνικό διάλογο με τη συμμετοχή όλων των περιφερειών και όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Αυτό ακριβώς συμφώνησαν Ρωσία, ΗΠΑ, ΕΕ και Ουκρανία στη Γενεύη στις 17 Απριλίου.
Η Ρωσία συνδράμει ενεργά στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την ειρηνική επίλυση των σοβαρών προβλημάτων τα οποία αντιμετωπίζει η Ουκρανία. Στη διάρκεια της συνάντησης της 26ης Αυγούστου στο Μινσκ μεταξύ των προέδρων της Ρωσίας και της; Ουκρανίας, Β.Πούτιν και Π.Ποροσένκο, τονίστηκε η ανάγκη να τερματιστεί η αιματοχυσία το συντομότερο δυνατό και να δρομολογηθεί η πολιτική διευθέτηση όλων των προβλημάτων στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας.
Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Β.Πούτιν παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης επτά σημείων για την αποκλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία. Μετά τη συνάντηση της τριμερούς ομάδας επαφής στις 5 Σεπτεμβρίου στο Μινσκ, οι εκπρόσωποι του προέδρου Π.Ποροσένκο και η ηγεσία των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ υπέγραψαν πρωτόκολλο για την πραγματοποίηση κοινών βημάτων, προς την κατεύθυνση της υλοποίησης -μεταξύ άλλων- και της πρωτοβουλίας του προέδρου της Ρωσίας.
Η συγκεκριμένη συμφωνία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία της ειρηνικής διευθέτησης της κρίσης στην Ουκρανία, και πρέπει να γίνει σημείο εκκίνησης για την έναρξη του διαλόγου στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Διάλογος που θα αποσκοπεί στην επίτευξη εθνικής συναίνεσης. Έχουμε ως αφετηρία ότι όλοι όροι του κειμένου πρέπει να τηρηθούν απαρέγκλιτα.
Ανησυχία
Η κατάπαυση του πυρός γενικά τηρείται, αν και υπάρχουν μεμονωμένα επεισόδια, για τα οποία οι δυο πλευρές αλληλοκατηγορούνται. Το σημαντικό είναι αυτά να μην κλιμακωθούν οδηγώντας σε νέες πολεμικές επιχειρήσεις. Ανησυχία μας προκαλούν πληροφορίες που έχουν εμφανιστεί σχετικά με τη συγκέντρωση βαρύ οπλισμού των ουκρανικών δυνάμεων σε μια από τις περιοχές. Η ηγεσία του Κιέβου μας διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο διακοπής της εκεχειρίας. Θα παρακολουθούμε στενά την κατάσταση. Στηρίζουμε την πρόταση των ΛΔ του Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ για άμεση ανάπτυξη παρατηρητών του ΟΑΣΕ στις περιοχές εκείνες όπου οι αντιμαχόμενες πλευρές βρίσκονται σε στενή εγγύτητα.
Οι προτεραιότητες και οι τρόποι υλοποίησης των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πρωτόκολλο του Μινσκ θα συμφωνηθούν συμπληρωματικά μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών. Υπολογίζουμε στην υποστήριξη από την πλευρά των εταίρων μας στο εξωτερικό για την εκπλήρωση των όσων ορίζονται στο κείμενο.
ΕΡ: Είναι πιθανή μια περαιτέρω κλιμάκωση της ουκρανικής κρίσης, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει και το εφαλτήριο για μια πολεμική σύγκρουση στην Ευρώπη;
ΑΠ: Σήμερα η Ουκρανία βρίσκεται ενώπιον της επιλογής: Είτε να ακολουθήσει το δρόμο της ειρήνης και του εποικοδομητικού διαλόγου, είτε να ολισθήσει στον αυταρχισμό και τη ριζοσπαστική εθνικιστική δικτατορία. Την απόφαση καλούνται να πάρουν το Κίεβο και η ουκρανική κοινωνία.
Εμείς, έχουμε την πεποίθηση ότι εμφανίστηκε μια αληθινή ευκαιρία να σταματήσει ο αδελφοκτόνος πόλεμος στην Ουκρανία. Για γίνει αυτό, πρέπει παράλληλα με τη διατήρηση της εκεχειρίας να εισέλθουμε το συντομότερο δυνατό σε έναν περιεκτικό, ανοιχτό και χωρίς αποκλεισμένα μέρη ενδο-ουκρανικό διάλογο με τη συμμετοχή εκπροσώπων απ’ όλες τις περιφέρειες και όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Στα πλαίσιά του είναι αναγκαίο να εξεταστεί το σύνολο των θεμάτων που αφορούν τη Συνταγματική δομή, το μέλλον συνολικά της χώρας, στην οποία θα ζουν άνετα και με ασφάλεια όλες οι εθνικότητες, μειονότητες και περιοχές, όπου θα γίνονται πλήρως σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλη την πολυμορφία τους.
