ΓΙΑ ΚΟΥΤΟΦΡΑΓΚΟΥΣ Η ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ;
ΣΧΟΛΙΟ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΔΥΟ ΑΡΘΡΑ ΠΟΥ ΦΙΛΟΞΕΝΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ISKRA
Του ΠΑΝΟΥ ΛΕΟΝΤΑΡΑΚΗ*
Την προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή την προβολή του γνωστού πλέον γαλλογερμανικού ντοκιμαντέρ για τις μέρες της διαπραγμάτευσης, δημοσιεύτηκαν στον τύπο οι απόψεις των πολιτικών προσώπων που έπαιξαν κεντρικό ρόλο την περίοδο εκείνη, ιδίως το τελευταίο τριήμερο πριν τη συμφωνία. Οι αποκαλύψεις αυτές είναι χρήσιμες στο βαθμό που μπορούν να εξαχθούν πολιτικά συμπεράσματα, ιδίως για αυτούς που θεωρούν όλη την προηγούμενη περίοδο και ιδίως αυτή του 7μηνου της διαπραγμάτευσης, ιδιαίτερα διδαχτική. Κάποια θέματα είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά, όπως η δήλωση του Γιούνκερ για τον Τσίπρα. Λέει ο Γιούνκερ: “από την μια οι Έλληνες με φόντο μια αντιευρωπαική προπαγάνδα απέρριψαν ένα κείμενο και ένα μήνα μετά η Ελληνική κυβέρνηση πρότεινε ένα κείμενο πολύ πιο σκληρό απ' αυτό που απέρριψε ο ελληνικός λαός. Είναι ένα πραγματικό κατόρθωμα". Μια άλλη σημαντική αποκάλυψη έρχεται από τον Μοσκοβισί, ο οποίος δηλώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση νόμιζε πως θα τρομάξει τους δανειστές ένα Grexit, λέγοντας χαρακτηριστικά πως "ήθελαν να μας οδηγήσουν έως το τέλος Ιουνίου με το ρολόι στο χέρι ελπίζοντας ότι το Grexit να μας τρομάξει αρκετά ώστε να κάνουμε υποχωρήσεις στο χρέος και σε κάποιες εμβληματικές μεταρρυθμίσεις". Το σημείο όμως που παρουσιάζει πιο ουσιαστικό ενδιαφέρον, είναι το ζήτημα γύρω από την περιβόητη διπλή πρόταση Σόιμπλε, το δεύτερο σκέλος της οποίας αφορούσε στο πενταετές timeout της Ελλάδας από την ευρωζώνη, με συναλλαγματική ισοτιμία, αναδιάρθρωση του χρέους και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. (Ολόκληρο το κείμενο εδώ).
Η iskra φιλοξένησε τις τελευταίες μέρες δύο άρθρα με παρόμοιο περιεχόμενο. Το πρώτο είναι του Γιώργου Τσέλιου με τίτλο «Η μπλόφα Σόϊμπλε με το Grexit και η αθλιέστατη συνθηκολόγηση ΤσίπραGrexit και η αθλιέστατη συνθηκολόγηση Τσίπρα» και το δεύτερο του Αλέξανδρου Ζέρβα με τίτλο «Ταΐζοντας τους κουτόφραγκους θεωρίες GrexitGrexit». Τα δυο άρθρα λίγο-πολύ υποστηρίζουν ότι το Grexit δεν ήταν και δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία απειλή, μία μπλόφα από την πλευρά των δανειστών, ένας εκβιασμός για να περνάνε μέτρα εσαεί, ένα -εν τέλει- μη ρεαλιστικό σενάριο. Ο Γιώργος Τσέλιος, μετά από μια όντως ενδιαφέρουσα ανάλυση, γράφει χαρακτηριστικά: «Η αλήθεια, όμως είναι διαφορετική. Όλη η κατεστημένη ΕΕ, πιθανότατα και στην πραγματικότητα και ο Σοϊμπλε,τρέμουνκυριολεκτικά το Grexit». O Αλέξανδρος Ζέρβας σε παρόμοιο μήκος κύματος για το σενάριο Grexit: το «παραμύθι δεν έχει δράκο» και καταλήγει «στο τέλος, οι κουτόφραγκοι πάλι θα το φάνε το παραμύθι». Ορισμένα σχόλια:
1. Όντως το Grexitδεν υπήρχε στις επιλογές των δανειστών τα πρώτα χρόνια του μνημονίου (2010-11), όταν η ευρωζώνη δεν ήταν προετοιμασμένη για κάτι τέτοιο. Έκτοτε όμως, διανύθηκε πολύς δρόμος προετοιμασίας που την προστατεύει πλέον από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπως το «δέσιμο» μεγάλου μέρους του ελληνικού χρέους στο αγγλικό δίκαιο (ώστε σε περίπτωση εξόδου το μέρος αυτό του χρέους να παραμείνει σε ευρώ) και επίσης, το «ξεφόρτωμα» των ελληνικών τοξικών ομολόγων, μέσω του PSI. Άρα σήμερα, στο οικονομικό τουλάχιστο επίπεδο, η ΕΖ είναι προετοιμασμένη περισσότερο από ποτέ για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, ανεξάρτητα αν θα γίνει με όρους δανειστών ή με δικούς μας όρους. Οι μόνοι λόγοι διατήρησης της χώρας στην ΕΖ που παραμένουν αρκετά ισχυροί είναι πολιτικοί και γεωπολιτικοί, ωστόσο ένα Grexit με όρους δανειστών, όπως είναι φυσικό, θα φροντίσει την συνέχιση της αποικιοκρατικής εξάρτησης της χώρας.
2. Όταν υποστηρίζεις -και δικαίως- ότι 3ο μνημόνιο είναι το χειρότερο, τότε αυτόματα οφείλεις να υποστηρίξεις ότι το πρόγραμμα αυτό δεν «βγαίνει», όπως άλλωστε δεν «βγήκαν» και τα δύο προηγούμενα. Για να «βγει» το πρόγραμμα, σύμφωνα με τα κριτήρια των δανειστών πάντα, πρέπει τουλάχιστο να υπάρχουν ικανά πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να αρχίσει η αποπληρωμή του χρέους. Ελάχιστοι πλέον πιστεύουν ότι σε τέτοιες συνθήκες δημοσιονομικής ασφυξίας είναι δυνατόν κάτι τέτοιο. Εκτός αν πιστεύουμε ότι το χρέος είναι βιώσιμο. Προσωπικά, δε θα υποστηρίξω τον Βαρουφάκη διότι διακατέχεται από ένα σχεδόν δογματικό ευρωπαϊσμό, θα υποστηρίξω όμως ότι η άποψη που λέει ότι το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να μη «βγεί», άρα ένα Grexitπαραμένει ένα πολύ πιθανό (για πολλούς σίγουρο) σενάριο, είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από την άποψη ότι η Ευρώπη «τρέμει» το Grexit και ότι «είναι παραμύθι που ταΐζουν σε κουτόφραγκους».
3. Οι απόψεις που υποστηρίζουν ότι οι δανειστές δεν εννοούν το Grexit δεν μας εξηγούν ωστόσο γιατί ο Τσίπρας απέτυχε και τελικά συνθηκολόγησε και αφήνουν μάλλον να εννοηθεί ότι το «παιχνίδι» ήταν στημένο από την αρχή. Γιατί, αν δεν υιοθετήσεις αυτή την ευκολόπεπτη εξήγηση, τότε πρέπει να υποβληθείς στην βάσανο της πολιτικής σκέψης η οποία περιλαμβάνει μια ορισμένη πολιτική ανάλυση εκτιμήσεων, ταχτικών και κινήσεων. Αν λοιπόν βάλεις το μυαλό σου στον δύσκολο δρόμο, τότε θα συμπεράνεις ότι από την πλευρά Τσίπρα υπήρχε ένα πολιτικό σχέδιο που γκρεμοτσακίστηκε γιατί έλεγε ότι θα καταργήσει τα μνημόνια μέσα στο ευρώ. Ωστόσο, η διαπραγματευτική ταχτική που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αποτυχία του σχεδίου, βασιζότανε στην εκτίμηση ότι οι Eυρωπαίοι το Grexitόχι μόνο δεν το εννοούν, αλλά δεν το θέλουν με τίποτε. Αυτή του την εκτίμηση άλλωστε