Με σκοπό την αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης της κατάστασης στην Ουκρανία είναι εξαιρετικά σημαντικό, όλοι ανεξαιρέτως οι εξωτερικοί παράγοντες να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Αυτό δυστυχώς δεν μπορεί να το πει κανείς για τις ενέργειες ορισμένων Δυτικών εταίρων, οι οποίοι αντί της σοβαρής ανάλυσης των περίπλοκων εσωτερικών κοινωνικοπολιτικών διεργασιών στη χώρα αυτή, προτιμούν να επιρρίπτουν αβάσιμα στη Ρωσία όλη την ευθύνη γι’ αυτά που συμβαίνουν.
Καθόλου εποικοδομητικός ο ρόλος του ΝΑΤΟ
Είναι άξιος προσοχής ο αποδομητικός ρόλος του ΝΑΤΟ καθ’ όλη τη διάρκεια της εσωτερικής κρίσης στην Ουκρανία. Ειδικότερα, η συμμαχία έχει χαράξει μια πολιτική ενίσχυσης του στρατιωτικού δυναμικού της Ουκρανίας, το οποίο χρησιμοποιείται -ως γνωστόν- κατά του άμαχου πληθυσμού. Η ηγεσία του ΝΑΤΟ στηρίζει τις προθέσεις των κρατών-μελών να διευρύνουν τον όγκο των προμηθειών της Ουκρανίας με ειδικά μέσα και στρατιωτικό εξοπλισμό που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για καταστολή στο εσωτερικό. Κατ’ αυτό τον τρόπο ουσιαστικά ωθούν το Κίεβο στη βίαιη επίλυση της διαμάχης.
Το περιεχόμενο και ο τόνος των δηλώσεων στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βρετανία για την κατάσταση γύρω από την Ουκρανία, σε συνδυασμό με τα εξαγγελθέντα σχέδια διεξαγωγής -κοινών με το Κίεβο- στρατιωτικών ασκήσεων της συμμαχίας στο έδαφος της χώρας αυτής ως το τέλος του έτους, σαφώς και δεν συμβάλλουν στην ειρηνευτική διαδικασία. Αντίθετα, επιδεινώνουν τη διάσπαση στην ουκρανική κοινωνία.
Παρ’ όλα αυτά είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τους Δυτικούς εταίρους προς το συμφέρον της διευθέτησης της κρίσης στην Ουκρανία. Ελπίζουμε ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους προκειμένου να ενθαρρύνουν τις ουκρανικές αρχές προς την κατεύθυνση της ειρήνης.
Παντελώς αβάσιμες κατηγορίες για τη Ρωσία
ΕΡ: Όλο και πιο συχνές έχουν γίνει οι αναφορές -ιδιαίτερα στα Δυτικά ΜΜΕ- σχετικά με είσοδο ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ακόμη και για το ότι αυτά έχουν διέλθει ήδη τη μεθόριο και βρίσκονται στο ουκρανικό έδαφος. Είναι δυνατό κατά τη γνώμη σας αυτό;
ΑΠ: Εκλαμβάνουμε αναφορές όπως αυτές, ως μια έκφανση του επικοινωνιακού πολέμου. Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγονται κατηγορίες προς τη Ρωσία για στρατιωτική ανάμιξη στη σύγκρουση, από την αρχή της σύγκρουσης μας κατηγορούν σχεδόν για τα πάντα. Χωρίς μάλιστα να έχουν καταθέσει αποδείξεις. Η απουσία στοιχείων, η αποσιώπηση και διαστρέβλωση της αλήθειας, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της θέσης των ΗΠΑ και αρκετών ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό αφορά τους ισχυρισμούς για μετακινήσεις του στρατού μας, τη διερεύνηση της καταστροφής του μαλαισιανού Boeing, τις τραγωδίες στην πλατεία του Κιέβου ή στην Οδησσό, καθώς και πολλές άλλες καταστάσεις.
ΕΡ: Η καταστροφή του αεροσκάφους των μαλαισιανών αερογραμμών προσέθεσε φρίκη στα όσα συμβαίνουν στην περιοχή. Ποια είναι η ρωσική εκτίμηση για την πορεία της διερεύνησης όσον αφορά το τι συνέβη με το αεροπλάνο στην ανατολική Ουκρανία;
Από τις 17 Ιουλίου κάνουμε έκκληση για διεξαγωγή μιας ανοιχτής και αντικειμενικής διεθνούς έρευνας. Το Ψήφισμα 2166 που ενέκρινε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 21 Ιουλίου προβλέπει τη διεξαγωγή μιας τέτοιας ακριβώς πολύπλευρης, λεπτομερούς και ανεξάρτητης έρευνας, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές και τους κανόνες του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας.
Δεδομένης της μεγάλης διεθνούς απήχησης που είχε η τραγωδία, θεωρούμε ότι η εξασφάλιση μιας τέτοιας έρευνας δεν έχει κρίσιμη σημασία μόνο για τη διαπίστωση των πραγματικών αιτιών της αεροπορικής καταστροφής και την απόδοση των ευθυνών στους υπαίτιους. Σχετίζεται και με ζητήματα διατήρησης της ειρήνης και ασφάλειας σε διεθνές επίπεδο. Τασσόμαστε υπέρ της αυστηρής τήρησης της απόφασης του ΣΑ του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία το ΣΑ θα διατηρεί «υπό έλεγχό του» τις εξελίξεις στο θέμα αυτό.
Καλούμε επιτακτικά όλες τις πλευρές να απόσχουν από αβάσιμες δηλώσεις καταδικαστικού χαρακτήρα, οι οποίες υπονομεύουν τα θεμέλια της διεθνούς επικοινωνίας και συνιστούν πράξεις καταφανούς παρέμβασης στη διεξαγωγή της έρευνας.
Να υπάρξει διαφάνεια στις έρευνες για το Μπόϊνγκ
Δυστυχώς, παρατηρούμε μια σαφή καθυστέρηση της έρευνας. Η έκθεση που παρουσίασε η διεθνής επιτροπή δεν περιέχει πειστικά στοιχεία σχετικά με τις συνθήκες της αεροπορικής καταστροφής. Σημαντικότατες πραγματογνωμοσύνες και έρευνες, όπως η συλλογή και ανάλυση των συντριμμιών του αεροπλάνου, η αναζήτηση αντικειμένων που έπληξαν το σκάφος, παθολογικές-ανατομικές αναλύσεις, δεν έγιναν τελικά. Χωρίς τα στοιχεία αυτά είναι αδύνατο να εξαχθούν οποιαδήποτε συμπεράσματα για τα αίτια του συμβάντος. Επιπλέον, δεν έχουν ληφθεί απαντήσεις στα ερωτήματα που είχαν θέσει πριν από καιρό το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας και η Ρωσική Υπηρεσία Αεροπορίας. Επιστήσαμε την προσοχή και στην απουσία από την έκθεση, αναφοράς στο Ψήφισμα 2166 του ΣΑ του ΟΗΕ και στον προβλεπόμενο από αυτό μηχανισμό εκθέσεων του γ.γ. του ΟΗΕ για τις εξελίξεις σχετικά με την έρευνα.
Δεν αμφισβητούμε το κυρίαρχο δικαίωμα του κράτους όπου συνέβη το γεγονός (Ουκρανία) να καθορίζει το οργανωτικό σχήμα της διερεύνησης της αεροπορικής καταστροφής που συνέβη στον εναέριο χώρο του. Ταυτόχρονα όμως, πιστεύουμε ακράδαντα ότι αυτό το σχήμα πρέπει να διασφαλίζει τον αυθεντικό διεθνή χαρακτήρα της έρευνας και επαρκή «διαφάνεια» στα θέματα οργάνωσής της. Παράλληλα, είναι σημαντικό η ομάδα των διεθνών παρατηρητών από διάφορα κράτη να ενεργούν έχοντας στενή επαφή μεταξύ τους -ως μια ενιαία ομάδα- χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, καθώς και να έχουν ίση και δίκαιη πρόσβαση σε όλο το υλικό της έρευνας.
Η αλήθεια πρέπει να εξακριβωθεί. Αυτό είναι το πάγιο αίτημά μας, δεδομένου ότι μερικά κράτη δεν δείχνουν ιδιαίτερη διάθεση για τη διεξαγωγή μιας διαφανούς και υπεύθυνης έρευνας.
Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να «φρεναριστεί» η διαδικασία διαλεύκανσης των συνθηκών της καταστροφής της πτήσης МН17, όπως έχει συμβεί με πολλές άλλες τραγωδίες στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης πολιτών από ελεύθερους σκοπευτές στο Κίεβο το Φεβρουάριο, το αιματοκύλισμα στην Οδησσό και στη Μαριούπολη το Μάιο, κλπ. Θα εμμείνουμε σθεναρά στο να προσαχθούν στη Δικαιοσύνη όλοι οι ένοχοι γι’ αυτά τα εγκλήματα.