την είχε κάνει ευρέως γνωστή και νωρίτερα στο παρελθόν. Ο Τσίπρας λοιπόν πόνταρε στο ότι η ΕΖ θα έκανε πίσω για να μην υπάρξει Grexit. Και εκεί ακριβώς ήταν το μεγάλο αδύνατο σημείο. Προχωρούσε στην διαπραγμάτευση χωρίς σχέδιο, με μόνο του μέλημα να ροκανίσει χρόνο υπέρ της ελληνικής κυβέρνησης και κορυφώνοντας την αντιπαράθεση, με το δημοψήφισμα, στα όρια της ρήξης. Με μοναδική εκτίμηση και μπούσουλα ότι οι Ευρωπαίοι «τρέμουν» το Grexit. Ήταν μάλιστα τόσο σίγουρος για αυτό, που δεν μπήκε καν στον κόπο να φτιάξει το PlanB. Στη σύνοδο κορυφής, όταν διαπιστώθηκε ότι η Γερμανία αλλά και άλλοι, το Grexit τελικά το εννοούν και χωρίς φυσικά να διαθέτει PlanB, επέλεξε τη μοναδική ουσιαστικά «λύση», αυτή του 3ου μνημονίου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου περιγράφεται στο πρώτο σκέλος της πρότασης Σόιμπλε. Αυτή η ανάλυση, που μάλλον απλή παράθεση γεγονότων είναι, δεν μπορεί να δικαιολογήσει την άποψη ότι Σόιμπλε και Ευρωπαίοι μπλοφάρουν με το Grexit αλλά στην πραγματικότητα το «τρέμουν». Και για να το πούμε διαφορετικά: αν οι Ευρωπαίοι «έτρεμαν» το Grexit, που αυτό πραχτικά σημαίνει ότι δεν θα σε έβγαζαν ποτέ από την ΕΖ με δική τους πρωτοβουλία, τότε προς τί η αναγκαιότητα ύπαρξης Σχεδίου Β;
4. Aν κάποιος θεωρεί ότι το Grexit δεν είναι παρά μία μπλόφα, ένας εκβιασμός, ένα μή ρεαλιστικό σενάριο, τότε αυτό εν ολίγοις σημαίνει ότι οι δανειστές δεν πρόκειται να σε αναγκάσουν να εγκαταλείψεις το ευρώ, ακόμη και αν δεν τηρήσεις τους όρους του μνημονίου. Αυτό λοιπόν σημαίνει με τη σειρά του ότι προφανώς θα μπορέσεις να καταργήσεις τα μνημόνια μέσα στο ευρώ! Με αυτή όμως τη λογική, η επόμενη κυβέρνηση που θα θελήσει να καταργήσει τα μνημόνια θα καταλήξει με μαθηματική ακρίβεια εκεί που κατέληξε και ο Τσίπρας. Το παρόν σημείωμα δεν έχει σκοπό να βγάλει συμπεράσματα για το παρελθόν. Θέλει να δείξει πώς τελικά αυτά τα συμπεράσματα βοηθούν σε μια μελλοντική τακτική. Μια ψύχραιμη εκτίμηση για το επόμενο διάστημα είναι ότι το Grexit θα χρησιμοποιείται κάθε φορά που οι επιμέρους πολιτικές του μνημονίου δεν θα «βγαίνουν», οι ευρωλάγνοι θα σκύβουν το κεφάλι και θα παίρνουν και άλλα μέτρα ώστε το πρόγραμμα να «βγεί» και έτσι θα ανατροφοδοτείται ο φαύλος κύκλος της ύφεσης, άρα το πρόγραμμα δεν θα «βγαίνει» ακόμη περισσότερο. Μέχρις οι δανειστές να καλύπτουν τους σκοπούς τους με το Μνημόνιο, θα το επιλέγουν. Όταν δουν ότι αυτό δεν είναι αρκετό ή στην περίπτωση που υπάρχουν αντιστάσεις, μπορούν να επιλέξουν το δικό τους PlanB, δηλαδή το Grexit με τους δικούς τους όρους, που προφανώς θα συνεχίζουν το ειδικό καθεστώς που βρίσκεται η χώρα από το 2010. Άλλωστε, από τότε περίπου υπάρχει η άποψη ότι είναι η μέρα με τη νύχτα αν η έξοδος γίνει με πρωτοβουλία των δανειστών ή με πρωτοβουλία της ίδιας της Ελλάδας.
http://www.iskra.gr/index.php
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου